Wikipedia

Manuel Noriega: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
m drobne redakcyjne
m drobne redakcyjne
Linia 3:
|grafika = [[Plik:Manuel Noriega mug shot.jpg|200px]]
|opis grafiki = Manuel Noriega (fotografia więzienna)
|data urodzenia = [[11 lutego]] [[1934]]
|miejsce urodzenia = [[Panama]]
|data śmierci = [[29 maja]] [[2017]]
|miejsce śmierci = [[Panama]]
|funkcja = [[Prezydenci Panamy|Wojskowy przywódca Panamy]]
|partia =
|od = [[12 sierpnia]] [[1983]]
|do = [[20 grudnia]] [[1989]]
|poprzednik = [[Rubén Darío Paredes]]
|następca =
|quote = Manuel Noriega
}}
'''Manuel Antonio Noriega Moreno''' (ur. [[11 lutego]] [[1934]]<ref>Frederick Kempe, ''Divorcing the Dictator. America's Bungled Affair with Noriega'', Putnam Adult, London 1990, s. 37.</ref> w [[Panama (miasto)|Panamie]], zm. [[29 maja]] [[2017]] tamże<ref name="zmarł">{{Cytuj stronę | url = http://www.rp.pl/Polityka/170539994-Zmarl-Manuel-Antonio-Noriega-byly-dyktator-Panamy.html | tytuł = Zmarł Manuel Antonio Noriega, były dyktator Panamy | autor = Jakub Mikulski | data = 2017-05-30 | opublikowany = rp.pl | język = pl | data dostępu = 2017-05-30}}</ref>) – generał panamski generał, [[prawica|prawicowy]] polityk, wojskowy przywódca [[Panama|Panamy]] („Najwyższy Przywódca Wyzwolenia Narodowego”) w latach 1983–1989, sprawujący dyktatorskie rządy.
 
== Życiorys ==
Absolwent tzw. Szkoły Ameryk, specjalizującej się w wojnie ideologicznej i zwalczaniu lewicowych partyzantek w [[Ameryka Środkowa|Ameryce Środkowej]]. Początkowo był sojusznikiem [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]]. Od 1959 do 1986 pracował dla [[CentralCentralna IntelligenceAgencja AgencyWywiadowcza|CIA]], za co otrzymywał nawet 200 tysięcy dolarów rocznie<ref>[[Diane Ducret]], Emmanuel Hecht, ''Ostatnie dni dyktatorów'', Znak Horyzont, Kraków 2014, s. 211.</ref>. Od lat 70. stał na czele armii panamskiej. W 1981 po śmierci w wypadku lotniczym prezydenta Panamy gen. [[Omar Torrijos Herrera|Omara Torrijosa]] przejął władzę siłą i utrzymywał się przy niej jako dyktator kraju fałszując kolejne wybory. Pomagał CIA w tajnych operacjach przeciwko lewicy w Ameryce Łacińskiej, jego zadaniem było wspomaganie amerykańskich interesów w Ameryce Środkowej, w szczególności sabotowanie działań socjalistycznego rządu [[sandiniściSandinistowski Front Wyzwolenia Narodowego|sandinistów]] w [[Nikaragua|Nikaragui]] oraz rewolucjonistów [[Front Wyzwolenia Narodowego im. Farabunda Martíego|FMLN]] w [[Salwador]]ze. Według późniejszych oskarżeń pomimo współpracy z amerykańską [[Drug Enforcement Administration|Administracją Legalnego Obrotu Lekarstw]], wspomagał jednocześnie handlarzy narkotyków<ref>{{cytuj stronę| url=http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80708,4473272.html| tytuł =Noriega zakończył odbywanie kary, grozi mu ekstradycja do Francji| data dostępu =2009-07-17| autor = | data = 2007-09-09| praca = | opublikowany = gazeta.pl (PAP) | oznaczenie = | strony = | język =}}</ref><ref name="Próba">{{cytuj stronę| url=http://wyborcza.pl/1,86176,2454323.html| tytuł =20 XII 1989. Próba ujęcia generała Manuela Antonio Noriegi | data dostępu =2009-07-17| autor = Włodzimierz Kalicki | data = 2004-12-20| praca = | opublikowany = Gazeta Wyborcza | oznaczenie = | strony = | język =}}</ref>.
 
W późnych latach 80. zaczął przeciwstawiać się polityce realizowanej przez amerykańskie agencje, które wyniosły go do władzy. Prezydent rozpoczął współpracę z [[kuba]]ńskim rządem [[Fidel Castro|Fidela Castro]] z którym wcześniej prowadził już interesy gospodarcze będąc nieoficjalnym pośrednikiem Stanów Zjednoczonych w handlu z wyspą<ref>Coltman, Leycester (2003). ''The Real Fidel Castro'' s. 255, 267–268. New Haven and London: Yale University Press. {{ISBN|978-0300107609}}</ref>. Dziesięć lat po schwytaniu przez Amerykanów wyszła na jaw sprzedaż Kubie tajnych dokumentów amerykańskiej Agencji Bezpieczeństwa Narodowego; okazało się że współpracował również z [[Układ Warszawski|Układem Warszawskim]], przekazując zachodnie technologie wojskowe. Na tym procederze zarobił blisko 3 mln USD. Rozpoczęcie współpracy z Kubą spowodowało oskarżenie go przez Amerykanów o chęć budowy ''osi Kuba, Panama, Nikaragua''<ref>[http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114881,4428470.html Maciej Stasińsk: Panama boi się powrotu Manuela Noriegi. Gazeta Wyborcza.]</ref><ref>[http://andromeda.rutgers.edu/~hbf/panama.htm Jane Franklin: Panama: Background and Buildup to Invasion of 1989. 2001.]</ref>.
Linia 28:
Główny bohater filmu ''[[Noriega – Wybraniec Boży]]'' (reż. [[Roger Spottiswoode]], [[2000 w filmie|2000]])<ref>[http://www.filmweb.pl/film/Noriega+-+Wybraniec+Boży-2000-8190 filmweb.pl].</ref>.
 
{{Przypisy|2}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Noriega, Manuel}}
[[Kategoria:Panamscy politycy]]
[[Kategoria:Generałowie]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Manuel_Noriega”