Docent: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
JCRZ (dyskusja | edycje)
m {{Kontrola autorytatywna}}, WP:SK
Linia 1:
'''Docent ''' ([[język niemiecki|niem]]. ''Dozent'' od [[łacina|łac.]] ''doceodocens'' – uczęuczący)<ref>Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, red. Marek Łaziński, s. 51, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008. ISBN 978–83–01–15588–9.</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=docent – Wielki słownik W. Doroszewskiego PWN|data dostępu=2017-06-01|opublikowany=sjp.pwn.pl|url=http://sjp.pwn.pl/doroszewski/docent;5421159.html|język=pl}}</ref> – stanowisko w szkołach wyższych i instytutach naukowych dla pracowników dydaktycznych.
 
== W Polsce ==
W okresie Polski przedwojennej oraz w Polsce Ludowej do [[1987]] r. docentura była stanowiskiem pośrednim pomiędzy [[adiunkt]]em a [[profesor nadzwyczajny|profesorem nadzwyczajnym]]. Z wyjątkiem lat [[1965]]-[[1969]] tytuł ten przyznawany był osobom posiadającym stopień doktora lub doktora [[habilitacja|habilitowanego]]. Po [[marzec 1968|wydarzeniach marcowych 1968]] władze polityczne [[Polska Rzeczpospolita Ludowa|PRL]] uznały, że trzeba do wyższych uczelni wprowadzić "zastrzyk świeżej krwi" z młodszych pracowników nauki. Dlatego znaczną liczbę doktorów piastujących stanowiska [[adiunkt]]ów mianowano docentami – nazywano ich pogardliwie [[marcowy docent|marcowymi docentami]].
 
Od 1 października 2005 roku stanowisko docenta na uczelniach wyższych było uregulowane ustawą ''Prawo o szkolnictwie wyższym'' z 27 lipca 2005 r. Ustawa ta w art. 110 ust. 4 dopuszczała (w drodze odpowiedniego zapisu w statutach poszczególnych uczelni) wprowadzenia fakultatywnego stanowiska docenta w grupie pracowników dydaktycznych danej uczelni. Osoba taka powinna posiadać stopień [[doktor (stopień naukowy)|doktora]], a jej prawa i obowiązki są podobne jak na stanowisku [[starszy wykładowca|starszego wykładowcy]]. W uczelniach morskich na stanowisku docenta mogła być zatrudniona osoba posiadająca tylko stopień naukowy doktora oraz najwyższy [[stopień morski]] (art. 114 ust. 8)<ref>Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. ''Prawo o szkolnictwie wyższym'' ({{Dziennik Ustaw|2016|1842}}, z późn. zm.)</ref>. Od 01.10.2011 r. możliwość zatrudniania na stanowisku docenta została zlikwidowana<ref>Art. 1 pkt 85 ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw ([http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20110840455 Dz. U. z 2011 r. Nr 84, poz. 455])</ref>.
Linia 14:
W innych systemach prawnych osoba posiadająca [[habilitacja|habilitację]] uzyskiwała zwykle stanowisko docenta formalnie wskazujące, że w przyszłości może uzyskać stanowisko, tytuł i pełnić funkcję [[profesor]]a akademickiego. W [[Królestwo Prus|Prusach]] stanowisko ''[[Privatdozent]]'' – "docenta prywatnego", wprowadzone po reformie uniwersytetów niemieckich w początkach XIX w. oznaczało, że osoba ta miała prawo wykładania na danym fakultecie, ale w odróżnieniu od [[profesor]]a, utrzymywana była ze składek studentów, a nie z funduszy uczelni.
 
W byłym [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] i aktualnie w [[Rosja|Rosji]] docent to także pierwszynajniższy z czterech tytułtytułów naukowy, jaki można uzyskaćnaukowych. Kolejne tytuły to: profesor, członek-korespondent, [[Akademik (tytuł naukowy)|akademik]].
 
W [[Szwecja|Szwecji]] tytuł docenta (docent, dawniej: oavlönad docent) nie jest stanowiskiem, lecz przyznawany jest na całe życie jako najwyższy stopień naukowy. Jego otrzymanie wymaga międzynarodowej reputacji badawczej i dorobku po doktoracie, sprawdzanych przez komisję kwalifikacyjną{{fakt|data=2012-07}}.