Wojna francusko-hiszpańska (1635–1659): Różnice pomiędzy wersjami

W 1635 Francja, zaniepokojona uspokojeniem się sytuacji w Niemczech, tj. zawarciem między cesarzem [[Ferdynand II Habsburg|Ferdynandem II]] a elektorem saskim [[Jan Jerzy I Wettyn|Janem Jerzym]] pokoju praskiego, rozwiązującego główne kwestie sporne między katolikami a ewangelikami, postanowiła otwarcie wystąpić przeciwko Habsburgom. W tym celu zawarto sojusz z [[Republika Zjednoczonych Prowincji|Republiką Zjednoczonych Prowincji Niderlandów]], który uniemożliwił ostatecznie [[Hiszpania|Hiszpanii]] odzyskanie północnych Niderlandów. Ponadto [[Louis François Armand du Plessis|Richelieu]] wziął na swój żołd wszystkich książąt niemieckich niezadowolonych z postanowień pokoju praskiego, dążąc w rzeczywistości do aneksji [[Alzacja|Alzacji]]. Dla Francuzów udział w wojnie był szkołą, w której przyswoili sobie udoskonalenia wojenne walczących stron, aż w końcu 19 maja 1643 w [[Bitwa pod Rocroi|bitwie pod Rocroi]] pokonali pod wodzą [[Ludwik Burbon, Kondeusz Wielki|Wielkiego Kondeusza]] uchodzącą do tej pory za niepokonaną armię hiszpańską<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Miłkowski|imię = Tadeusz|nazwisko2 = Machcewicz|imię2 = Paweł|tytuł = Historia Hiszpanii| wydawca = Ossolineum| wydanie = I| miejsce = Wrocław| rok = 1998| strony = 179| isbn = 83-04-04403-X}}</ref>. W dalszym ciągu wojny siły cesarskie słabły, co skłoniło walczące strony do zawarcia w 1648 [[Pokój westfalski|Pokoju westfalskiego]]. Pomimo tego, że na mocy traktatu z Münster z 15 maja 1648 ustała wojna między Hiszpanią a Niderlandami<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Krasuski|imię = Jerzy|tytuł = Historia Niemiec| wydawca = Ossolineum| wydanie = I| miejsce = Wrocław| rok = 1998| strony = 126| isbn = 83-04-04422-X}}</ref>, wojna między Hiszpanią a Francją toczyła się nadal, tym bardziej, że w tym samym 1648 roku we Francji doszło do rebelii szlachty zwróconej przeciwko kardynałowi [[Jules Mazarin|Mazarin]], zwanej [[Fronda (bunt)|Frondą]]. W tej sytuacji Hiszpanie zwietrzyli okazję do odzyskania Lens. 20 sierpnia 1648 doszło tam do [[Bitwa pod Lens|bitwy]], po raz kolejny wygranej przez Francuzów. W 1650 zwycięski w tej bitwie [[Ludwik Burbon, Kondeusz Wielki|Kondeusz]] został jednak aresztowany przez obawiającą się o swoją władzę królową-regentkę [[Anna Austriaczka (1601-16661601–1666)|Annę Austriaczkę]]. Zwolniony rok później wódz francuski w sierpniu 1652 udał się do Hiszpanii i stanął na czele wojsk walczących z Francją. Na czele wojsk francuskich stanął wówczas [[Henri de Turenne]], który pokonał Hiszpanów w bitwie pod Arras (25 sierpnia 1654). W lipcu 1656 pod Valenciennes Francuzi doznali porażki, jednakże do decydującego starcia doszło 14 czerwca 1658 [[Bitwa na wydmach|pod Dunkierką]]. W bitwie tej Francuzi pod wodzą Turenne’a wraz ze sprzymierzonymi z [[Ludwik XIV|Ludwikiem XIV]] Anglikami pokonali dowodzonych przez Kondeusza Hiszpanów, wspieranych przez grupę angielskich jakobitów. Wojna zakończyła się 7 listopada 1659 podpisaniem [[Pokój pirenejski|pokoju pirenejskiego]]. Hiszpania zrzekła się części [[Artois]], [[Luksemburg]]a i [[Flandria (region)|Flandrii]] oraz północnej części [[Katalonia|Katalonii]], zwanej we Francji [[Roussillon (Francja)|Roussillon]]. W zamian Francja zrzekła się pretensji do reszty Katalonii oraz zobowiązała się zerwać przymierze z [[Portugalia|Portugalią]]. Dodatkowo dzięki uzgodnionemu małżeństwu [[infant]]ki hiszpańskiej [[Maria Teresa Austriaczka (królowa Francji)|Marii Teresy]] z królem Francji [[Ludwik XIV|Ludwikiem XIV]], Burbonowie uzyskali [[ekspektatywa|ekspektatywę]] na tron hiszpański w razie spodziewanego wymarcia [[Habsburgowie|Habsburgów]] hiszpańskich. Wojna francusko-hiszpańska doprowadziła do dominacji Francji na kontynencie i zmniejszenia roli Hiszpanii jako mocarstwa w Europie.