Sukhothai: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
+ rozbudowa artykułu na podst. przypisów w Tygodniu Artykułu Tajlandzkiego |
|||
Linia 1:
[[Plik:Sukhothai historical park1.jpg|thumb|250px|Ruiny Sukhothai]]
[[Plik:Buddha sukhothaistyla.jpg|thumb|250px|Posąg Buddy
'''Sukhothai''', '''Królestwo Sukhothai''' ([[język tajski]]: ราชอาณาจักรสุโขทัย)
{{Przypisy}}▼
== Historia ==
Sukhothai początkowo było niewielkim miastem Khmerów, które w XIII w. uzyskało niepodległość, stając się stolicą pierwszego zjednoczonego i niepodległego państwa Tajów – królestwa Sukhothai (1238–1438){{r|Britannica|Nelles125}}. Trzeci [[Władcy Tajlandii|król Sukhothai]], [[Pho Khun Ramkhamhaeng]] (taj. พ่อขุนรามคำแหงมหาราช) (1278–1298), rozciągnął wpływy królestwa na północ (teren obecnego [[Laos]]u), na zachód do [[Morze Andamańskie|Morza Andamańskiego]] i na południe na tereny [[Półwysep Malajski|Półwyspu Malajskiego]]{{r|Britannica}}. Ramkhamhaeng przyczynił się również do rozwoju miasta Sukhothai, które w okresie swojej świetności miało liczyć 80 tys. mieszkańców{{r|Britannica}}. Najbardziej intensywny rozwój architektoniczny miasta przypada na drugą połowę XIV w.{{r|Britannica}} Po założeniu w 1351 roku miasta [[Ayutthaya]], Sukhothai straciło na znaczeniu i w 1438 roku zostało podbite przez [[królestwo Ayutthaya]] (1350–1767){{r|Britannica}}. Sukhothai zostało najprawdopodobniej opuszczone w XV–XVI w.{{r|Britannica}}
W latach 70. XX w., rząd Tajlandii przy wsparciu UNESCO przeprowadził kompleksowe prace renowacyjne w starym Sukhothai{{r|Britannica}}. W 1988 roku otwarto tu [[Park historyczny Sukhothai|park historyczny]] o powierzchni 70 km²{{r|unesco574nf}}.
W 1991 roku [[Park historyczny Sukhothai|dawne miasto Sukhotai]] i związane z nim zespoły zabytkowe ([[Park historyczny Si Satchanalai|Si Satchanalai]] i [[Park historyczny Kamphaeng Phet|Kamphaeng Phet]]) zostały wpisane na [[lista światowego dziedzictwa UNESCO|listę światowego dziedzictwa]] [[UNESCO]]{{r|unesco574}}.
== Architektura i sztuka ==
Architekci Sukhotai połączyli elementy stylów z sąsiadujących królestw, m.in Khmerów, w nowy styl, unikalny dla królestwa Sukhotai{{r|Ooi180}}. Architektura Sukhotai jest świadectwem złotego wieku tajskiej sztuki i architektury{{r|Ooi180}}.
W Sukhotai stworzono również charakterystyczny styl przedstawiania Buddy w sztuce rzeźbiarskiej – model „kroczącego Buddy”{{r|Kleiner984}}. Budda przedstawiany był z szerokimi ramionami, wąską talią, obleczony w przylegającą ściśle do ciała szatę{{r|Kleiner984}}. Ukazywany był w pozie kroczącej – jego prawa pięta była oderwana od ziemi a lewa ręka uniesiona w [[Mudra|geście]] „nie lękajcie się”{{r|Kleiner984}}. Z czubka głowy wychodziły płomienie ognia, a twarz była owalna z ostrym nosem{{r|Kleiner984}}. Prawa ręka zwisała swobodnie, jakby nie miała mięśni i stawów, niczym trąba słonia{{r|Kleiner984}}. Całe ciało sprawiało wrażenie miękkiego i elastycznego{{r|Kleiner984}}. Przedstawienie to miało oddawać nadnaturalność Buddy, jego piękno i perfekcję{{r|Kleiner984}}.
* <ref name="Britannica">{{Cytuj książkę | autor = The Editors of Encyclopædia Britannica | tytuł = Encyclopædia Britannica | wydawca = Encyclopædia Britannica, inc. | rozdział = Sukhothai | data dostępu = 2017-06-04 | url = https://www.britannica.com/place/Sukhothai| język = en}}</ref>
* <ref name="Kleiner984">{{Cytuj książkę | autor = Fred S. Kleiner | tytuł = Gardner’s Art through the Ages | wydawca = Cengage Learning | data = 2012 | strony = 984 | isbn = 9780840030597 | data dostępu = 2017-06-04 | url = https://books.google.de/books?id=rOiCHQA8LTIC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false| język = en}}</ref>
* <ref name="Nelles125">{{Cytuj książkę | tytuł = Tajlandia | wydawca = Nelles Guide | miejsce = Warszawa | data = 1997 | strony = 125}}</ref>
* <ref name="Ooi180">{{Cytuj książkę | autor = Keat Gin Ooi | tytuł = Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor | wydawca = ABC-CLIO | data = 2014 | strony = 180 | isbn = 9781576077702 | data dostępu = 2017-06-04 | url = https://books.google.de/books?id=QKgraWbb7yoC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false| język = en}}</ref>
* <ref name="unesco574">{{Cytuj stronę |url=http://whc.unesco.org/en/list/574|tytuł=Historic Town of Sukhothai and Associated Historic Towns|autor=UNESCO | język = en | data dostępu = 2017-06-04}}</ref>
* <ref name="unesco574nf">{{Cytuj stronę |url=http://whc.unesco.org/document/153795|tytuł=Historic Town of Sukhothai and Associated Historic Towns|autor=UNESCO | język = en | data dostępu = 2017-06-04}}</ref>
}}
[[Kategoria:Historia Tajlandii]]
| |||