Patrice Lumumba: Różnice pomiędzy wersjami

|następca = [[Joseph IleoIléo]]

Nauki pobierał w [[protestanci|protestanckiej]] szkole misyjnej<ref name="bio">{{Cytuj stronę | url = http://www.biography.com/people/patrice-lumumba-38745| tytuł = Patrice Lumumba Biography| opublikowany = http://www.biography.com | język = en}}</ref><ref name="b">{{Cytuj stronę | url = https://www.britannica.com/biography/Patrice-Lumumba| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany = https://www.britannica.com | język = en}}</ref>. Po ukończeniu szkółki zamieszkał w [[Kindu|Kindu-Port-Empain]]. Tam uczestniczył w klubie „évolués“ czyli Afrykanów wyedukowanych w zachodnim stylu<ref name="b">{{Cytuj stronę | url = https://www.britannica.com/biography/Patrice-Lumumba| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany = https://www.britannica.com | język = en}}</ref>. W wieku 14 lat zapisał się na kurs urzędniczy. Umożliwiło mu to w połowie lat 40. pracę najpierw jako urzędnik podatkowy lub księgowy a następnie w poczcie w Stanleyville (obecnie [[Kisangani]]). W trakcie pracy spotkał się z dyskryminacją rasową<ref name="ZAL">{{cytuj stronę|url=http://lewica.pl/index.php?id=23263|tytuł=Dariusz Zalega: Człowiek Afryki|język=pl}}</ref><ref name="bio">{{Cytuj stronę | url = http://www.biography.com/people/patrice-lumumba-38745| tytuł = Patrice Lumumba Biography| opublikowany = http://www.biography.com | język = en}}</ref>. Publikował swoje eseje i wiersze zyskując coraz większe uznanie<ref name="bio">{{Cytuj stronę | url = http://www.biography.com/people/patrice-lumumba-38745| tytuł = Patrice Lumumba Biography| opublikowany = http://www.biography.com | język = en}}</ref>. Utwory publikowały pisma „Voix du Congolese“ i „La Croix du Congo“ poczytne wśród „évolués“<ref name="e">{{Cytuj stronę | url = http://www.encyclopedia.com/topic/Patrice_Lumumba.aspx| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany = www.encyclopedia.com | język = en}}</ref>. W 1951 roku ożenił się z Pauline Opangu, małżeństwo zostało zaaranżowane przez jego ojca. Para miała jedno dziecko, syna Patrice'aPatrice’a<ref name="e">{{Cytuj stronę | url = http://www.encyclopedia.com/topic/Patrice_Lumumba.aspx| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany = www.encyclopedia.com | język = en}}</ref>. W 1955 roku wybrano go przewodniczącym lokalnego [[związek zawodowy|związku zawodowego]] a on sam przystąpił do Belgijskiej Partii Liberalnej gdzie dystrybuował partyjną literaturę<ref name="castleden">{{Cytuj książkę | nazwisko = Castleden| imię = Rodney | tytuł = Morderstwa polityczne, spiski, tajne zmowy | wydawca = Bellona| data = | strony = 232-8| nazwisko2 = | imię2 = }}</ref><ref name="b">{{Cytuj stronę | url = https://www.britannica.com/biography/Patrice-Lumumba| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany = https://www.britannica.com | język = en}}</ref>. W tym roku wziął również udział w delegacji która przywitała w kraju króla Belgii [[Baldwin I Koburg |Baldwina I Koburga]] na którym zrobił dobre wrażenie<ref name="e">{{Cytuj stronę | url = http://www.encyclopedia.com/topic/Patrice_Lumumba.aspx| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany = www.encyclopedia.com | język = en}}</ref>. W 1956 wydał książkę „Le Congo, terre d’avenir, est-il menace?“ w której, wysunął ideę „wspólnoty belgijsko-kongijskiej“ wolnej od stosowania przemocy<ref name="ZAL">{{cytuj stronę|url=http://lewica.pl/index.php?id=23263|tytuł=Dariusz Zalega: Człowiek Afryki|język=pl}}</ref>. W tym samym roku został zaproszony przez ministra ds. kolonii na do Belgii. Po powrocie do kraju został zatrzymany pod zarzutem defraudacji jakiej dokonać się miał pracując na poczcie. Wyrok (po złagodzeniu, pierwotnie wynosiła dwa lata<ref name="castleden">{{Cytuj książkę | nazwisko = Castleden| imię = Rodney | tytuł = Morderstwa polityczne, spiski, tajne zmowy | wydawca = Bellona| data = | strony = 232-8| nazwisko2 = | imię2 = }}</ref>) ograniczył się do 12 miesięcy pozbawienia wolności i grzywny<ref name="b">{{Cytuj stronę | url = https://www.britannica.com/biography/Patrice-Lumumba| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany = https://www.britannica.com | język = en}}</ref>. Lumumba utrzymywał że jest niewinny i zwrócił 2500 franków które rzekomo miał przywłaszczyć. Sprawa być może była intrygą urzędników kolonialnych mającą uciszyć go jako działacza. Podczas pobytu w więzieniu jego rodzina utrzymywana była przez środowisko „évolués“<ref name="e">{{Cytuj stronę | url = http://www.encyclopedia.com/topic/Patrice_Lumumba.aspx| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany = www.encyclopedia.com | język = en}}</ref>. W 1957 został dyrektorem sprzedaży lokalnego [[browar]]u i przeprowadził się do Léopoldville (obecnie [[Kinszasa]])<ref name="nb">{{Cytuj stronę | url = http://www.notablebiographies.com/Lo-Ma/Lumumba-Patrice.html| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany =http://www.notablebiographies.com| język = en}}</ref><ref name="nb">{{Cytuj stronę | url = http://www.notablebiographies.com/Lo-Ma/Lumumba-Patrice.html| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany =http://www.notablebiographies.com| język = en}}</ref>.

Niepodległość oficjalnie przyznana została 30 czerwca<ref name="e">{{Cytuj stronę | url = http://www.encyclopedia.com/topic/Patrice_Lumumba.aspx| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany = www.encyclopedia.com | język = en}}</ref>. W swoim antykolonialnym przemówieniu z okazji nadania niepodległości premier ogłosił że niepodległość zdobyto dzięki walce Afrykanów a nie z łaski metropolii<ref name="ZAL">{{cytuj stronę|url=http://lewica.pl/index.php?id=23263|tytuł=Dariusz Zalega: Człowiek Afryki|język=pl}}</ref><ref name="castleden">{{Cytuj książkę | nazwisko = Castleden| imię = Rodney | tytuł = Morderstwa polityczne, spiski, tajne zmowy | wydawca = Bellona| data = | strony = 232-8| nazwisko2 = | imię2 = }}</ref>. Kłopoty nowego państwa zaczęły się bardzo szybko. W lipcu niepodległość od Konga ogłosiła [[Katanga]], prowincja bogata w surowce mineralne. Separatystów wsparli Belgowie chcący podkopać pozycje Lumumby i zdestabilizować państwo<ref name="castleden">{{Cytuj książkę | nazwisko = Castleden| imię = Rodney | tytuł = Morderstwa polityczne, spiski, tajne zmowy | wydawca = Bellona| data = | strony = 232-8| nazwisko2 = | imię2 = }}</ref>. Premier chcąc ustabilizować sytuację zwrócił się o pomoc wojskową do [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]]. Pomoc była niewystarczająca, przez co rząd zwrócił się do [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckiego]]<ref name="PWNII">{{Cytuj stronę | url =http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Konga-Demokratyczna-Republika-Historia;4574521.html| tytuł =Konga, Demokratyczna Republika. Historia.| opublikowany = http://encyklopedia.pwn.pl | język = pl}}</ref> (podkreślając przy tym że nie jest [[komunizm|komunistą]] a afrykańskim [[nacjonalizm|nacjonalistą]]<ref name="e">{{Cytuj stronę | url = http://www.encyclopedia.com/topic/Patrice_Lumumba.aspx| tytuł = Patrice Lumumba| opublikowany = www.encyclopedia.com | język = en}}</ref>). Niezadowolony z radzieckiej pomocy prezydent Kasavubu zdymisjonował Lumumbę we wrześniu. Akt prawny którym posłużyła się głowa państwa był wątpliwy, jeśli chodzi o legalność. Prezydent przeprowadził dymisję pod naciskiem ze strony [[CentralCentralna IntelligenceAgencja AgencyWywiadowcza|CIA]]. Lumumba, ratując się, próbował obalić Kasavubu. Spór między przywódcami zakończył się 14 września kiedy pułkownik [[Mobutu Sese Seko|Joseph Mobutu]] poparty przez prezydenta obalił premiera w wojskowym [[zamach stanu|zamachu stanu]]<ref name="PWNII">{{Cytuj stronę | url =http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Konga-Demokratyczna-Republika-Historia;4574521.html| tytuł =Konga, Demokratyczna Republika. Historia.| opublikowany = http://encyklopedia.pwn.pl | język = pl}}</ref><ref name="castleden">{{Cytuj książkę | nazwisko = Castleden| imię = Rodney | tytuł = Morderstwa polityczne, spiski, tajne zmowy | wydawca = Bellona| data = | strony = 232-8| nazwisko2 = | imię2 = }}</ref><ref>Schraeder, Peter J. (1994). ''United States Foreign Policy Toward Africa: Incrementalism, Crisis, and Change''. Cambridge: Cambridge University Press. s. 57. {{ISBN|978-0-521-46677-6}}.</ref>.

{{DEFAULTSORTSORTUJ:Lumumba, Patrice}}