Jak-40: Różnice pomiędzy wersjami

|nazwa = Jakowlew Jak-40

|lata produkcji = 1968-19811968–1981

|liczba miejsc = 27-3227–32

'''Jak-40''' ([[język rosyjski|ros.]] Як-40; [[Kody NATO samolotów ZSRR|oznaczenie NATO]]: ''Codling'') – trójsilnikowy odrzutowy [[samolot transportowy]] i [[samolot pasażerski|pasażerski]], skonstruowany w biurze konstrukcyjnym [[Jakowlew]]a do przewozów regionalnych. Produkowany seryjnie w latach [[1968]]-[[1981]]1968–1981 w Saratowskich Zakładach Lotniczych w [[Saratów|Saratowie]].

Jak-40 został zaprojektowany w [[1965]], aby zastąpić samoloty [[Li-2]] (odmianę [[Douglas DC-3]]) i [[Ił-14]], a głównym założeniem była łatwość działania poza głównymi lotniskami. Samolot został oblatany 21 września [[1966]]. Samolot został wyposażony we wbudowane schodki wejściowe i miał możliwość wykonywania krótkiego startu i lądowania ([[STOL]]).

Główną cechą założeń konstrukcyjnych była duża prostota. Skrzydła samolotu, dzięki dużej powierzchni, nie wymagały [[skrzela (lotnictwo)|slotów]], aby uzyskać odpowiednie parametry startu i lądowania. Zespół napędowy składał się z trzech silników dwuprzepływowych [[Iwczenko AI-25]]. Dla skrócenia [[dobieg]]u, środkowy silnik wyposażony jest w [[odwracacz ciągu]]. W nosowej części kadłuba umieszczono radiolokacyjną stację meteorologiczną "Groza"„Groza”.

Seryjną produkcję rozpoczęto w roku [[1968]] i wyprodukowano ogółem 1011 egzemplarzy, w tym 125 na eksport. Produkowane były w zakładach lotniczych nr 407 w [[Mińsk]]u.

Po upadku dawnego [[Aerofłot]]u duża część została przebudowana z typowych samolotów pasażerskich na bardziej luksusowe i są one teraz używane jako samoloty prywatne lub do podróży służbowych (w tym w [[Polska|Polsce]] dla [[Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej|prezydenta]], [[Prezes Rady Ministrów|premiera]] oraz marszałków [[Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej|Sejmu]] i [[Marszałek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej|Senatu]] w latach 1973-20111973–2011). Samoloty te (początkowo 4) były na stanie 36. SPLTSpecjalnego (Specjalny PułkPułku Lotnictwa Transportowego), który w roku 2011 rozwiązano<ref>lotnictwo cywilne [http://www.lotnictwocywilne.republika.pl/rzadowe.html]</ref>.

W roku 2006 rządowy samolot Jak-40, lecąc z premierem na pokładzie na trasie Kraków-Warszawa, doznał awarii, polegającej na zablokowaniu dźwigni sterowania ciągiem silników w pozycji do lotu z prędkością przelotową. Pilot wiedział o usterce, ale nie zawiadomił służb ratowniczych na Okęciu. Udało się jednak wylądować w Warszawie, dzięki dużemu doświadczeniu dowódcy. Piloci nie zgłosili awarii do ATC (kontrolakontroli ruchu lotniczego), ale spowodowało to olbrzymie zagrożenia dla pasażerów i załogi oraz dla ruchu innych statków powietrznych<ref>polityka [http://www.polityka.pl/kraj/1560505,1,raport-z-katastrofy-przed-katastrofa.read]</ref>.

Większość samolotów Jak-40 latała w [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], nie licząc kilku w pozostałych państwach [[Europa|Europy]], rzadkich ze względu na ograniczenia hałasu w tych państwach.

Ze względu na charakterystyczny odgłos silników otrzymał nazwę ''"latający„latający gwizdek"''gwizdek”.

* Jak-40, nr boczny "037", jest eksponowany w [[Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie|Muzeum Lotnictwa Polskiego]] w [[Kraków|Krakowie]]<ref>[http://www.muzeumlotnictwa.pl/aktualnosci_archiwum.php?id=29 "Jak-40 w Muzeum Lotnictwa Polskiego"]</ref>

* Jak-40, nr boczny "045", jest eksponowany w [[Muzeum Sił Powietrznych w Dęblinie|Muzeum Sił Powietrznych]] w [[Dęblin]]ie<ref>[http://lotniczapolska.pl/Jak-40-w-Deblinie,23456 "Jak-40 w Dęblinie"]</ref>

* Jak-40, nr boczny "044", jest eksponowany w [[Muzeum Wojska Polskiego w Warszawie]]<ref>[http://www.muzeumwp.pl/aktualnosci/185,jak-40-wyladowal-w-mwp.php Jak-40 wylądował w MWP 23 marca 2012 http://www.muzeumwp.pl]</ref>. Wnętrze samolotu jest udostępniane zwiedzającym w środy, czwartki i niedziele w godzinach 10.00-15.00<ref>[http://www.muzeumwp.pl/aktualnosci/218,zapraszamy-do-zwiedzania-wnetrza-samolotu-jak-8211-40.php Zapraszamy do zwiedzania wnętrza samolotu Jak–40!]</ref>

* Jak-40, nr boczny "032", numer seryjny 9331129, stoi na prywatnym terenie koło szosy w [[Brzeźnica (powiat wadowicki)|Brzeźnicy]] ([[województwo małopolskie]], [[powiat wadowicki]])

* Jak-40, nr boczny "042", znajduje się na terenie [[Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie|Wojskowej Akademii Technicznej]] w [[Warszawa|Warszawie]]<ref>[http://lotniczapolska.pl/Jak-40:-z-Okecia-na-WAT,7454 "Jak-40: z Okęcia na WAT"]</ref>. Samolot służy jako pomoc dydaktyczna dla studentów. Nie jest udostępniany dla zwiedzających.

* Jak-40, nr boczny "048", znajduje się na terenie [[Wyższa Szkoła Oficerska Sił Powietrznych|Wyższej Szkoły Oficerskiej Sił Powietrznych]] w [[Dęblin|Dęblinie]]<ref>[http://dlapilota.pl/wiadomosci/dziennik-wschodni/rzadowy-jak-40-przyjechal-na-ciezarowce-do-deblina "Rządowy Jak-40 przyjechał na ciężarówce do Dęblina"]</ref>. Samolot służy jako pomoc dydaktyczna dla studentów. Nie jest udostępniany dla zwiedzających.

* '''Jak-40''' - podstawowa wersja, produkowana od roku [[1968]]

* '''Jak-40 "Salon"''' - luksusowy samolot pasażerski do przewozu 11 pasażerów

* '''Jak-40K''' - wersja transportowo-pasażerska ze zwiększoną ładownością (produkowana w latach [[1975]] - [[1981]]1975–1981)

* '''Jak-40 "Kalibrowszczik"''' - samolot do kontroli i badań naziemnych radiolatarni (produkowany na zamówienie [[Węgry|Węgier]])

* '''Jak-40 "Aqua", "Liros", "Meteo", "Phobos", "Storm"''' - laboratoria meteorologiczne

Plik:Yakovlev Yak-40, Ukraine Air Enterprise AN1241764.jpg|Podchodzący do lądowania Jak-40 linii [[Ukraina (linie lotnicze)|linii Ukraina]]

Plik:Yakovlev Yak-40, Lukoil AN1672697.jpg|Jak-40 linii [[LUKoilŁukoil-AviaAwia]]