Nadciekłość: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Kontrola autorytatywna
m potrzebne źródło
Linia 14:
}}</ref> (przy całkowitym braku pola magnetycznego), czyli niewiele więcej od [[zero bezwzględne|temperatury absolutnego zera]].
 
Jakkolwiek w obu tych przypadkach zjawisko to daje taki sam efekt makroskopowy, przyczyna nadciekłości jest nieco inna. Atomy helu-4 są z formalnego punktu widzenia [[bozon]]ami (choć nie są nimi w ścisłym znaczeniu tego słowa<sup>?</sup><sup>[''[[Wikipedia:Weryfikowalność|potrzebne źródło]]'']</sup>) i dlatego ich nadciekłość może być tłumaczona faktem generowania [[kondensat Bosego-Einsteina|kondensatu Bosego-Einsteina]] przez ten układ. Natomiast atomy helu-3 są [[fermion]]ami, a ich własności w stanie nadciekłym mogą być raczej tłumaczone za pomocą mechanizmów matematycznych transformacji [[Nikołaj Bogolubow|Bogolubowa]], używanej także w [[teoria BCS|teorii BCS]], stworzonej na potrzeby wyjaśnienia zjawiska [[nadprzewodnictwo|nadprzewodnictwa]]. W przybliżeniu mówi ona, że fermiony, takie jak atomy helu-3, łączą się w pary, które są bozonami i dopiero te pary tworzą kondensat Bosego-Einsteina. Próbę wyjaśnienia tego zjawiska podjął również [[Witalij Ginzburg]] we współpracy z [[Lew Pitajewski|Pitajewskim]]. Opublikowali oni [[Początkowa teoria parametru Ψ dla nadciekłości|Początkową teorię parametru Ψ dla nadciekłości]]. Ginzburg razem z Sobianinem zaproponowali [[Uogólniona teoria nadciekłości|uogólnioną teorię nadciekłości]].
 
Zjawisko nadciekłości helu jest szeroko stosowane do osiągania niskich temperatur w eksperymentach chemicznych i fizycznych (jest [[chłodziwo|chłodziwem]] dla [[Wielki Zderzacz Hadronów|LHC]]<ref>[http://public.web.cern.ch/public/en/LHC/Facts-en.html CERN - LHC: Facts and figures<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>, gdzie wymagana jest duża szybkość odprowadzania ciepła), a także w [[Przemysł|przemyśle]]{{fakt|data=2010-10}}.<!--co chłodzenie ma spólnego z nadciekłością?-->