Johannes Gutenberg: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
jęz. |
drobne redakcyjne |
||
Linia 17:
|www =
}}
'''Johannes Gutenberg''', właśc. '''Johannes Gensfleisch zur Laden zum Gutenberg'''<ref name="Encyclopaedia Britannica2">{{Cytuj stronę | url = https://www.britannica.com/biography/Johannes-Gutenberg | tytuł = Johannes Gutenberg, German printer | opublikowany = Encyclopaedia Britannica | język = en | data dostępu = 2017-04-19}}</ref> (ur. ok. [[1400]] w [[Moguncja|Moguncji]]<ref group="uwaga" >Nie ma pewności co do daty i miejsca urodzenia. Nie można wykluczyć tego, że urodził się w innym mieście.</ref>, zm. [[3 lutego]] [[1468]] tamże) – niemiecki rzemieślnik, [[złotnictwo|złotnik]] i [[drukarz]], twórca pierwszej przemysłowej metody [[druk]]u na świecie. Nie ma zgody wśród badaczy, czy pierwsze druki powstały już podczas jego pobytu w [[Strasburg]]u (1434–1444), czy dopiero w drukarni założonej przez niego w 1448 roku w Moguncji. Różne lata są przyjmowane umownie jako rok, w którym po raz pierwszy Gutenberg użył ruchomej [[czcionka|czcionki]] – najczęściej 1440 albo 1450. Jego
Gutenberg opracował własną wersję czcionek, wykonanych z metalu, ale ich technika pozostaje niejasna. Skonstruował aparat do ich odlewania, w którym nowością było używanie wymiennych matryc. Zaprojektował również własną wersję prasy drukarskiej, wzorując się na znanych już prasach introligatorskich. Jego prekursorskim dokonaniem było stworzenie pierwszego dużego [[wydawca|wydawnictwa]]. Równie ważnymi osiągnięciami są udane kroje pism używanych do druku oraz opracowanie podstawowych zasad [[skład tekstu|składu tekstu]].
Linia 142:
=== Rozwój i znaczenie druku ===
Wynalazek druku szybko pojawił się w innych miastach Niemiec, a także innych państw Europy. Pierwszymi ważniejszymi ośrodkami druku w języku niemieckim, po [[Moguncja|Moguncji]] i [[Strasburg]]u (gdzie powstały liczne oficyny), były: [[Bamberg]] (gdzie być może ukazała się około 1459 roku Biblia 36-wierszowa), [[Kolonia (Niemcy)|Kolonia]] (gdzie mieściło się wiele ważnych wydawnictw), [[Bazylea]], [[Norymberga]] i [[Lubeka]]. Tempo rozprzestrzeniania się druku było imponujące także w innych krajach – jeszcze w XV wieku drukarnie powstały w kilkudziesięciu miastach włoskich (największe znaczenie miała [[Wenecja]]){{odn|Pirożyński|2002|s=126–132}}.
Wynalazek druku traktowano jako wyjątkowy dar Boga. Upowszechnienie druku doprowadziło do obniżenia cen ksiąg, co miało miejsce już w 1470 roku: już wtedy ich ceny były niższe od ceny, jaką płacono wcześniej za samą ich oprawę{{odn|Pirożyński|2002|s=116}}. Spowodowało to, że drukowane księgi i drobniejsze wydawnictwa stały się dostępne dla znacznie większego grona osób. Szerzyły się dzięki temu nowe ruchy i prądy ideowe, w tym [[humanizm renesansowy]], a później [[reformacja]]{{odn|Pirożyński|2002|s=159–182}}. Wynalazek druku (a wcześniej pisma) stał się podstawą dla rozwoju nowych środków przekazu, kształtując umysły (tzw. umysłowość piśmiennicza) i oddziałując na funkcjonowanie społeczeństw, co [[Marshall McLuhan]] przedstawił w pracy ''The Gutenberg Galaxy'' (1962, pol. ''Galaktyka Gutenberga'')<ref>{{Cytuj książkę| nazwisko = McLuhan| imię = Marshall | tytuł = The Gutenberg Galaxy: The Making of Typographic Man| url =https://books.google.pl/books?id=zFc5n4CbsbwC&dq | data = 2011 |miejsce=Toronto| wydawca =University of Toronto Press|język =en |isbn =9781442612693 |data dostępu=2017-06-15}}</ref>.
| |||