Zakarpacie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
JCRZ (dyskusja | edycje)
m {{Kontrola autorytatywna}}
Linia 86:
Okres spokoju skończył się dla Zakarpacia w IV wieku n.e. W dobie [[Wielka wędrówka ludów|wędrówki ludów]] Zakarpacie okazało się bramą dla kolejnych najeźdźców wdzierających się ze [[Wielki Step|stepów nadczarnomorskich]] do [[Kotlina Panońska|Kotliny Panońskiej]]. Pierwszym ludem najeźdźczym byli [[Hunowie]]. Następnie, w V wieku, przez Zakarpacie przemieszczały się wędrujące ludy [[Germanie|germańskie]]: [[Gepidowie|Gepidzi]], [[Wandalowie]], [[Ostrogoci]] i [[Longobardowie]]. Zakarpacie, jako odległy, peryferyjny okręg, podlegało wpływom kolejno tworzących się nad Dunajem ośrodków państwowych: huńskiego (od końca IV wieku), a następnie gepidzkiego (od 453). Kolejnym takim ośrodkiem był od 567 [[Kaganat Awarski]], który jednak podporządkował sobie Zakarpacie dopiero pod koniec VII wieku.
 
Tymczasem już od V wieku
Tymczasem już od V wieku tereny Zakarpacia zaczęli zasiedlać [[Słowianie]]. Pierwsze dotarły tu ludy [[kultura przeworska|kultury przeworskiej]] i [[kultura preszowska|preszowskiej]]. Od VII wieku osiedlały się ludy [[kultura praska|kultury praskiej]]. Jak wykazuje [[toponimia]] tych terenów, były to ludy Słowian [[Słowianie zachodni|zachodnich]] bądź [[Słowianie południowi|południowych]]. W zbliżonym okresie następujący od północy [[Biała Chorwacja|Biali Chorwaci]] zasiedlili również górskie partie Zakarpacia, dotychczas niemal bezludne. Na IX wiek datuje się utworzenie przez nich pierwszego organizmu państwowego z ośrodkiem na Zakarpaciu – księstwa z ośrodkiem w [[Użhorod]]zie, pozostającego pod wpływami [[Ruś Kijowska|Rusi Kijowskiej]], graniczącego z [[Państwo wielkomorawskie|Wielkimi Morawami]] na zachodzie i z [[Bułgaria|Carstwem Bułgarskim]] na południu. Z tym państewkiem jest związana legenda o [[książę Laborec|księciu Laborcu]].
 
{{Fakt/opis|data=2017-06}}
 
Tymczasem już od V wieku tereny Zakarpacia zaczęli zasiedlać [[Słowianie]]. Pierwsze dotarły tu ludy [[kultura przeworska|kultury przeworskiej]] i [[kultura preszowska|preszowskiej]]. Od VII wieku osiedlały się ludy [[kultura praska|kultury praskiej]]. Jak wykazuje [[toponimia]] tych terenów, były to ludy Słowian [[Słowianie zachodni|zachodnich]] bądź [[Słowianie południowi|południowych]]. W zbliżonym okresie następujący od północy [[Biała Chorwacja|Biali Chorwaci]] zasiedlili również górskie partie Zakarpacia, dotychczas niemal bezludne. Na IX wiek datuje się utworzenie przez nich pierwszego organizmu państwowego z ośrodkiem na Zakarpaciu – księstwa z ośrodkiem w [[Użhorod]]zie, pozostającego pod wpływami [[Ruś Kijowska|Rusi Kijowskiej]], graniczącego z [[Państwo wielkomorawskie|Wielkimi Morawami]] na zachodzie i z [[Bułgaria|Carstwem Bułgarskim]] na południu. Z tym państewkiem jest związana legenda o [[książę Laborec|księciu Laborcu]].
 
Pod koniec IX wieku na tereny Zakarpacia zaczęło docierać chrześcijaństwo. Jako pierwsi pojawili się duchowni [[Ryt słowiański|obrządku słowiańskiego]], wykształceni w kręgu [[Cyryl i Metody|świętych Cyryla i Metodego]]. Ostatecznie jednak Zakarpacie zostało schrystianizowane w [[obrządek grecki|obrządku greckim]]. W tym samym okresie Zakarpacie podlegało kulturalnym i politycznym wpływom formującej się wówczas [[Ruś Kijowska|Rusi Kijowskiej]], jednak nigdy nie weszło w jej skład.