Pasaż Simonsa w Warszawie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne, drobne redakcyjne
poprawki-cd
Linia 32:
}}
[[Plik:Bundesarchiv Bild 101I-001-0285-02A, Warschau, Straßenszene.jpg|200px|right|thumb|Wypalony gmach Pasażu Simonsa (1939)]]
'''Pasaż Simonsa''' – nieistniejący obiekt handlowy i budynek czynszowy, który w latach 1903–1944 znajdował się u zbiegu ulic [[Ulica Długa w Warszawie|Długiej]] i [[Ulica Nalewki w Warszawie|Nalewek]] w [[Warszawa|Warszawie]].
 
== Historia ==
Kompleks został zbudowany na zamówienie berlińskiego kupca [[Albert Simons|Alberta Simonsa]], według projektu architekta inż. Terleckiego, w miejscu po zburzonym [[Kościół i klasztor Brygidek w Warszawie|kościele i klasztorze Brygidek]]<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Encyklopedia Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Naukowe PWN | miejsce = Warszawa | data = 1994 | strony = 620 | isbn = 83-01-08836-2}}</ref>. Wzniesiono go w latach 1900–1903. Składał się z czterech pięciopiętrowych skrzydeł frontowych wzdłuż ulic Długiej, Nalewek i Wyjazdu oraz oficyny wewnątrz dziedzińca. W latach 1904–1906 od strony Nalewek dobudowano nowe, sześciopiętrowe skrzydło<ref name="Spacerownik">{{Cytuj książkę | nazwisko = Zieliński | imię = Jarosław | tytuł = Spacerownik po żydowskiej Warszawie | wydawca = Agora SA i Muzeum Historii Żydów Polskich | miejsce = Warszawa | data = 2014 | strony = 84 | isbn = 978-83-268-1283-5 | nazwisko2 = Majewski | imię2 = Jerzy S.}}</ref>. Pomiędzy obiema częściami kompleksu biegła ulica Wyjazd<ref name="Spacerownik"/>. Oprócz lokali handlowych znajdowały się w nim również biura, magazyny i hotel.
 
Pasaż został zbombardowany w czasie [[obrona Warszawy (1939)|obrony Warszawy]] we [[Kampania wrześniowa|wrześniu 1939]]. Południowa część kompleksu została spalona, a następnie częściowo rozebrana.
Linia 41:
W marcu 1943 w pobliżu budynku miała miejsce [[akcja pod Arsenałem]].
 
Podczas [[powstanie warszawskie|powstania warszawskiego]] Pasaż Simonsa stanowił polską redutę ryglującą dostęp na Starówkę, a w jego piwnicach znajdował się powstańczy punkt sanitarny oraz chronili się liczni cywile. Gmach był wielokrotnie bombardowany i ostrzeliwany, a 19 lub 20 sierpnia został poważnie uszkodzony wybuchem pojazdu [[Borgward IV]]. [[Kalendarium powstania warszawskiego - 31 sierpnia|31 sierpnia]] budynek uległ zawaleniu wskutek nalotu niemieckich [[Junkers Ju 87|stukasów]]. Pod gruzami zginęło ponadok. 200300 osób, główniew spośródwiększości broniących pasażu żołnierzy [[batalion Chrobry I|batalionu „Chrobry I”]]<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Bartoszewski | imię = Władysław | tytuł = 1859 dni Warszawy | wydawca = Wydawnictwo Znak | miejsce = Kraków | data = 2008 | strony = 765 | isbn = 978-83-240-10578 |oclc=938718461 |język=pl}}</ref>. W zawalonych piwnicach budynku wciąż spoczywa część poległych (po wojnie wydobyto 99 ciał).
{{Osobny artykuł|Zagłada Pasażu Simonsa}}
Po gmachu istniały pozostałości w postaci szczątków konstrukcji (fragmenty żelbetowych słupów) oraz zawalone piwnice. Na jego miejscu znajduje się parking oraz tereny zielone (część [[Ogród Krasińskich w Warszawie|Ogrodu Krasińskich]]).
Linia 52:
 
{{Przypisy|2}}
== Bibliografia ==
* [http://www.polskatimes.pl/warszawa/stronaglowna/139229,zaglada-w-pasazu-simonsa,id,t.html?cookie=1 Zagłada w Pasażu Simonsa]
* [http://tvnwarszawa.tvn24.pl/informacje,news,oddadza-kino-wars-i-odbuduja-pasaz-simonsa,27123.html Oddadzą Kino Wars i odbudują Pasaż Simonsa]
 
== Linki zewnętrzne ==