Wielkie Księstwo Litewskie: Różnice pomiędzy wersjami

Oba państwa utworzyły [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczpospolitą Obojga Narodów]], ale wciąż zachowywały pewną odrębność<ref>[[Jūratė Kiaupienė]], [http://www.iesw.lublin.pl/projekty/pliki/IESW-121-02-04pl.pdf ''Wielkie Księstwo Litewskie w składzie Rzeczypospolitej Obojga Narodów: 1569-1588''], [http://www.forum-pl-lt.com/index.php/pl/historia-i-kultura/5-jurate-kiaupiene-europa-srodkowa-i-zagubione-wielkie-ksiestwo-litewskie ''Europa Środkowa i "zagubione" Wielkie Księstwo Litewskie''].</ref>. [[Herb Litwy]] wraz z [[Godło Rzeczypospolitej Polskiej|polskim Orłem]] stanowiły wspólny [[Herb Rzeczypospolitej Obojga Narodów]]. Dopiero [[Sejm Czteroletni]] w celu wzmocnienia państwa w obliczu rozbiorów próbował ściślej połączyć Koronę z Litwą (także ich wojska i skarby). Należy jednak pamiętać, że Konstytucja 3 maja świadomie pominęła sprawę wzajemnego stosunku Korony i Wielkiego Księstwa. [[Stanisław August Poniatowski]] dążył do unifikacji dualistycznej Rzeczypospolitej, lecz ze względu na przywiązanie szlachty litewsko-białoruskiej do odrębnych praw Wielkiego Księstwa Litewskiego, uznano, że najbardziej celowe będzie nie deklarować ujednolicenia w Konstytucji tylko w odrębnych ustawach. Tymczasem senatorowie, a zwłaszcza posłowie litewscy z marszałkiem konfederacji litewskiej [[Kazimierz Nestor Sapieha|Kazimierzem Nestorem Sapiehą]] na czele, w zamian za wyrażoną zgodę na Konstytucję uzyskali zgodę na utrzymanie w ramach zreformowanego ustroju podmiotowości Wielkiego Księstwa. Jeszcze w maju 1791 utrzymano [[alternata|alternatę]] sejmów (co trzeci sejm w Grodnie), a przy okazji debaty sejmowej nad powołaniem Komisji Skarbowej uchwalono kompromisowe [[Zaręczenie Wzajemne Obojga Narodów]]. Na mocy Zaręczenia w powołanych wspólnych Komisjach Wojskowej i Skarbowej połowę członków stanowić mieli przedstawiciele Wielkiego Księstwa Litewskiego, a przewodnictwo miało kolejno należeć do przedstawicieli Korony i Litwy. Ponadto utrzymano osobne litewskie urzędy centralne. W Wielkim Księstwie miały istnieć osobna kasa skarbowa i osobny [[Trybunał Skarbowy Wielkiego Księstwa Litewskiego|skarbowy trybunał litewski]]. Zaręczenie zacieśniało unię realną, ale utrzymało federacyjny charakter Rzeczypospolitej Obojga Narodów<ref>[[Juliusz Bardach]], Bogusław Leśnodorski, Michał Pietrzak, ''Historia ustroju i prawa polskiego'', 2005, s. 309. [http://wwwweb.archive.org/web/20160308182251/http://rys.netarteria.pl/rozbiory.pdf ''Czy Rosja uczestniczyła w pierwszym rozbiorze Polski czyli co zaborcy zabrali Polsce w trzech rozbiorach''] s.45 - 49.</ref>.