Leonard Zub-Zdanowicz: Różnice pomiędzy wersjami

|stopień grafika = PL Epolet mjrpplk.svg

|stopień = [[majorpodpułkownik]] NSZ

'''Leonard Szczęsny Zub-Zdanowicz''' ps. „Ząb”, „Dor”, „Szprung” (ur. [[6 listopada]] [[1912]] w [[Popowce (rejon starokonstantynowski)|Popowcach]], zm. [[12 sierpnia]] [[1982]] w [[Waterbury (Connecticut)|Waterbury]]) – porucznikkapitan Wojska Polskiego, [[cichociemni|cichociemny]] (w momencie skoku awansowany na [[rotmistrz]]a) i żołnierz [[Armia Krajowa|Armii Krajowej]], [[major]] [[Jazda|kawalerii]] [[Narodowe Siły Zbrojne|NSZ]]{{r|NSZZPDW235-236}}, od stycznia 1945 [[podpułkownik]]{{fakt|data=2014-03}} w [[Brygada Świętokrzyska|Brygadzie Świętokrzyskiej]] [[Narodowe Siły Zbrojne|NSZ]]{{odn|M. J. Chodakiewicz: ''Narodowe Siły Zbrojne...'', s. 235-236, 299, 429}}.

W czasie [[kampania wrześniowa|wojny obronnej Polski w 1939]] był dowódcą plutonu pieszego żandarmerii nr 29. Do zadań plutonu należała m.in. ochrona [[kwatera (dowództwo)|Kwatery Głównej]] [[29 Dywizja Piechoty (II RP)|29 Dywizji Piechoty]] dowodzonej przez płk. [[Ignacy Oziewicz|Ignacego Oziewicza]], późniejszego komendanta głównego [[Narodowe Siły Zbrojne|NSZ]]. Po rozbiciu 29 DP otrzymał przydział do sztabu 13 Brygady Piechoty płk. [[Wacław Szalewicz|Wacława Szalewicza]]. Brygada weszła w skład kombinowanej dywizji piechoty gen. bryg. [[Jerzy Wołkowicki|Jerzego Wołowickiego]]. Po zniszczeniu dywizji 13 BP włączono do [[39 Dywizja Piechoty (II RP)|39 Dywizji Piechoty (rezerwowej)]], która skapitulowała 27 września. Unikając niemieckiej niewoli, dołączył do [[Grupa Chełm|Grupy „Chełm”]] płk. dypl. [[Władysław Płonka|Władysława Płonki]]. Pełnił funkcję oficera łącznikowego dowódcy grupy do podległych oddziałów: pułku kawalerii ppłk. [[Feliks Kopeć|Feliksa Kopcia]] i grupy kawalerii rtm. [[Franciszek Flatau|Franciszka Flataua]]. Grupa „Chełm” wchodziła w skład grupy wojsk płk. dypl. [[Tadeusz Kalina-Zieleniewski|Tadeusza Zieleniewskiego]] i wraz z nią złożyła broń [[2 października]]. [[10 października]] Zdanowicz przedarł się do [[Opole Lubelskie|Opola Lubelskiego]], gdzie mieszkała jego matka. Za kampanię wrześniową odznaczony został [[Order Virtuti Militari|Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari]].

Podczas lądowania na placówkę odbiorczą „Rogi”, położoną w okolicach [[Grójec|Grójca]], rtm. L. Zub-Zdanowicz złamał nogę i przez 2 tygodnie ukrywał się w kryjówce w [[Zalesie Dolne|Zalesiu Dolnym]], znalezionej przez komendanta placówki AK w [[Prażmów (województwo mazowieckie)|Prażmowie]], a które należało do członków NSZ. 17 września 1942 został przewieziony potajemnie do [[Warszawa|Warszawy]], gdzie – po tygodniowym pobycie w szpitalu Ducha Świętego – został zaangażowany w październiku 1942 do biernej pracy konspiracyjnej w ramach III Odcinka ([[Polesie]]) organizacji dywersyjno-sabotażowej AK pod nazwą [[Wachlarz (organizacja zbrojna)|Wachlarz]]. Z powodu chorej nogi jego rola sprowadzała się tylko do użyczania swojej kryjówki na odprawy i jako skrzynki kontaktowej. Jego bezpośrednim przełożonym został kpt. [[Bolesław Kontrym]]. Po rozbiciu Wachlarza na początku 1943 przez [[gestapo]] zdrowy już Zdanowicz złożył wniosek o przydział do oddziału leśnego, ale KG AK odmówiła. 26 lutego tego roku został on na papierze przekazany pod komendę szefa Okręgu [[Brześć]] AK ppłk. [[Stanisław Dobrski|Stanisława Dobrskiego]] ps. „Żuk”. Wciąż jednak pozostawał bez konkretnych zadań<ref name=NSZZPDW54-67>{{cytuj książkę odn|M. autor = [[Marek JanJ. Chodakiewicz]] | tytuł =: ''Narodowe Siły Zbrojne...'', „Ząb”s. przeciw dwu wrogom | wydanie = II | miejsce = Warszawa | data = 2005 | strony = 54–67 | isbn = 8354-911097-1-267}}</ref>.

We wrześniu 1942 znajomi NSZ-owcy proponowali mu pierwszy raz przejście do tej organizacji, ale początkowo odmówił. Z kolei od lutego 1943 wszedł w kontakt z politycznymi działaczami [[Grupa Szańca|Grupy „Szańca”]] oraz wyższymi oficerami NSZ. Wśród nich byli m.in. ppor./kpt. NSZ [[Julian Sędek]] i jego brat Ryszard, kpt./ppłk NSZ T. Boguszewski czy por./mjr NSZ [[Stefan Władysław Kozłowski]] ps. „Aleksander”, „Prot”. Stale jednak odrzucał ich propozycje. Ciągle liczył na przydział bojowy do AK. Tymczasem KG AK zaproponowało rtm. L. Zub-Zdanowiczowi utworzenie w Warszawie komórki bezpieczeństwa i kontrwywiadu. W tym samym czasie zgłosił się także do niego kolega ze studiów na KUL w Lublinie i ze służby wojskowej w 29 DP, mjr [[Stanisław Żochowski]] ps. „Bohdan”, „Strzała”, szef sztabu NSZ, proponując mu objęcie dowództwa oddziału NSZ w Warszawie bądź tworzenie oddziałów AS NSZ w Lubelskiem. Tą ostatnią propozycję przyjął pod koniec maja 1943 i od 1 czerwca tego roku formalnie przyłączył się do NSZ{{rodn|NSZZPDW54M. J. Chodakiewicz: ''Narodowe Siły Zbrojne...'', s. 54-67}}.

Wcześniej był odznaczony wieloma orderami, z których najważniejsze to: Krzyż Srebrny [[Order Virtuti Militari|Orderu Virtuti Militari]] za udział w kampanii wrześniowej 1939, [[Krzyż Walecznych]] (1944), [[Znak Spadochronowy|odznaka spadochronowa]] [[cichociemni|cichociemnych]], [[Krzyż Narodowego Czynu Zbrojnego|Srebrny Krzyż Narodowego Czynu Wojskowego z Mieczami II Klasy]] (1944), [[Miecze Hallerowskie]] [[Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce|Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej]], 4 brytyjskie odznaczenia, w tym [[1939–1945 Star|The Golden Star 1939-1945]] i jeden medal francuski<ref name=NSZZPDW235-236>{{cytuj książkę odn|M. autor = [[Marek JanJ. Chodakiewicz]] | tytuł =: ''Narodowe Siły Zbrojne...'', „Ząb”s. przeciw dwu wrogom | wydanie = II | miejsce = Warszawa | data = 2005 | strony = 235–236 | isbn = 83235-911097-1-2236}}</ref>.

* {{cytuj książkę | autor = [[Marek Jan Chodakiewicz]]: ''| tytuł = Narodowe Siły Zbrojne. „Ząb” przeciw dwu wrogom'', | wydanie = II | miejsce = Warszawa 1999.| data = 2005 | strony = | isbn = 83-911097-1-2}}