Zapalenie płuc: Różnice pomiędzy wersjami

'''Zapalenie płuc''' – [[Zapalenie|stan zapalny]] [[płuco|płuc]] atakujący [[pęcherzyki płucne]]<ref name=RespText09>{{Cytuj książkę | nazwisko = McLuckie | imię = [editor] A. | tytuł = Respiratory disease and its management | wydawca = Springer | miejsce = New York | rok = 2009 | strony = 51 | isbn = 978-1-84882-094-4 | język = en}}</ref><ref name=AcuteCare09>{{Cytuj książkę | autor = Leach, Richard E. | tytuł = Acute and Critical Care Medicine at a Glance | url = httphttps://books.google.co.ukcom/books?id=7u_wu5VCsVQC&pg=PT168 | wydanie = 2. | wydawca = Wiley-Blackwell | rok = 2009 | isbn = 1-4051-6139-6 | język = en}}</ref>. Przyczyną choroby są zwykle infekcje wirusowe lub bakteryjne albo, w rzadszych przypadkach, zakażenie innymi [[mikroorganizm|drobnoustrojami]], reakcje na leki, a także inne czynniki, na przykład [[choroby autoimmunologiczne]]<ref name=RespText09/><ref name="isbn0-7637-6258-X">{{Cytuj książkę | autor = Jeffrey C. Pommerville | autor link = | tytuł = Alcamo's Fundamentals of Microbiology | url = httphttps://books.google.co.ukcom/books?id=RJNQwQB8IxIC&pg=PA323 | wydanie = 9. | wydawca = Jones & Bartlett | miejsce = Sudbury MA | rok = 2010 | strony = 323 | isbn = 0-7637-6258-X | oclc = | cytat = | język = en}}</ref>.

Wśród typowych objawów choroby znajdują się kaszel, [[ból w klatce piersiowej]], gorączka oraz trudności z oddychaniem<ref name="isbn0-8160-6397-4">{{Cytuj książkę | autor = Ashby, Bonnie; Turkington, Carol | tytuł = The encyclopedia of infectious diseases | url = httphttps://books.google.co.ukcom/books?id=4Xlyaipv3dIC&pg=PA242 | wydanie = 3. | wydawca = Facts on File | miejsce = New York | rok = 2007 | strony = 242 | isbn = 0-8160-6397-4 | język = en}}</ref>. Narzędzia [[Rozpoznanie (medycyna)|diagnostyczne]] obejmują, między innymi, zdjęcia rentgenowskie i [[posiew]] plwociny. Istnieją [[Szczepionka|szczepionki]] zapobiegające niektórym rodzajom zapalenia płuc. Leczenie zależy od przyczyny samej choroby: przy podejrzeniu zakażenia bakteryjnego używa się [[antybiotyki|antybiotyków]], a w cięższych przypadkach zapalenia pacjenta zwykle przyjmuje się do szpitala.

Na zapalenie płuc choruje rocznie około 450&nbsp;milionów ludzi – siedem procent ogólnej liczby ludności świata – a [[umieralność|liczba zgonów]] sięga około 4&nbsp;milionów. Choć w XIX w. [[William Osler]] nazwał zapalenie „kapitanem oddziałów śmierci”<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Osler | imię = William | tytuł = Principles and Practice of Medicine, 4th Edition | url = http://mcgovern.library.tmc.edu/data/www/html/people/osler/PPM4th/OP400067.htm | wydawca = D. Appleton and Company | miejsce = New York | rok = 1901 | strony = 108 | język = en}}</ref>, w XX w. chorych można było leczyć skuteczniej dzięki wprowadzeniu terapii antybiotykowej i szczepionek<ref name=Lancet11/>. Wciąż jednak zapalenie płuc stanowi jedną z głównych przyczyn zgonów w krajach rozwijających się, a także wśród starszych i [[choroba przewlekła|przewlekle chorych]] osób oraz małych dzieci<ref name=Lancet11/><ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = George | imię = Ronald B. | tytuł = Chest medicine : essentials of pulmonary and critical care medicine | url = httphttps://books.google.cacom/books?id=ZzlX2zJMbdgC&pg=PA353 | wydanie = 5. | wydawca = Lippincott Williams & Wilkins | miejsce = Filadelfia | rok = 2005 | strony = 353 | isbn = 9780781752732 | język = en}}</ref>.

Termin ''pneumonia'' odnosi się do wszelkich stanów medycznych, których rezultatem jest [[Zapalenie|stan zapalny]] płuc (wywołany np. przez [[choroby autoimmunologiczne]], oparzenia chemiczne i reakcje na leki). Ten rodzaj stanu zapalnego dokładniej nazywa się [[pneumonitis]]<ref name="isbn0-7234-3200-7">{{Cytuj książkę | autor = Lowe, J. F.; Stevens, Alan | autor link = | tytuł = Pathology | url = httphttps://books.google.co.ukcom/books?id=AfVxLi4QTZQC&pg=PA197 | wydanie = 2nd | wydawca = Mosby | miejsce = St. Louis | rok = 2000 | strony = 197 | isbn = 0-7234-3200-7 | oclc = | doi = | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Snydman | imię = editors, Raleigh A. Bowden, Per Ljungman, David R. | tytuł = Transplant infections | url = httphttps://books.google.com/books?id=NWa4FJv-eBYC&pg=PA447 | wydanie = 3. | wydawca = Wolters Kluwer Health/Lippincott Williams & Wilkins | miejsce = Philadelphia | rok = 2010 | strony = 187 | isbn = 978-1-58255-820-2 | język = en}}</ref>. W przeszłości dzielono czynniki zakaźne na „typowe” oraz „atypowe” ze względu na częstotliwość występowania, obecnie ze względu na brak potwierdzenia założeń nie kładzie się na ten podział nacisku<ref name=M32/>.

[[Wirusy]] są przyczyną około jednej trzeciej zachorowań<ref name=Lancet11/> u dorosłych i około 15% u dzieci<ref name=M31/>. Zapalenie płuc często wywołują [[Rinowirusy|rynowirusy]], [[koronawirusy]], [[wirus grypy]], [[wirus RSV|RSV]], [[adenowirusy]] oraz [[Wirus paragrypy|wirusy paragrypy]]<ref name=Lancet11/><ref name=Viral09/>. [[Wirus opryszczki pospolitej]] rzadko prowadzi do zapalenia płuc, z wyjątkiem noworodków, biorców przeszczepów, osób chorujących na nowotwór lub mających poważne oparzenia<ref name=Text2010>{{Cytuj książkę | nazwisko = Behera | imię = D. | tytuł = Textbook of pulmonary medicine | url = httphttps://books.google.cacom/books?id=0TbJjd9eTp0C&pg=PA391 | wydanie = 2. | wydawca = Jaypee Brothers Medical Pub. | miejsce = New Delhi | rok = 2010 | strony = 391–394 | isbn = 8184487495 | język = en}}</ref>. Osoby po transplantacjach niekompetentne immunologicznie z innego powodu często zapadają na zapalenie wywołane przez [[cytomegalowirus]]a<ref name=M31/><ref name=Text2010/>. Pacjenci z wirusowym zapaleniem płuc mogą być dodatkowo zakażeni również bakteriami ''Streptococcus pneumoniae'', ''Staphylococcus aureus'' czy ''Haemophilus influenzae'', zwłaszcza gdy występują inne choroby i powikłania<ref name=Clinic2011/><ref name=M31/>. Dominacja konkretnych wirusów wiąże się z porą roku; przykładowo podczas sezonu grypowego wirus grypy może stanowić przyczynę ponad połowy przypadków wirusowego zapalenia płuc<ref name=M31/>. Czasami pojawiają się także nagłe wybuchy ognisk zapalenia spowodowanego przez [[hantawirus]]y i koronawirusy<ref name=M31/>.

Grzybicze zapalenie płuc nie występuje często, ale zdarza się zwłaszcza u osób o osłabionej odporności wywołanej przez [[Zespół nabytego niedoboru odporności|AIDS]], [[leki immunosupresyjne]] i inne czynniki medyczne<ref name=EBMED05/><ref name=Fungus2009>{{Cytuj książkę | nazwisko = Maskell | imię = Nick | autor2 = Millar, Ann | tytuł = Oxford desk reference. | url = httphttps://books.google.cacom/books?id=MfEUkzQQ1BEC&pg=PA196 | wydawca = Oxford University Press | miejsce = Oxford | rok = 2009 | strony = 196 | isbn = 9780199239122 | język = en}}</ref>. Grzyby stanowiące jego przyczynę to zazwyczaj: ''[[Histoplasma capsulatum]]'', grzyby z rodzaju ''[[Blastomyces]]'', ''[[Cryptococcus neoformans]]'', ''[[Pneumocystis jiroveci]]'' oraz ''[[Coccidioides immitis]]''. [[Histoplazmoza]] występuje w USA najczęściej w dorzeczu [[Missisipi (rzeka)|Missisipi]], a [[kokcydioidomikoza]] w południowowschodnich stanach<ref name=EBMED05/>. Liczba przypadków wzrosła pod koniec XX wieku ze względu na to, że coraz więcej osób podróżuje, a wskaźniki immunosupresji w populacji światowej rosną<ref name=Fungus2009/>.

Idiopatyczne śródmiąższowe zapalenie płuc albo zapalenie niezakaźne<ref>{{Cytuj książkę | autor = ed. in chief Richard K. Root. Eds. Francis Waldvogel | tytuł = Clinical infectious diseases : a practical approach | url = httphttps://books.google.com/books?id=zvCOpighJggC&pg=PA833 | wydawca = Oxford Univ. Press | miejsce = New York, NY [u.a.] | rok = 1999 | strony = 833 | isbn = 978-0-19-508103-9 | język = en}}</ref> to przykłady [[rozlane choroby płuc|rozlanych chorób płuc]]. Należą do nich: [[rozlane uszkodzenie pęcherzyków płucnych]], [[organizujące się zapalenie płuc]], [[niespecyficzne śródmiąższowe zapalenie płuc]], [[limfocytowe śródmiąższowe zapalenie płuc]], [[złuszczające śródmiąższowe zapalenie płuc]], [[śródmiąższowa choroba płuc z zapaleniem oskrzelików oddechowych]] oraz [[idiopatyczne włóknienie płuc]]<ref>{{Cytuj książkę | imię = Volume editors, Ulrich Costabel | tytuł = Diffuse parenchymal lung disease : ... 47 tables | wydanie = [Online-Ausg.] | wydawca = Karger | miejsce = Basel | rok = 2007 | strony = 4 | isbn = 978-3-8055-8153-0 | język = en}}</ref>.

Wirusy mogą dostać się do płuc na szereg różnych sposobów. [[Wirus RSV|RSV]] przenoszony jest zazwyczaj poprzez dotknięcie zakażonego przedmiotu, a następnie oczu lub nosa<ref name=M31>Murray and Nadel (2010). Rozdział 31.</ref>. Do innych infekcji wirusowych dochodzi na skutek wdychania przez usta lub nos unoszących się w powietrzu zakażonych kropelek<ref name=Clinic2011/>. Po znalezieniu się w górnych drogach oddechowych wirusy mogą przedostać się do płuc, gdzie atakują komórki wyściełające drogi oddechowe, pęcherzyki płucne lub [[miąższ płucny]]<ref name=M31/>. Niektóre wirusy, tj. [[wirus odry]] czy [[wirus opryszczki pospolitej]], mogą dostać się do płuc z krwią<ref name=Gary2010>{{Cytuj książkę | tytuł = Textbook of pediatric emergency medicine | url = httphttps://books.google.cacom/books?id=a7CqcE1ZrFkC&pg=PA914 | wydanie = 6 | wydawca = Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins Health | miejsce = Filadelfia | rok = 2010 | strony = 914 | isbn = 1605471593 | język = en}}</ref>. Zaatakowanie płuc może prowadzić do obumierania komórek o różnym stopniu nasilenia<ref name=M31/>. Odpowiedź układu immunologicznego na infekcję może spowodować poważniejsze uszkodzenie płuc<ref name=M31/>. Zapalenie wywołują przede wszystkim [[Leukocyty|białe krwinki]], zwłaszcza [[agranulocyty]]<ref name=Gary2010/>. Oprócz płuc wiele wirusów atakuje jednocześnie inne [[narząd]]y, zakłócając prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Wirusy mogą również sprawić, że organizm będzie bardziej podatny na infekcje bakteryjne; w ten sposób bakteryjne zapalenie płuc może wystąpić jako schorzenie współistniejące<ref name=Viral09>{{Cytuj pismo | autor = Figueiredo L.T. | tytuł = Viral pneumonia: epidemiological, clinical, pathophysiological and therapeutic aspects | czasopismo = J Bras Pneumol | wolumin = 35 | wydanie = 9 | strony = 899–906 | rok = 2009 | doi = 10.1590/S1806-37132009000900012 | pmid = 19820817 | język = en}}</ref>.

Większość bakterii dostaje się do płuc w drodze [[aspiracja|aspiracji]] niewielkich organizmów znajdujących się w gardle lub w nosie<ref name=Clinic2011/>. U połowy ludzi dokonuje się to w czasie snu<ref name=M32/>. W gardle zawsze znajdują się bakterie, jednak te [[wirulencja|mogące wywoływać infekcje]] występują tam tylko w określonym czasie i w określonych warunkach<ref name=M32/>. Niektóre typy bakterii, jak [[prątek gruźlicy]] (''Mycobacterium tuberculosis'') i ''[[Legionella pneumophila]]'', dostają się do płuc z zakażonymi kropelkami unoszącymi się w powietrzu<ref name=Clinic2011/>. Bakterie mogą również być przenoszone drogą krwiopochodną<ref name=WHOPrevent2012/>. Po przedostaniu się do płuc mogą one atakować przestrzenie pomiędzy komórkami i pęcherzykami, gdzie [[makrofagi]] i [[neutrofil]]e próbują zneutralizować bakterie<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Hammer | imię = edited by Stephen J. McPhee, Gary D. | tytuł = Pathophysiology of disease : an introduction to clinical medicine | wydanie = 6. | wydawca = McGraw-Hill Medical | miejsce = New York | rok = 2010 | rozdział= 4 | isbn = 0071621679 | język = en}}</ref>. Neutrofile uwalniają również [[cytokiny]], wywołując ogólną aktywację układu odpornościowego<ref name=Fein2006>{{Cytuj książkę | nazwisko = Fein | imię = Alan | tytuł = Diagnosis and management of pneumonia and other respiratory infections | url = httphttps://books.google.cacom/books?id=hKdcHK719qgC&pg=PA28 | wydanie = 2. | wydawca = Professional Communications | miejsce = Caddo, OK | rok = 2006 | strony = 28–29 | isbn = 1884735630 | język = en}}</ref>. Powoduje to gorączkę, dreszcze i często występujące w bakteryjnym zapaleniu płuc zmęczenie<ref name=Fein2006/>. Neutrofile, bakterie i płyn z sąsiednich naczyń krwionośnych wypełniają pęcherzyki płucne, powodując zagęszczenie widoczne na zdjęciu rentgenowskim klatki piersiowej<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Kumar | imię = Vinay | tytuł = Robbins and Cotran pathologic basis of disease. | wydanie = 8. | wydawca = Saunders/Elsevier | miejsce = Philadelphia, PA | rok = 2010 | rozdział = 15 | isbn = 1416031219 | język = en}}</ref>.

Zapalenie płuc diagnozowane jest zazwyczaj w oparciu o połączenie objawów fizycznych i rtg [[klatka piersiowa|klatki piersiowej]]<ref name=Diag10>{{Cytuj pismo | nazwisko = Lynch | imię = T. | autor2 = Bialy, L., Kellner, J.D., Osmond, M.H., Klassen, T.P., Durec, T., Leicht, R., Johnson, D.W. | tytuł = A systematic review on the diagnosis of pediatric bacterial pneumonia: when gold is bronze | czasopismo = PLoS ONE | wolumin = 5 | wydanie = 8 | strony = e11989 | data = 2010-08-06 | doi = 10.1371/journal.pone.0011989 | pmid = 20700510 | język = en}}</ref>. Trudno może być jednak potwierdzić główną przyczynę, ponieważ nie istnieje żaden test pozwalający definitywnie rozróżnić podłoże bakteryjne od niebakteryjnego<ref name=Lancet11/><ref name=Diag10/>. [[Światowa Organizacja Zdrowia]] zdefiniowała zapalenie płuc u dzieci w oparciu o takie objawy kliniczne, jak [[kaszel]] lub trudności w oddychaniu i przyspieszony oddech, zapadnięta klatka piersiowa lub obniżony poziom świadomości<ref name=WHOBook/>. [[tachypnoe|Przyspieszony oddech]] definiowany jest jako więcej niż 60 oddechów na minutę u dzieci w wieku poniżej 2 miesięcy, 50 oddechów na minutę u dzieci w wieku od 2 miesięcy do 1 roku lub ponad 40 oddechów na minutę u dzieci w wieku od 1 roku do 5 lat<ref name=WHOBook>{{Cytuj książkę | nazwisko = Ezzati | imię = edited by Majid | autor2 = Lopez, Alan D., Rodgers, Anthony, Murray, Christopher J.L. | tytuł = Comparative quantification of health risks | url = httphttps://books.google.com/books?id=ACV1jEGx4AgC&pg=PA70 | wydawca = Organisation mondiale de la santé | miejsce = Genève | rok = 2004 | strony = 70 | isbn = 978-92-4-158031-1 | język = en}}</ref>. U dzieci przyspieszone tempo oddechu i zapadnięta dolna część klatki piersiowej wykazują większą [[czułość]] niż wysłuchanie [[rzężenia|rzężeń]] w klatce piersiowej za pomocą [[stetoskop]]u<ref name=Develop11/>.

Obrazy RTG zapalenia płuc można sklasyfikować jako przedstawiające [[płatowe zapalenie płuc]], [[oskrzelowe zapalenie płuc]] (znane również jako zrazikowe zapalenie płuc) oraz [[śródmiąższowe zapalenie płuc]]<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Helms | imię = editors, William E. Brant, Clyde A. | tytuł = Fundamentals of diagnostic radiology | url = httphttps://books.google.cacom/books?id=o_4eoeOinNgC&pg=PA435 | wydanie = 4 | wydawca = Wolters Kluwer/Lippincott Williams & Wilkins | miejsce = Filadelfia | strony = 435 | isbn = 9781608319114 | język = en}}</ref>. Bakteryjne, pozaszpitalne zapalenie płuc w postaci klasycznej wykazuje konsolidację jednego [[segment oskrzelowo-płucny|segmentarnego płata płuca]] i znane jest jako płatowe zapalenie płuc<ref name=Rad07/>. Wyniki mogą jednak się różnić, a w innych typach zapalenia płuc powszechne są inne wzory zmian<ref name=Rad07/>. W aspiracyjnym zapaleniu płuc obraz może wykazywać dwustronną nieprzezroczystość głównie u podstawy płuc i po prawej stronie<ref name=Rad07/>. Obrazy wirusowego zapalenia płuc mogą wydawać się normalne, płuca nadmiernie rozdęte, z dwustronnymi niejednolitymi obszarami lub podobne do bakteryjnego zapalenia płuc z konsolidacją płata<ref name=Rad07/>. Zmiany mogą nie być widoczne w obrazach RTG we wczesnych stadiach choroby, zwłaszcza w wypadku odwodnienia; mogą być również trudne do zinterpretowania u osób [[otyłość|otyłych]] lub z historią chorób płuc<ref name=Clinic2011/>. W trudnych do określenia przypadkach dodatkowe informacje można uzyskać dzięki [[tomografia komputerowa|tomografii komputerowej]]<ref name=Rad07/>.

Infekcyjne zapalenie płuc dzieli się, zazwyczaj w zależności od miejsca lub sposobu zarażenia, na: [[pozaszpitalne zapalenie płuc|pozaszpitalne]], [[zachłystowe zapalenie płuc|aspiracyjne]], [[zapalenie płuc związane z kontaktem ze służbą zdrowia|związane z kontaktem ze służbą zdrowia]], [[szpitalne zapalenie płuc|szpitalne]] i [[respiratorowe zapalenie płuc]]<ref name=Rad07>{{Cytuj pismo | nazwisko = Sharma | imię = S. | autor2 = Maycher, B., Eschun, G. | tytuł = Radiological imaging in pneumonia: recent innovations | czasopismo = Current Opinion in Pulmonary Medicine | wolumin = 13 | wydanie = 3 | strony = 159–69 | data = maj 2007 | doi = 10.1097/MCP.0b013e3280f3bff4 | pmid = 17414122 | język = en}}</ref>. Inna klasyfikacja obejmuje podział według dotkniętej chorobą części płuca na: [[płatowe zapalenie płuc]], [[odoskrzelowe zapalenie płuc]] i [[Zespół Hammana-Richa|ostre śródmiąższowe zapalenie płuc]]<ref name=Rad07/>; istnieje też podział według patogennego<ref>{{Cytuj pismo | nazwisko = Dunn | imię = L | tytuł = Pneumonia: classification, diagnosis and nursing management | czasopismo = Nursing standard (Royal College of Nursing (Great Britain) : 1987) | wolumin = 19 | wydanie = 42 | strony = 50–4 | data = 2005 29 czerwca-5 lipca | pmid = 16013205 | język = en}}</ref>. Zapalenie płuc u dzieci może dodatkowo w oparciu o objawy podmiotowe i przedmiotowe być dzielone na łagodne, ostre i bardzo ostre<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = organization | imię = World health | tytuł = Pocket book of hospital care for children: guidelines for the management of common illnesses with limited resources. | url = httphttps://books.google.com/books?id=xbkbRG5XYxsC&pg=PA72 | wydawca = World Health Organization | miejsce = Geneva | rok = 2005 | strony = 72 | isbn = 978-92-4-154670-6 | język = en}}</ref>.

Po włączeniu leczenia w większości typów bakteryjnego zapalenia płuc stan chorego stabilizuje się w ciągu 3–6 dni<ref name=Behera2010>{{Cytuj książkę | nazwisko = Behera | imię = D. | tytuł = Textbook of pulmonary medicine | url = httphttps://books.google.cacom/books?id=0TbJjd9eTp0C&pg=PA296 | wydanie = 2. | wydawca = Jaypee Brothers Medical Pub. | miejsce = New Delhi | rok = 2010 | strony = 296–297 | isbn = 9788184487497 | język = en}}</ref>. Często potrzeba jednak kilku tygodni, by ustąpiła większość objawów<ref name=Behera2010/>. Wyniki RTG normalizują się zazwyczaj w przeciągu czterech tygodni, a śmiertelność jest niska (poniżej 1%)<ref name=Clinic2011/><ref name=C6/>. Osoby starsze lub cierpiące na inne choroby płuc mogą potrzebować ponad 12 tygodni na wyzdrowienie<ref name=Clinic2011/>. U chorych wymagających hospitalizacji śmiertelność może osiągnąć nawet 10%, a u pacjentów wymagających intensywnej opieki nawet 30-50%<ref name=Clinic2011/>. Zapalenie płuc jest najpowszechniejszym spośród [[zakażenie szpitalne|zakażeń szpitalnych]] kończących się śmiercią<ref name=M32>Murray and Nadel (2010). Chapter 32.</ref>. Przed pojawieniem się antybiotyków śmiertelność wśród hospitalizowanych chorych wynosiła zazwyczaj 30%<ref name=EBMED05/>.

Zapalenie płuc było częstą chorobą w całej historii ludzkości<ref name=History03>{{Cytuj książkę | tytuł = Textbook of pediatric infectious diseases | url = httphttps://books.google.com/books?id=G6k0tpPMRsIC&pg=PA299 | wydanie = 5. | wydawca = W. B. Saunders | miejsce = Philadelphia | rok = 2003 | strony = 299 | isbn = 978-0-7216-9329-3 | język = en}}</ref>. Według [[Hipokrates]]a (ok. 460 – 370 p.n.e.)<ref name=History03/> „zapalenie i schorzenia opłucnej charakteryzują się: ostrą gorączką, bólem po jednej stronie lub obu, obecnością kaszlu przy oddychaniu, a wykrztuszane plwociny są o zabarwieniu jasnym lub szarym. Mogą być również rzadkie i spienione lub mieć inny charakter (...) Choroba jest nieuleczalna, kiedy się rozwinie, a opłucna chorego pozostanie nieoczyszczona. Złym objawem jest również duszność, rzadki i gryzący zapach moczu, jeśli chory poci się na szyi i głowie, rzężenie”<ref name=hippo>Hippokrates, ''On Acute Diseases''</ref>. Jednak według Hipokratesa zapalenie płuc to choroba „określona przez przodków.” Przedstawił on również wyniki drenażu chirurgicznego ropniaków. Według [[Mojżesz Majmonides|Mojżesza Majmonidesa]] (1135–1204 r.) „podstawowymi objawami zawsze występującymi przy zapaleniu płuc są: ostra gorączka, kłujący [[opłucnowy]] ból z boku, krótkie i szybkie oddechy, nierówny [[Tętno|puls]], kaszel”<ref name=maimo>Maimonides, ''Fusul Musa'' ("''Pirkei Moshe''").</ref>. Ten kliniczny opis jest dość podobny do opisu we współczesnych podręcznikach i przedstawiał zakres wiedzy medycznej począwszy od [[średniowiecze|średniowiecza]] aż do XIX w.

Sir [[William Osler]], znany jako „ojciec współczesnej medycyny”, zdał sobie sprawę z tego, ile zgonów i schorzeń spowodowało zapalenie płuc i w 1918 r. opisał je jako „straszliwy mór”, ponieważ w tym czasie zapalenie płuc spowodowało więcej zgonów niż [[gruźlica]]. [[John Bunyan]] po raz pierwszy użył tego wyrażenia w odniesieniu do „suchot” (gruźlicy)<ref>{{Cytuj książkę | tytuł = Dail and Hammar's pulmonary pathology. | url = httphttps://books.google.com/books?id=j-eYLc1BA3oC&pg=PA228 | wydanie = 3. | wydawca = Springer | miejsce = New York | rok = 2008 | strony = 228 | isbn = 978-0-387-98395-0 | język = en}}</ref><ref>{{Cytuj książkę | autor = William Osler, Thomas McCrae | tytuł = The principles and practice of medicine: designed for the use of practitioners and students of medicine | wydanie = 9. | wydawca = D. Appleton | rok = 1920 | strony = 78 | cytat = [httphttps://books.google.com/books?lr=&id=JLTgoEc9QOAC&q=Captain+of+the+Men+of+Death&pgis=1#search_anchor One of the most widespread and fatal of all acute diseases, pneumonia has become the "Captain of the Men of Death," to use the phrase applied by John Bunyan to consumption.] | język = en}}</ref>. Osler nazwał również zapalenie płuc „przyjacielem staruszka”, ponieważ śmierć była często szybka i bezbolesna; istniało natomiast wiele wolniejszych i bardziej bolesnych sposobów na śmierć<ref name=EBMED05>{{Cytuj pismo | nazwisko = Ebby | imię = Orin | tytuł = Community-Acquired Pneumonia: From Common Pathogens To Emerging Resistance | url = https://www.ebmedicine.net/topics.php?paction=showTopic&topic_id=118 | czasopismo = Emergency Medicine Practice | wolumin = 7 | wydanie = 12 | rok = 2005 | miesiąc = Dec | język = en}}</ref>

* {{Cytuj książkę | nazwisko = Cunha | imię = edited by Burke A. | tytuł = Pneumonia essentials | url = httphttps://books.google.cacom/books?id=VVgmFAbnrUgC&printsec=frontcover | wydanie = 3rd ed. | wydawca = Physicians' Press | miejsce = Sudbury, MA | rok = 2010 | isbn = 0763772208 | język = en}}{{Kontrola autorytatywna}}