|
Podpisano: Hirohito, pieczęć cesarza
Trzeciego dnia jedenastego miesiąca dwudziestego pierwszego [[Ery japońskie|roku Shōwa]] (3 listopada 1946 r.){{r|diet}}
== Struktura konstytucji ==
* Rozdział XI. Przepisy przejściowe (art. 100 – 103)
Konstytucja zapewnia [[system parlamentarny|parlamentarny]] system rządów, w którym [[monarchia dziedziczna|dziedziczny monarcha]] jest „symbolem państwa i jedności narodu“ (artnarodu". 1)''Cesarz ijest sprawujesymbolem wyłączniePaństwa funkcjęi jedności reprezentacyjnąNarodu, (mianowaniea jego premierapozycja powołanegojest przezwyrazem woli parlamentNarodu, [[promulgacja]]do ustawktórego beznależy prawasuwerenna vetawładza'' itp)(art. Również te funkcje ustawa może powierzyć innej osobie1). ''[[Cesarze Japonii|Cesarz]] podejmuje w sprawach państwowych tylko takie działania, jakieprzewidziane przewidujeniniejszą KonstytucjaKonstytucją i nie posiadajest władzywyposażony w pełnomocnictwa w zakresie kierowaniarealizacji władzy państwempaństwowej'' (art. 4),. ''wszelkaWszelkie działalnośćdziałania Cesarza w sprawach państwowych wymagawymagają radyopinii i aprobaty RząduRady Ministrów jako organu odpowiedzialnego za te działania'' (art. 3). ''Tron Cesarski podlega sukcesji i dziedziczony jestbędzie zgodnie z Ustawąustawą o Domu Cesarskim, uchwaloną przez ParlamentZgromadzenie'' (art. 2),. Artykuł 88 w rozdziale VII (Finanse) mówi: ''Cały majątek Domu Cesarskiego jestnależy własnościądo państwową (artPaństwa. 88)Wszelkie wydatki Domu Cesarskiego powinny być określone przez Zgromadzenie jako odrębna część budżetu państwa''.
Rozdział II Konstytucji zawiera tylko jeden artykuł 9, ale jest on powszechnie znany ze względu na swoją wyjątkowość, antymilitarystyczny charakter, powody jego umieszczenia w ustawie konstytucyjnej oraz znaczenie dla Japonii i państw ościennych. Zgodnie z tym artykułem Japonia wyrzeka się prawa do wojny, a Konstytucja nazywana jest popularnie „pokojową konstytucją” lub „powojenną konstytucją” (por. [[Japońskie Siły Samoobrony]]). W całości brzmi on:
{{Cytat|Naród japoński, dążąc szczerze do międzynarodowego pokoju opartego na sprawiedliwości i ładzie, wyrzeka się na zawsze wojny jako suwerennego prawa narodu, jak również użycia lub groźby użycia siły jako środka rozwiązywania sporów międzynarodowych. Dla osiągnięcia celu określonego w poprzednim ustępie, nie będą nigdy utrzymywane lądowe, morskie i powietrzne siły zbrojne, ani inne środki mogące służyć wojnie. Nie uznaje się prawa państwa do prowadzenia wojny.}}
Ustrój zbudowany jest zgodnie z zasadą [[podział władz|trójpodziału władz]].
Władza ustawodawcza należy do dwuizbowego [[Zgromadzenie Narodowe (Japonia)|Zgromadzenia Narodowego]], wybieranego w wyborach powszechnych (rozdziałrozdz. 4IV).
Władzę wykonawczą pełni [[Rząd Japonii|rząd]] z [[Premierzy Japonii|premierem]] na czele (rozdziałrozdz. 5V).
Władza sądownicza należy do [[Sąd Najwyższy (Japonia)|Sądu Najwyższego]] i tych sądów niższego stopnia, które ustanowi ustawa (rozdziałrozdz. 6VI).
Finanse państwa omawia rozdział 7.
Sprawozdanie o dochodach i wydatkach państwowych podlega corocznemu badaniu przez Izbę Obrachunkową (art. 89){{r|sejm}}.
Prawa i obowiązki obywatelskie omawia rozdział 3III. M.Zawarty in.w nim art. 14 zabrania [[dyskryminacja (prawo)|dyskryminacji]] z powodu: rasy, wyznania, płci, pozycji społecznej i pochodzenia rodzinnego. Zakazane jest dziedziczenie tytułów. [[Roboty przymusowe]] są zakazane, z wyjątkiem gdy stanowią karę orzeczoną za [[przestępstwo]] (art. 18). Art. 20 gwarantuje [[Wolność religijna|wolność wyznania]]. Art. 27 zabrania [[praca dzieci|zatrudniania nieletnich]] w sposób ''nadmiernie obciążający''. Art. 28 gwarantuje pracownikom prawo do organizowania się, prowadzenia rokowań z pracodawcami i zbiorowego działania. Art. 36 zakazuje [[tortura|tortur]].
gwarantuje dla pracowników prawo do organizowania się, prowadzenia rokowań z pracodawcami i zbiorowego działania. Art. 36 zakazuje [[tortura|tortur]].
Rozdział 8 omawia samorząd lokalny, rozdział 9 zmiany Konstytucji, 10 charakter Konstytucji jako najwyższego prawa, 11 i ostatni postanowienia końcowe.
Konstytucja Japonii ze względu na swój antymilitarystyczny charakter, wyrażający się w artykule 9, zgodnie z którym Japonia wyrzeka się prawa do wojny, nazywana jest popularnie "pokojową konstytucją" lub "powojenną konstytucją" (por. [[Japońskie Siły Samoobrony]]). Powstała w czasie amerykańskiej okupacji Japonii po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] i zastąpiła [[konstytucja Meiji|konstytucję Meiji]] z 1889, ustanawiając [[monarchia konstytucyjna|monarchię konstytucyjną]]. Od momentu podpisania jej przez [[Hirohito|cesarza Shōwa]] nie była nigdy zmieniana.
Nowa konstytucja po raz pierwszy dała prawa wyborcze kobietom.
| 