Związek Zagraniczny Socjalistów Polskich: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m zamieniam magiczny ISBN na szablon, są błędy cyfry kontrolnej, są zmienione
Linia 49:
Emisariusz ZPPS [[Stanisław Mendelson]] udał się do zaboru rosyjskiego w styczniu [[1893]] r. gdzie zawiązano „litewską grupę PPS”. W lutym – marcu [[1893]] r. doszło do połączenia w kraju [[Związek Robotników Polskich|Związku Robotników Polskich]], [[II Proletariat]]u i [[Zjednoczenie Robotnicze|Zjednoczenia Robotniczego]], tworząc [[Polska Partia Socjalistyczna|Polską Partię Socjalistyczną]]. [[Stanisław Mendelson]] zadeklarował przystąpienie Związku Zagranicznego Polskich Socjalistów do PPS. Główny ciężar łączności z krajem przejął [[Stanisław Wojciechowski]].
 
Już w sierpniu [[1893]] r. z ZPPSZZPS wystąpiła [[Gmina Narodowo-Socjalistyczna]] motywując to dążeniem Centralizacji do dyktatury. W lecie [[1893]] r. doszło również do konfliktu z grupą członków PPS, która założyła [[Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy|Socjaldemokrację Królestwa Polskiego]].
Początkowo ZPPS współpracował na emigracji ściśle z działaczami narodowymi. Członkiem Sądu Organizacyjnego Centralizacji był m.in. [[Zygmunt Balicki]], jednak we wrześniu [[1895]] r. podporządkowano się zaleceniom krajowej PPS zakazującej jednoczesnej przynależności do dwóch partii, co spowodowało przejście [[Zygmunt Balicki|Balickiego]] do [[Liga Narodowa|Ligi Narodowej]]. Wskutek sporów wokół swojej osoby usunął się ze Związku w sierpniu [[1893]] r. [[Stanisław Mendelson]] i jego żona.
 
Głównym elementem działania ZPPSZZPS była działalność wydawnicza. Podstawowym wydawnictwem Związku było pismo „Przedświt” (nakład 1 tys. egzemplarzy), którego faktycznym redaktorem był [[Witold Jodko-Narkiewicz]] oraz [[Bolesław Jędrzejowski|Bolesław Antoni Jędrzejowski]]. Drugim organem prasowym był nieperiodyczny „Bulletin Officiel du Parti Socialiste”, którego redaktorem był [[Kazimierz Kelles-Krauz]]. Ponadto w okresie [[1894]]-[[1896]] wydano blisko 90 tys. egzemplarzy broszur i odezw w części na zamówienie krajowej [[Polska Partia Socjalistyczna|PPS]] oraz [[Polska Partia Socjalistyczna Zaboru Pruskiego|PPS zaboru pruskiego]], jak również [[Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego|Galicyjskiej Partii Socjaldemokratycznej]].
 
Przedstawiciele ZPPSZZPS uczestniczyli również w kongresach [[Druga Międzynarodówka|II Międzynarodówki]] w [[Zurych]]u w [[1893]] r. i [[Londyn]]ie w [[1896]] r. jako „delegacja polska” popularyzując program i działania PPS. Na zjeździe w [[Londyn]]ie doszło do starcia wspólnej delegacji PPS ([[Aleksander Dębski (socjalista)|Aleksander Dębski]], [[Witold Jodko-Narkiewicz]] i [[Józef Piłsudski]]) i [[Polska Partia Socjalno-Demokratyczna Galicji i Śląska Cieszyńskiego|Galicyjskiej Partii Socjaldemokratycznej]], na której czele stanął [[Ignacy Daszyński]] z drugą delegacją [[Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy|Socjaldemokrację Królestwa Polskiego]], reprezentowaną przez [[Róża Luksemburg|Różę Luksemburg]]. Istotą sporu był projekt rezolucji PPS o niezbędności niepodległości Polski. Projekt zaatakowany przez [[Róża Luksemburg|Różę Luksemburg]], doprowadził do kompromisowej uchwały Kongresu o prawie każdej narodowości do samostanowienia.
 
W styczniu [[1899]] r. na V Zjeździe ZPPSZZPS w [[Paryż]]u postanowiono przekazać „Przedświt” krajowej PPS, zaś na VI Zjeździe w [[Zurych]]u w [[1900]] r. postanowiono o zlikwidowaniu Związku Zagranicznego Polskich Socjalistów i przekształcenie w Oddział Zagraniczny PPS kierowany przez Komitet Zagraniczny PPS w Londynie, podlegający Centralnemu Komitetowi Robotniczemu PPS w kraju.
Sekretariat Komitetu Zagranicznego objął wówczas [[Bolesław Jędrzejowski|Bolesław Antoni Jędrzejowski]], zaś funkcję redaktora „Przedświtu” pełnił nadal [[Leon Wasilewski]].