Wikipedia

Ofiary II wojny światowej: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Wycofano ostatnią zmianę treści (wprowadzoną przez 2A01:11DF:334:F00:166:703:FFB9:7194) i przywrócono wersję 50038628 autorstwa Agnes86
Linia 802:
[[Plik:Jew Killings in Ivangorod (1942).jpg|mały|240x240px|Rozstrzelanie żydowskich cywili w Iwanhorodzie na Ukrainie, 1942 rok. Kobieta próbuje osłonić dziecko własnym ciałem, podczas gdy oficer [[Einsatzgruppen|niemieckiej policji bezpieczeństwa]] celuje swój karabin. ]]
Termin Holocaust jest używany głównie w stosunku do ludobójstwa około 6 milionów europejskich Żydów podczas II wojny światowej. [[Martin Gilbert]] szacuje, że ofiarami Holocaustu było 5,7 milionów (78%) z 7,3 milionowej populacji Żydów w okupywanej przez Niemców Europie<ref>[[Martin Gilbert]].&nbsp;''Atlas of the Holocaust''&nbsp;1988&nbsp;{{ISBN|0-688-12364-3}}&nbsp;s. 242–244.</ref>. Liczbę ofiar śmiertelnych wśród Żydów szacuje się na 4,9 do 5,9 milionów<ref>Niewyk, Donald L.&nbsp;''The Columbia Guide to the Holocaust'', Columbia University Press, 2000;&nbsp;{{ISBN|0-231-11200-9}}, s. 421.</ref>. Zaliczamy do nich:
* Zabitych w nazistowskich obozach koncentracyjnych: według badaczy IPN w niemieckichnazistowskich obozach koncentracyjnych zginęło 2 830 000 Żydów:
** w [[Auschwitz-Birkenau|Oświęcimiu]] – 1 100 000 ofiar śmiertelnych,
** w [[Obóz zagłady w Treblince|Treblince]] – 850 000,
Linia 811:
* [[Raul Hilberg]] szacuje liczbę Żydów zamordowanych w obozach zagłady, wliczając rumuńskie [[Naddniestrze]] na 3 miliony osób<ref name=":27">[[Raul Hilberg]], ''The Destruction of the European Jews.'' New Viewpoints 1973, s. 767.</ref>.
* W ZSRR liczbę Żydów zamordowanych przez [[Einsatzgruppen]] w rejonie działalności mobilnych grup zabójców szacuje się na 1,4 miliona<ref name=":27" />.
* Liczbę Żydów zmarłych w gettach w okupywanej przez Niemców wnazistów Europie szacuje się na 700 000<ref name=":27" />.
* [[Jad Waszem]]&nbsp;zidentyfikował nazwiska czterech milionów żydowskich ofiar Holocaustu<ref>[http://www1.yadvashem.org/yv/en/about/hall_of_names/about_central_database.asp Yad Vashem The Shoah Victims’ Names Recovery Project].</ref>.
 
Linia 1007:
== Nieżydowskie ofiary Holokaustu ==
Niektórzy badacze uważają, że określenie Holocaust powinno odnosić się także do innych ofiar zabitych przez Niemców<ref>A Mosaic of Victims: Non-Jews Persecuted and Murdered by the Nazis. Ed. by Michael Berenbaum New York University Press 1990;&nbsp;{{ISBN|1-85043-251-1}}</ref><ref>{{Cytuj|tytuł=Mosaic of Victims: An Overview|data dostępu=2017-01-14|opublikowany=www.ushmm.org|url=http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10005149}}</ref>.
* Profesor Donald L. Niewyk uważa, że Holocaust może zostać zdefiniowany na cztery sposoby: pierwszy – jako ludobójstwo Żydów; drugi – jako zbiór kilku równoległych ludobójstw, dotyczący różnych grup; trzeci – zaliczający Cyganów oraz niepełnosprawnych wraz z Żydami oraz czwarty - zawierający w sobie wszystkie niemieckie zbrodnie motywowane niemieckąnazistowską polityką rasową, takie jak zamordowanie radzieckich jeńców wojennych, polskich i radzieckich cywili, oraz więźniów politycznych, religijnych dysydentów oraz homoseksualistów. Zgodnie z ostatnią definicją liczba ofiar Holocaustu wynosi od 11 do 17 milionów ludzi<ref name=":31">Niewyk, Donald L. The Columbia Guide to the Holocaust, Columbia University Press, 2000;&nbsp;{{ISBN|0-231-11200-9}}&nbsp;[https://books.google.com/books?id=lpDTIUklB2MC&pg=PP1&dq=Niewyk,+Donald+L.+The+Columbia+Guide+to+the+Holocaust&sig=4igufxQHRCNrkjwRuMt1if_mf5M#PPA45,M1 Google Books]</ref>.
* Według College of Education Uniwersytetu Południowej Florydy w efekcie niemieckiej ludobójczej polityki zamordowanych zostało około 11 milionów ludzi<ref>{{Cytuj|tytuł=A Teacher's Guide to the Holocaust-Victims|data dostępu=2017-01-14|opublikowany=fcit.usf.edu|url=http://fcit.usf.edu/Holocaust/people/victims.htm}}</ref>.
* R.J. Rummel oszacował, że w wyniku sponsorowanego przez niemiecki rząd ludobójstwa zginęło 20,9 milionów ludzi<ref>R.J. Rummel. ''Democide Nazi Genocide and Mass Murder''. Transaction 1992;&nbsp;{{ISBN|1-56000-004-X}}, s. 13</ref>.
* [[Timothy Snyder]] uważa, że liczba ofiar nazistów będąca następstwem celowej polityki masowego mordu, takich jak egzekucje, celowe wywoływanie głodu oraz w obozach zagłady wyniosła 10,4 milionów, wliczając 5,4 miliony Żydów<ref>Timothy Snyder, Bloodlands, Basic Books 2010, str. 411–412</ref>.
* Niemiecki uczony Hellmuth Auerbach uważa, że liczba ofiar ery Hitlera wynosi 6 milionów Żydów oraz 7 milionów innych ofiar niemieckichnazistów<ref>Hellmuth Auerbach: Opfer der nationalsozialistischen Gewaltherrschaft. In: Wolfgang Benz (Hg.): Legenden, Lügen, Vorurteile. Ein Wörterbuch zur Zeitgeschichte. Dtv, Neuauflage 1992,&nbsp;{{ISBN|3-423-04666-X}}, str. 161.</ref>.
* Historyk Dieter Pohl oszacował całkowitą liczbę ofiar ery niemieckiejnazistowskiej na pomiędzy 12 a 14 milionów ludzi, wliczając w to 5,6–5,7 milionów Żydów<ref>Dieter Pohl, Verfolgung und Massenmord in der NS-Zeit 1933–1945, WBG (Wissenschaftliche Buchgesellschaft), 2003;&nbsp;{{ISBN|3534151585}}, s. 153</ref>.
* Liczba ofiar wśród [[Romowie|Romów]] wynosi od 130 000 do 500 000 osób<ref name=":31" /><ref>{{Cytuj|tytuł=Genocide of European Roma (Gypsies), 1939–1945|data dostępu=2017-01-14|opublikowany=www.ushmm.org|url=http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10005219}}</ref>, a według niektórych źródeł nawet 500 000 do 1 500 000 osób<ref>Hanock, Ian.&nbsp;[http://www.radoc.net/radoc.php?doc=art_e_holocaust_porrajmos&lang=es "Romanies and the Holocaust: A Reevaluation and an Overview"]&nbsp;Stone, D. (ed.) (2004)&nbsp;''The Historiography of the Holocaust''. Palgrave, Basingstoke and New York.</ref>. Ian Hancock uważał, że proporcjonalnie do ogółu populacji liczba ofiar wśród Romów jest równa "i niemal na pewno przekracza liczbę ofiar wśród Żydów"<ref>Hancock, Ian.&nbsp;[http://www.chgs.umn.edu/histories/victims/romaSinti/jewishResponses.html Jewish Responses to the Porajmos – The Romani Holocaust], Center for Holocaust and Genocide Studies, University of Minnesota.</ref>. Według badacza liczba romskich ofiar była zaniżona, ponieważ byli oni umieszczani w dokumentach wraz z innymi grupami etnicznymi, pod takimi nazwami jak "pozostałość do zlikwidowania", "przybłęda" lub "partyzant"<ref>''Danger! Educated Gypsy'', s. 243, University of Hertfordshire Press, 2010</ref>.
{| class="sortable wikitable" style="text-align: right"
|+Liczba ofiar niemieckichnazizmu wśród Romów<ref>Niewyk, Donald L. and Francis Nicosia.&nbsp;''The Columbia Guide to the Holocaust'', Columbia University Press, 2000;&nbsp;{{ISBN|0-231-11200-9}}, s. 422. ''Dane pochodzą z'' ''The Columbia Guide to the Holocaust, którego autorzy utrzymują, że "dane statystyczne dot. strat wśród Cyganów są wyjątkowo niemiarodajne i kontrowersyjne".''</ref>.
!Kraj
!Przedwojenna
Linia 1122:
* '''Osoby niepełnosprawne''': pomiędzy 200 000 a 250 000 niepełnosprawnych zostało zabitych<ref>{{Cytuj|tytuł=Mentally and Physically Handicapped:Victims of the Nazi Era|data=2007-05-26|data dostępu=2017-01-14|url=http://web.archive.org/web/20070526193835/http://www.ushmm.org/education/resource/handic/handicapped.php?theme=educators}}</ref>. Według Bundesarchiv liczba zabitych w wyniku programów [[Akcja T4]] oraz [[Akcja 14f13]] wyniosła 200 000 osób<ref>[https://www.bundesarchiv.de/geschichte_euthanasie/ Bundesarchiv: Euthanasie-Verbrechen 1939–1945] (Quellen zur Geschichte der "Euthanasie"-Verbrechen 1939–1945 in deutschen und österreichischen Archiven. Ein Inventar. Einführung von Harald Jenner)</ref><ref>''Quellen zur Geschichte der "Euthanasie"-Verbrechen 1939–1945 in deutschen und österreichischen Archiven. Ein Inventar''&nbsp;[https://www.bundesarchiv.de/geschichte_euthanasie/Inventar_euth_doe.pdf <nowiki>[1]</nowiki>]</ref>.
* '''Jeńcy wojenni''': liczba zamordowanych jeńców wojennych w niemieckiej niewoli wyniosła 3,1 milionów osób<ref>R. J. Rummel. ''Democide Nazi Genocide and Mass Murder''. Transaction 1992&nbsp;{{ISBN|1-56000-004-X}}. Table A</ref>, wliczając w to od 2,6 do 3 milionów [[Jeńcy sowieccy w niewoli niemieckiej (1941–1945)|obywateli ZSRR]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Nazi Persecution of Soviet Prisoners of War|data dostępu=2017-01-14|opublikowany=www.ushmm.org|url=http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10007178}}</ref>.
* '''Polscy chrześcijanie''': w wyniku niemieckichnazistowskich zbrodni zostało zamordowanych 2,77 milionów polskich chrześcijan<ref>{{Cytuj|tytuł=POLSKA 1939-1945 - STRATY OSOBOWE I OFIARY REPRESJI POD DWIEMA OKUPACJAMI|data=2012-03-23|data dostępu=2017-01-14|url=https://web.archive.org/web/20120323161233/http://niniwa2.cba.pl/polska_1939_1945.htm}}</ref>.
* '''Rosjanie, Ukraińcy i Białorusini''': [[Słowianie]] według nazistowskiej ideologii byli bezużytecznymi [[Untermensch|podludźmi]], w związku z czym ich przywódcy, radziecka elita miała zostać zamordowana, a pozostała populacja miała zostać zniewolona lub wydalona dalej na wschód. W efekcie miliony cywili ZSRR zostały celowo zabite, zagłodzone na śmierć lub zmarły z wycieńczenia<ref>{{Cytuj|tytuł=The German Army and the Racial Nature of the War against the Soviet Union|data dostępu=2017-01-14|opublikowany=www.ushmm.org|url=http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10007182}}</ref>. Współczesne rosyjskie źródła w odniesieniu do strat cywilnych na terenie okupywanego ZSRR używają określeń "ludobójstwo" i "rozmyślna eksterminacja". Cywile zabici w akcjach odwetowych podczas [[Partyzantka radziecka#Partyzantka po ataku III Rzeszy na ZSRR|wojny partyzanckiej]] oraz w wyniku związanego z wojną głodu stanowią znaczną część ofiar<ref>Rossiiskaia Akademiia nauk.&nbsp;''Liudskie poteri SSSR v period vtoroi mirovoi voiny: sbornik statei''. Sankt-Peterburg 1995;&nbsp;{{ISBN|5-86789-023-6}}. M.V. Philimoshin of the War Ministry of the Russian Federation&nbsp;''About the results of calculation of losses among the civilian population of the USSR and Russian Federation 1941–1945'', str 124–31 (w j. rosyjskim; straty dot. terytorium ZSRR w 1941 r., wliczając w to polskie terytorium anektowane w 1939–40).</ref>. ''Cambridge History of Russia'' szacuje całkowitą liczbę ofiar cywilnych na terenie okupywanego przez Niemców wnazistów ZSRR na 13,7 milionów ludzi, wliczając w to 2 miliony żydów. Dodatkowo w wewnętrznych częściach ZSRR poniosło śmierć 2,6 milionów osób. Autor zaznacza, że "''zakres błędu w tej liczbie jest bardzo szeroki''". Co najmniej 1 milion zginął w [[gułag]]ach oraz w wyniku deportacji, wiele osób zginęło także w efekcie ewakuacji, niedożywienia oraz chorób wewnątrz kraju. Autor uważa, że Stalin i Hitler "''byli oboje odpowiedzialni za te śmierci, ale na różne sposoby''" oraz że "''w skrócie ogólny obraz wojennych strat sowieckich przypomina układankę. Ogólny zarys jest jasny: ludzie ginęli w ogromnych liczbach, ale w wielu różnych przygnębiających i strasznych okolicznościach. Jednakże pojedyncze puzzle układanki nie pasują do siebie, część się nakłada a inne trzeba dopiero odnaleźć''"<ref>Perrie, Maureen (2006), The Cambridge History of Russia: The twentieth century, Cambridge University Press (2006), str. 225–27;&nbsp;{{ISBN|0-521-81144-9}}</ref>. Bohdan Witwicki oszacował ilość "motywowanych rasizmem" ofiar wśród Ukraińców na 3 miliony osób, a Białorusinów na 1,4 milionów<ref>Bohdan Wytwycky,''The Other Holocaust: Many Circles of Hell''&nbsp;The Novak Report, 1980</ref><ref>Niewyk, Donald L. (2000)&nbsp;''The Columbia Guide to the Holocaust'', Columbia University Press, 2000; {{ISBN|0-231-11200-9}}, str. 49</ref>. Według [[Paul Robert Magocsi|Paula Roberta Magocsiego]] pomiędzy 1941 a 1945 rokiem na terenach odpowiadających współczesnej Ukrainie w wyniku niemieckiejnazistowskiej polityki eksterminacji zamordowano 3 000 000 Ukraińców oraz innych osób nieżydowskiego wyznania<ref>Magocsi, Paul Robert (1996).&nbsp;[https://books.google.com/books?id=t124cP06gg0C&printsec=frontcover&dq=A+History+of+Ukraine ''A History of Ukraine'']. University of Toronto Press. str.&nbsp;633.[[International Standard Book Number|ISBN]]&nbsp;[[Specjalna:BookSources/9780802078209|9780802078209]].</ref>. Dieter Pohl szacuje, że całkowita liczba ofiar niemieckiejnazistowskiej polityki w ZSRR wyniosła 500 000 cywili zabitych w ramach represji na partyzantach, 1 milion ofiar niemieckiegonazistowskiego [[Plan głodowy|planu głodowego]], 3 miliony sowieckich jeńców wojennych oraz 1 milion żydów (wewnątrz przedwojennych granic)<ref>Dieter Pohl, Verfolgung und Massenmord in der NS-Zeit 1933–1945, WBG (Wissenschaftliche Buchgesellschaft), 2003;&nbsp;{{ISBN|3534151585}}, str. 109, 128, 153</ref>. Sowiecki autor Georgij A. Kumanew oszacował liczbę sowieckich cywilnych ofiar na terenie okupywanego przez Niemców w nazistów ZSRR na 8,2 milionów osób (4 miliony Ukraińców, 2,5 miliona Białorusinów i 1,7 milionów Rosjan)<ref>Michael Berenbaum (ed.),&nbsp;''A Mosaic of Victims: Non-Jews Persecuted and Murdered by the Nazis'', New York University Press, 1990;&nbsp;{{ISBN|1-85043-251-1}}</ref>. Raport [[Rosyjska Akademia Nauk|Rosyjskiej Akademii Nauk]] z 1995 r. podaje ilość ofiar niemieckiej okupacji w liczbie 13,7 milionów cywili (wliczając żydów): 7,4 milionów ofiar nazistowskiego ludobójstwa i akcji odwetowych; 2,2 miliony deportowanych do Niemiec na [[Roboty przymusowe w III Rzeszy|przymusowe roboty]] oraz 4,1 miliona ofiar śmiertelnych głodu i chorób na terytorium okupywanym. Na poparcie tych liczb zacytowano publikacje opublikowane w ZSRR<ref>''Straty ludzkie ZSRR w okresie II wojny światowej: Kolekcja artykułów''&nbsp;(po rosyjsku). Saint-Petersburg, 1995;&nbsp;{{ISBN|5-86789-023-6}}. M.W. Filimoszin ''O&nbsp;wynikach kalkulacji strat w cywilnej populacji ZSRR i Federacji Rosyjskiej 1941-1945'', str 124–31.
 
Artykuł Rosyjskiej Akademii Nauk autorstwa M.W. Filimoszina oparł swoje szacunki na źródłach opublikowanych w ZSRR.
Linia 1129:
 
* '''Homoseksualiści''': Według [[United States Holocaust Memorial Museum]] "Pomiędzy 1933 a 1945 policja aresztowała około 100 000 mężczyzn jako homoseksualistów. Większość ze skazanych przez sądy 50 000 mężczyzn została osadzona w standardowych więzieniach, a pomiędzy 5000 a 15000 zostało internowanych w [[Obozy niemieckie 1933–1945|obozach koncentracyjnych]]. Nie istnieją znane statystyki dotyczące liczby homoseksualistów zmarłych w obozach<ref>{{Cytuj|tytuł=Persecution of Homosexuals in the Third Reich|data dostępu=2017-01-15|opublikowany=www.ushmm.org|url=http://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10005261}}</ref>.
* '''Inne ofiary niemieckichnazistowskich prześladowań''': Pomiędzy 1000 a 2000 rzymskokatolickich duchownych<ref name=":34">{{Cytuj|tytuł=World War II|data dostępu=2017-01-15|wydawca=PediaPress|s=230|url=https://books.google.pl/books?id=46OSeit3bUAC&pg=PA230&lpg=PA230&dq=Between+1,000+and+2,000+Roman+Catholic+clergy+nazi&source=bl&ots=SqZ1Nm0N7B&sig=J6jwwD2pH-T-PfjYJGczGxzKFvc&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwjPjd7Z28TRAhWGfiwKHfHtA3YQ6AEIHDAA#v=onepage&q&f=false|język=en}}</ref>, około 1000 [[Świadkowie Jehowy|Świadków Jehowy]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Jehovah's Witnesses|data dostępu=2017-01-15|opublikowany=www.ushmm.org|url=http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10005394}}</ref> oraz nieznana liczba [[Wolnomularstwo|wolnomularzy]]<ref name=":34" /><ref>{{Cytuj|tytuł=Freemasonry under the Nazi Regime|data dostępu=2017-01-15|opublikowany=www.ushmm.org|url=http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10007187}}</ref> zmarła w niemieckichnazistowskich więzieniach i obozach. "''Los osób czarnoskórych w latach 1933-1945 w Nazistowskich Niemczech i na terenach okupywanych przez III Rzeszę rozciągał się od izolacji do prześladowania, sterylizacji, eksperymentów medycznych, uwięzienia, aktów okrucieństwa i morderstwa.''<ref>{{Cytuj|tytuł=Blacks during the Holocaust|data dostępu=2017-01-15|opublikowany=www.ushmm.org|url=http://www.ushmm.org/wlc/article.php?ModuleId=10005479}}</ref>" Także komuniści, socjaliści, [[Socjaldemokratyczna Partia Niemiec|socjaldemokraci]] i liderzy związków zawodowych w erze nazizmu byli ofiarami niemieckichnazistowskich prześladowań<ref>{{Cytuj|tytuł=Non-Jewish Resistance|data dostępu=2017-01-15|opublikowany=www.ushmm.org|url=http://www.ushmm.org/wlc/article.php?lang=en&ModuleId=10007332}}</ref>.
* '''Serbowie''': Liczba Serbów zamordowanych przez [[Ustasze|ustaszy]] jest przedmiotem debaty historycznej, a jej szacunki znacznie się od siebie różnią. [[Jad Waszem]] szacuje, że zamordowanych zostało około 500 000, wypędzonych 250 000, a 200 000 zmuszonych do przejścia na katolicyzm<ref>[http://www1.yadvashem.org/odot_pdf/Microsoft%20Word%20-%205930.pdf "Croatia" profile],&nbsp;[[Jad Waszem]], Shoah Resource Center.</ref>. Według United States Holocaust Memorial Museum ustasze zamordowali pomiędzy 320 000 a 340 000 etnicznych Serbów w [[Niepodległe Państwo Chorwackie|Niepodległym Państwie Chorwackim]] w latach 1941-45, w tym od 45 000 do 52 000 zamordowano w [[Jasenovac (obóz koncentracyjny)|obozie koncentracyjnym Jasenovac]]<ref>{{Cytuj|tytuł=Jasenovac|data dostępu=2017-01-15|opublikowany=www.ushmm.org|url=http://www.ushmm.org/wlc/en/article.php?ModuleId=10005449#seealso}}</ref>. Według [[Centrum Szymona Wiesenthala]] co najmniej 90 000 Serbów, Żydów, Cyganów oraz chorwackich antyfaszystów zginęło z rąk ustaszy w obozie Jasenovac<ref>{{Cytuj|tytuł=Wiesenthal Center: Croatia Must Act To Counter Veneration Of Fascist Ustashe Past|czasopismo=Simon Wiesenthal Center|data dostępu=2017-01-15|url=http://www.wiesenthal.com/site/apps/nlnet/content2.aspx?c=lsKWLbPJLnF&b=4442245&ct=5851813#.VKbzIvldUXs}}</ref>. Według źródeł jugosłowiańskich opublikowanych podczas [[Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii|okresu panowania Broza Tito]] szacunkowa liczba serbskich ofiar wynosi od 200 000 do 600 000 osób<ref>Vladimir Dedijer,&nbsp;''History of Yugoslavia'', McGraw-Hill Inc. (USA), 1975;&nbsp;{{ISBN|0-07-016235-2}}, s. 582</ref>.
 
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Ofiary_II_wojny_światowej”