Nalewka (napój alkoholowy): Różnice pomiędzy wersjami

'''Nalewki''' – [[napój alkoholowy|alkoholowe wyciągi]] z owoców, korzeni, kwiatów lub ziół (bądź mieszaniny składników), zazwyczaj o 40-45 procentowej zawartości [[Etanol|alkoholu]]. Sporządzane są w procesie [[Maceracja (farmacja)|maceracji]], czyli przez zalanie (macerację) składników alkoholem w celu wydobycia i utrwalenia w alkoholu smaku i aromatu zawartego w tzw.we wsadzie (maceracie). Nalewki mogą być słodzone syropem cukrowym lub miodem.

Do produkcji nalewek najczęściej używa się czystego alkoholu w stężeniu od ok. 35 (wódka) do 96% (spirytus rektyfikowany). Rzadziej macerat zalewa się innymi rodzajami alkoholi, np. winem, porto, koniakiem, czy ginem.

Co roku, [[5 maja]] (a w [[2007]] [[4 maja]]) w [[Jakubowice (województwo lubelskie)|Jakubowicach,]] oraz [[15 września]] w [[Kazimierz Dolny|Kazimierzu Dolnym]] odbywa się ''Ogólnopolski Turniej Nalewek Kresowych'' (organizowany przez Kresową Akademię Smaku). Pomysłodawcą turnieju jest [[Waldemar Sulisz]] z Lublina, prezes Kresowej Akademii Smaku.

Termin "nalewka" pochodzi od polskiego słowa "nalewać", lub "nalew", co odnosi się się procesu zalewania, "nalewania" owoców, ziół, korzeni, itp. alkoholem w celu wytworzenia nalewkialkoholemi. Słowo weszło do powszechnego użycia dopiero około połowy XIX wieku i występuje wyłącznie w języku polskim na podstawie czego twierdzi się, że nalewka jako gatunek regionalny jest trunkiem typowym i charakterystycznym tylko dla kultury polskiej. Dawniej wszelkiego rodzaju macerowane trunki smakowe określano następującymi nazwami:

* Likwor - pochodzi od francuskiego "liqueur"; w XVIII i I poł. XIX wieku terminem tym określano przede wszystkim macerowane trunki ziołowe i korzenne, o przeciętnej słodkości od ok 20 do 40 g cukru lub miodu na litr gotowego wyrobu. Likwor i ratafia są bezpośrednimi poprzednikami dzisiejszych nalewek. A. Piątkowski w swoim ''Gorzelniku i piwowarze doskonałym'' z 1809 roku podaje, że cechą charakterystyczną likworu (który może być zarówno ziołowo-korzenny, jak i owocowy) jest to, że po okresie maceracji cały nalew jest poddawany procesowi destylacji w alembiku.

* Ratafia - w XVIII i XIX wieku nalewka owocowa, obecnie niekiedy uznawana za odrębny gatunek trunku. Nazwa została bezpośrednio zaczerpnięta z terminologii kuchni francuskiej, gdzie jej znaczenie jest do dziś identyczne. A. Piątkowski w ''Gorzelniku […]'' z 1809 roku podaje, że ratafią jest każdy trunek (zarówno z owoców jak i z ziół czy korzeni) powstały w skutek maceracji wsadu w alkoholu, bez późniejszej destylacji powstałego wyciągu.

Nie jest możliwe podać dokładne proporcje składników maceratu w stosunku do ilości alkoholu ze względu na różną zawartość soków owocowych i olejków eterycznych w poszczególnych roślinach używanych do produkcji nalewek. Trudno również określić ogólny czas maceracji wsadu w alkoholu; krótka maceracja powoduje otrzymanie nalewki o delikatnym kolorze i smaku, a poprzez długą macerację otrzymuje się nalewkę o kolorze i smaku intensywnym. - jednakJednak długa maceracja sprzyja wydobywaniu z owoców i ich pestek naturalnej kwasowości, co w przypadku niektórych nalewek (np. malinowej) może psuć walory smakowe.

Mimo to, istnieje bardzo ogólna zasada wyrobu nalewek owocowych mówiąca, że naczynie wypełnia się do ¾ wysokości owocami i wlewa tyle [[Etanol|alkoholu]], żeby je dokładnie przykrył. Po ok 2-6 tygodniach [[Maceracja (farmacja)|maceracji]] filtruje i zlewa się [[nalew]] do szczelnych naczyń, a owoce zalewa się syropem (lub zasypuje cukrem). Po kolejnych paru tygodniach zlewa się powstały syrop i łączy z nalewem. Oczywiście istnieje wiele innych receptur zupełnie od tej odmiennych, pozwalających np. na jednoczesne zalewanie owoców alkoholem i dodawanie cukru lub miodu. Wyprodukowanie dobrej nalewki wymaga odrobiny wprawy.