Oleśnica: Różnice pomiędzy wersjami

|dewiza =

|województwo = dolnośląskie

|gmina =

|data założenia =

|stanowisko zarządzającego = Burmistrz

|zarządzający = Michał Wincenty Kołaciński

|wysokość = {{fakt|135 – 164|data=2014-10}}

|rok = 31.12.2016

Nazwę ''Oleśnica'' w książce „Krótki rys jeografii Szląska dla nauki początkowej” wydanej w [[Głogówek|Głogówku]] w 1847 wymienił śląski pisarz [[Józef Lompa]]<ref>[[Józef Lompa]], „Krótki rys jeografii Śląska dla nauki początkowej”, Głogówek 1847, s. 11.</ref>. [[Słownik geograficzny Królestwa Polskiego]] wydany pod koniec wieku XIX wymienia dwujęzyczne nazwy miejscowości – polską ''Oleśnica'' oraz niemiecką ''Oels''<ref>[http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/472 ''Oleśnica'' w „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego” Tom VII, s. 472].</ref>.

 

 

== Historia ==

 

Od 1294 roku należała do [[księstwo głogowskie|księstwa głogowskiego]]. W 1313 r. Oleśnica stała się stolicą samodzielnego [[Księstwo oleśnickie|księstwa oleśnickiego]] pod władzą księcia [[Bolesław oleśnicki|Bolesława]], a następnie w 1320 r. miastem rezydencjalnym księcia [[Konrad I oleśnicki|Konrada I]]. Za panowania Piastów oleśnickich rozpoczęto budowę zamku, murów obronnych, świątyń. Po śmierci [[Konrad X Biały|Konrada X Białego Młodszego]], ostatniego władcy z miejscowej linii [[Piast]]ów w roku 1492, Oleśnica wraz z księstwem przez trzy lata pozostawała w dyspozycji króla Czech, po czym została przekazana ziębickiej linii czeskich [[Podiebradowie|Podiebradów]]. Za ich panowania miasto przeżywało rozkwit, czego przejawem była renesansowa przebudowa zamku, rozwój umocnień, wzniesienie nowych świątyń, budowa gimnazjum, biblioteki i drukarni. W okresie wojny trzydziestoletniej miasto zostało mocno zniszczone. Od 1647 r. Oleśnica przeszła we władanie [[wirtembergowie|książąt wirtemberskich]], którzy odbudowywali ją w stylu barokowym. Miasto było ważnym ośrodkiem kulturalnym, siedzibą teatru i drukarni wydających książki po niemiecku, polsku i łacińsku. W 1730 r. pożar zniszczył większą część miasta<ref name=":0" />.

[[Plik:Oels.png|thumb|Oleśnica w XVIII w., [[Friedrich Bernhard Werner]]]]

 

Już pod koniec XIII wieku działała tu [[mennica]]. Oleśnica korzystała ze swego położenia na szlaku z [[Wrocław]]ia do [[Wielkopolska|Wielkopolski]]. Miała znaczące związki z [[Kraków|Krakowem]]. W Oleśnicy znajdowała się ważna drukarnia, a także znane gimnazjum.

 

 

Po książętach wirtemberskich miasto przeszło w ręce dynastii brunszwickiej<ref name=":0" />. W 1824 powstała tu [[loża wolnomularska]] „Wilhelm pod ukoronowaną kolumną”, która istniała do 1935 roku<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.olesnica.org/Wolnomularstwo.htm|tytuł=Wolnomularstwo w Oleśnicy|opublikowany=olesnica.org|język=pl|data dostępu=2011-09-08}}</ref>. W 1884 r. Oleśnica stała się uposażeniem następcy tronu Prus<ref name=":0" />.

 

== Zabytki ==

Najcenniejsze zabytki w obrębie murów obronnych<ref name="nid">{{cytuj stronę|url=https://wosoz.ibip.wroc.pl/public/?id=92697|tytuł=Wykaz zabytków, dawne województwo wrocławskie, powiat oleśnicki=Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków we Wrocławiu|data dostępu=7.5.2017}}</ref>:

 

 

{{Grafika rozwinięta

* w północnej części na ulicy Wojska Polskiego: Cmentarz Komunalny wraz z Bramą (1823) i Kaplicą Cmentarną (1889), Wieża Ciśnień (1897), Cmentarz Żołnierzy Radzieckich, zespół koszar (pięć budynków koszarowych, magazyn, stołówka i kuchnia, wartownia, ujeżdżalnia - obecnie hala sportowa, trzy stajnie - obecnie garaże i warsztaty, cztery budynki gospodarcze, ogrodzenie z bramami) z początku XX w. wraz z dawnym kasynem oficerskim (1905);

* we wschodniej części miasta: zespół budynków koszarowych (1935) przy ul. Wileńskiej

 

{{Grafika rozwinięta

 

=== Pomniki ===

* Kolumna Zwycięstwa, Rynek;

* Kolumna Złotych Godów, plac Książąt Śląskich;

* Pomnik Pamięci Żołnierzy Armii Radzieckiej, Cmentarz Wojenny Żołnierzy Armii Radzieckiej;

* Kamień Pamięci Pokoleń, “Park Klonowy”

 

{{Grafika rozwinięta

|accessdate =

}}

 

=== Parki i tereny zielone<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.olesnica.pl/sm/wydarzenia/1563-szesc-parkow-ma-swoje-nazwy|tytuł=Rada Miasta Oleśnicy nadała nazwy sześciu oleśnickim parkom|data dostępu=7.5.2017}}</ref> ===

 

 

{{Grafika rozwinięta

 

== Demografia ==

{{główny artykuł|Ludność Oleśnicy}}

 

Najwyższą liczę ludności Oleśnicy odnotowano w 1996 roku (39.021). Aktualnie miasto odnotowuje od dekady wzrost ludności.

 

== Dzielnice, powierzchnia ==

 

Według danych z roku 2008 ogólna powierzchnia gruntów to 2096 hektarów, w tym:

 

Komunikację miejską w Oleśnicy na zlecenie Urzędu Miasta obsługuje firma [[Polbus-PKS]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.polbus.pl/miejska-olesnica2|tytuł=Komunikacja miejska w Oleśnicy|opublikowany=polbus.pl|język=pl|data dostępu=2011-09-08}}</ref>. Są to trzy linie komunikacji miejskiej.

* 1 - '''Lucień Osiedle''' - dworzec kolejowy - dworzec autobusowy - Spalice (ośrodek zdrowia) - '''Kopernika (pętla)'''

* 2 - '''Stacja Rataje''' - dworzec autobusowy - Ludwikowska (pętla) - Lucień Osiedle - dworzec kolejowy - Lwowska US - '''Zakłady Zbożowe''' - Ogródki PZZ

 

=== Transport kolejowy ===

W Oleśnicy znajdują się dwie stacje kolejowe: [[Oleśnica (stacja kolejowa)|Oleśnica Główna]] i [[Oleśnica Rataje]].

Jest to duży węzeł kolejowy, krzyżują się tu linie z [[Wrocław]]ia, [[Ostrów Wielkopolski|Ostrowa Wielkopolskiego, Łodzi Kaliskiej, Warszawy, Krotoszyna, Poznania, Koszalina]] i z [[Katowice|Katowic]] przez [[Lubliniec]], [[Kluczbork]].

*{{LK-linia|281}} [[Oleśnica (stacja kolejowa)|Oleśnica]] - [[Chojnice (stacja kolejowa)|Chojnice]]

 

 

Jeszcze w latach siedemdziesiątych XX w. na stacji Oleśnica Rataje można było rozpocząć podróż ekspresem. Po blisko 40 latach kursowania odjechał z Oleśnicy Rataje ostatni pociąg międzynarodowy „Bohemia”, łączący stolice Polski i Czech. Dwa lata wcześniej zakończył tu kursowanie pociąg relacji Warszawa – Drezno.

|-

| 2

| 1994 - 2014

|-

== Oświata ==

=== Placówki oświatowe ===

Szkoły oraz instytucje oświatowe w Oleśnicy<ref>{{cytuj stronę|url=https://edu.kuratorium.wroclaw.pl/?m_top=1&m_cen=1&m_left=1|tytuł=Wykaz szkół i placówek w Oleśnicy wg stanu na dzień 19.05.2017 r.|opublikowany=Kuratorium Oświaty we Wrocławiu|język=pl}}</ref>:

* [[Przedszkole|Przedszkola]] - Przedszkole nr 1, 3, 4, 6 i siedem przedszkoli niepublicznych;

* [[Zasadnicza szkoła zawodowa|Zasadnicze szkoły zawodowe]] - Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych im. Marii Skłodowskiej-Curie, Centrum Kształcenia i Wychowania;

* [[Szkoła policealna|Szkoły policealne]] - Policealne Studium Zawodowe “ALFA”, "EUROCONSULTING" Polsko-Niemieckie Centrum Edukacji Biznesu. Szkoła Policealna dla Dorosłych, Policealne Studium Zawodowe dla Dorosłych;

 

=== Inne instytucje ===

 

== Kultura ==

Imprezy kulturalne:

* Dni Oleśnicy – Święto Miasta Wież i Róż (przełom maja-czerwca każdego roku)

* Oleśnica Rock Festival

 

Na terenie miasta działalność religijną prowadzą następujące kościoły i wspólnoty wyznaniowe:

 

=== Kościół rzymskokatolicki<ref>{{Cytuj stronę | url = http://diecezja.elblag.pl/diecezja/parafie/ | tytuł = Parafie - Diecezja Elbląska | opublikowany = diecezja.elbląg.pl | data dostępu = 2016-12-30}}</ref> ===

* [[Parafia św. Jana Apostoła i Ewangelisty w Oleśnicy|Parafia św. Jana Apostoła i Ewangelisty]]

 

== Oleśnica jako garnizon wojskowy ==

Jednostki stacjonujące po 1945 (rozwiązane):

* 51. zapasowy batalion specjalistów lotniczo-technicznych

* Szkoła [[Chorąży]]ch Personelu Technicznego Wojsk Lotniczych

 

Jednostki stacjonujące w Garnizonie Oleśnica od 2004 roku:

* [[2 Kompania Regulacji Ruchu|2 kompania regulacji ruchu]] od 01.04.2005r.

 

== Sport ==

W mieście przy ul. Brzozowej znajduje się stadion miejski z dwoma boiskami do gry w piłkę nożną i bieżnią lekkoatletyczną oraz zabytkową trybuną krytą z 1936 r. Przy ul. Spacerowej znajduje się nowo wybudowany kompleks sportowo-rekreacyjny, a przy ul. Kochanowskiego nowoczesna hala sportowa wraz z boiskami zewnętrznymi. Bazę sportową uzupełniają trzy boiska „Orlik”.

 

; Kluby sportowe

* Akademia Piłkarska Oleśnica

* Miejski Klub Pływacki „Atol” Oleśnica

== Stosunki międzynarodowe ==

=== Miasta partnerskie ===

 

{| class="wikitable"

| [[Chrudim]] || {{Flaga| CZE}} [[Czechy]] || od 1998

|-

|-

| [[Jaunay-Clan]] || {{Flaga| FRA}} [[Francja]] || od 2004