Porównanie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Xddd Znaczniki: VisualEditor Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
m Wycofano edycje użytkownika 77.113.93.214 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Snoflaxe. |
||
Linia 1:
{{Definicja intuicyjna|Porównanie to zestawienie wskazujące na podobieństwo pod jakimś względem dwóch przedmiotów lub zjawisk przy użyciu słów typu ''jak'' (''jakby'', ''na podobieństwo''...), np. "on jest uparty jak osioł".}}
'''Porównanie''', '''comparatio''' (w niektórych kontekstach także '''similitudo''') – dwuczłonowa konstrukcja [[semantyka (językoznawstwo)|semantyczna]], w której cechy przedmiotu lub zjawiska (czyli tego, co porównujemy, ''comparandum)'' do scharakteryzowanego w członie pierwszego słowa zostają uwydatnione przez wskazanie na jego [[podobieństwo]] do przedmiotów lub zjawisk scharakteryzowanych w członie naszego pierwszego słowa (czyli tego, do czego porównujemy, ''comparans''). Oba człony połączone są charakterystycznymi dla danego języka wyrażeniami – w języku polskim są to wyrażenia ''jak'', ''jakby'', ''jak gdyby'', ''na kształt'', ''niby'', ''podobny'', ''na podobieństwo'' itp., występujące przed comparansem, przy czym często są one uzupełniane występującymi przed comparandum wyrażeniami ''tak'', ''tako'' itp. Kolejność członów comparndum i comparansa w języku polskim i wielu innych jest dowolna. Comparandum i comparans muszą więc posiadać wspólną [[cecha semantyczna|cechę semantyczną]], zwaną ''tertium comparationis'', która stanowi podstawę i motywację porównania.
Linia 4 ⟶ 5:
Budowa porównania jest prosta, jej dokładne zrozumienie ma jednak kluczowe znaczenie dla zrozumienia bardziej złożonego pojęcia [[metafora|metafory]] oraz ułatwia zrozumienie miejsca porównania wśród figur retorycznych.
Ogólną budowę porównania przedstawia schemat:
: X jest jak Y pod względem Y(1)
X oznacza tu to, co chcemy porównać, Y przedmiot, któremu przysługuje cecha, którą chcemy przypisać X, zaś Y(1) samą tę cechę, zwaną ''tertium comparationis''. Cechę tę można wprawdzie (zwłaszcza w porównaniach utartych) opuścić bez szkody dla konstrukcji porównania, np. zamiast "jesteś głupi jak osioł", mówiąc "jesteś jak osioł". Wyrażone explicite ''tertium comparationis'' może znaleźć się po obu stronach porównania – można powiedzieć "lud jest głupi i nieporadny jak dziecko", ale można powiedzieć też "lud jest jak dziecko, głupi i nieporadny".
| |||