Madagaskar: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 2A00:F41:1CD4:C6AC:0:39:8E4B:9001 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to PaladinusPL. |
drobne merytoryczne |
||
Linia 87:
Pierwsze lokalne państewka na Madagaskarze tworzyły ludy [[Sakalawa]] (początek XVII wieku)<ref>B. Nowak, ''Dzieje Madagaskaru i Maskarenów w XVII–XVIII w.'', w: {{cytuj książkę|inni=red. M. Tymowski|tytuł=Historia Afryki do początku XIX wieku|strony=1070–1071}}</ref>, [[Betsimasaraka]] (połowa XVII wieku)<ref>B. Nowak, ''Dzieje Madagaskaru i Maskarenów w XVII–XVIII w.'', w: {{cytuj książkę|inni=red. M. Tymowski|tytuł=Historia Afryki do początku XIX wieku|strony=1073–1074}}</ref> i Merina (przełom XVI–XVII wieku)<ref>B. Nowak, ''Dzieje Madagaskaru i Maskarenów w XVII–XVIII w.'', w: {{cytuj książkę|inni=red. M. Tymowski|tytuł=Historia Afryki do początku XIX wieku|strony=1074–1075}}</ref>. Do zjednoczenia wyspy nie doszło jednak do XIX wieku z powodu panującego tu prawa rodowo-plemiennego. Pierwszym królem zjednoczonego królestwa przy wsparciu [[Anglicy|Anglików]] został [[Radama I]] z ludu Merina<ref>{{cytuj stronę|url=http://countrystudies.us/madagascar/2.htm|tytuł=''Precolonial Era, Prior to 1894''|nazwisko=Metz|imię=H. C.}}</ref>. W XIX wieku Europejczycy, dzięki zdobywaniu coraz liczniejszych [[Koncesja|koncesji]], skolonizowali wyspę. Po konfliktach zbrojnych pod koniec XIX wieku między Madagaskarem po jednej stronie a Francją i Anglią po drugiej królestwo Imerina zostało kolonią francuską<ref name="Prokopczuk108">{{cytuj książkę|nazwisko=Prokopczuk|imię=J.|tytuł=Historia Afryki w zarysie|strony=108}}</ref>.
W czasie [[II wojna światowa|II Wojny Światowej]] [[Imperium brytyjskie|Imperium Brytyjskie]] przeprowadza od maja 1942 roku [[Bitwa o Madagaskar|operację Ironclad]] mającą na celu zajęcie strategicznych obiektów na Madagaskarze i nie dopuszczenie do zajęcia jej przez siły japońskie<ref>{{Cytuj|tytuł=Stone & Stone: History Page|data dostępu=2017-10-04|opublikowany=books.stonebooks.com|url=http://books.stonebooks.com/history/madagascar.shtml}}</ref>. Siły [[Wolna Francja|Wolnej Francji]] docierają na Madagaskar w styczniu 1943 roku.
Na początku XX wieku na wyspie szerzyły się ruchy [[Nacjonalizm|nacjonalistyczne]] i niepodległościowe, które nasiliły się po drugiej wojnie światowej<ref>{{cytuj stronę|url=http://countrystudies.us/madagascar/3.htm|tytuł=''Colonial Era, 1894–1960''|nazwisko=Metz|imię=H. C.}}</ref>. W 1958 roku Francja ogłosiła Madagaskar swoim terytorium zamorskim<ref name="PWN">{{Cytuj stronę|tytuł=''Madagaskar. Historia''|url=http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=4574694|opublikowany=Encyklopedia PWN}}</ref>, a w 1960 roku dała mu [[suwerenność]]<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Prokopczuk|imię=J.|tytuł=Historia Afryki w zarysie|strony=181}}</ref>. Od uzyskania niepodległości na Madagaskarze miały miejsce cztery przewroty ustrojowe, u podstaw których znajdowały się kryzys gospodarczy i różnice etniczne<ref>{{Cytuj stronę|tytuł=''Independence, the First Republic, and the Military Transition, 1960–75''|url=http://countrystudies.us/madagascar/4.htm|nazwisko=Metz|imię=H.C.}}</ref>.▼
Na początku XX wieku na wyspie szerzyły się ruchy [[Nacjonalizm|nacjonalistyczne]] i niepodległościowe, które nasiliły się po drugiej wojnie światowej<ref>{{cytuj stronę|url=http://countrystudies.us/madagascar/3.htm|tytuł=''Colonial Era, 1894–1960''|nazwisko=Metz|imię=H. C.}}</ref>.
W 1947 roku ma miejsce krawe [[Powstanie Malgaskie]], które pochłania według różnych źródeł aż 89 tysięcy ofiar <ref>{{Cytuj|tytuł=Deafening silence on a horrifying repression|czasopismo=Le Monde diplomatique|data=1997-03-01|data dostępu=2017-10-04|url=http://mondediplo.com/1997/03/02madagascar|język=en}}</ref>.
▲
== Gospodarka ==
Linia 135 ⟶ 141:
Struktura religijna kraju (2010)<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.wochurch.org/wp-content/uploads/2014/12/Madagascar-Praying-for-Our-World.pdf|tytuł=Madagascar|data=|opublikowany=Operation World, 2010|data dostępu=2016-11-21}}</ref>:
* '''tradycyjne wierzenia afrykańskie''' – 34,47%
* '''Chrześcijaństwo''' − 57,53%, w tym:
** [[kościół łaciński|'''katolicyzm''']] – 23,1%
** [[luteranizm]] – 16,5%
** [[kalwinizm]] – 13,0%
** [[Pentekostalizm|zielonoświątkowcy]] – 2,1%
** [[anglikanizm]] – 1,9%
** [[Kościół Adwentystów Dnia Siódmego|adwentyści dnia siódmego]] – 0,8%
** [[Świadkowie Jehowy]] – 0,13% (2016)<ref>{{cytuj książkę | tytuł = Rocznik Świadków Jehowy 2017 | wydawca = Towarzystwo Strażnica | rok = 2016 | strony = 178–187 | url = https://www.jw.org/pl/publikacje/ksi%C4%85%C5%BCki/rocznik-2017/sprawozdanie-z-dzialalnosci-2016/}}</ref>
* [[islam|'''islam''']] – 8,0%
| |||