Dolný Kubín: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
EmptyBot (dyskusja | edycje)
m Zmiana nazwy kategorii: Kategoria:Miasta Słowacji → Kategoria:Miasta na Słowacji (przy użyciu QRC)
poprawa przek., WP:SK, drobne merytoryczne, źródła/przypisy, usunięty zbedny martwy link do galerii zdjęć
Linia 1:
{{Miejscowość infobox
|nazwa = Dolný Kubín
|nazwa oryginalna =
|zdjęcie = Dolny kubin town center.JPG
|opis zdjęcia =
|herb = Coat of arms of Dolný Kubín.png
|flaga =
|dopełniacz nazwy = Dolnego Kubína
|państwo = SVK
|1. jednostka administracyjna = [[Kraj żyliński|żyliński]]
|stanowisko zarządzającego = burmistrz
|zarządzający = L'ubomírRoman BláhaMatejov{{r|zarządzający}}
|powierzchnia = 55,0503{{r|obszar}}
|wysokość = 468
|rok = 20102011
|liczba ludności = 19 633{{r|cp}}
|liczba ludności = 19 886<ref>{{cytuj stronę|url=http://www.world-gazetteer.com/wg.php?x=1&men=gpro&lng=en&des=gamelan&geo=-194&srt=npan&col=abcdefghinoq&msz=1500&pt=c&va=&geo=501211930|tytuł=World Gazetteer – Dolný Kubín|język=en|data dostępu=2011-09-12}}</ref>
|gęstość zaludnienia = 361356,277
|numer kierunkowy = 0 44
|kod pocztowy = 026 01
Linia 29:
'''Dolný Kubín''' ([[język węgierski|węg.]] ''Alsókubin'', [[język niemiecki|niem.]] ''Unterkubin'') – miasto powiatowe w środkowej [[Słowacja|Słowacji]], w [[kraj żyliński|kraju żylińskim]], w [[Regiony Słowacji|historycznym regionie]] [[Orawa (region)|Orawa]].
 
Dolný Kubín leży na wysokości 570468 m n.p.m. w dolinie [[Orawa (rzeka)|Orawy]], między grupami górskimi [[Magura Orawska|Magury Orawskiej]] (na północy) i [[Góry Choczańskie|Gór Choczańskich]] (na południu). Współrzędne geograficzne – 49°12'38 N, 19°17'51 E. Powierzchnia miasta wynosi 55,0503&nbsp;km².
 
LiczbaW 2002 roku liczba mieszkańców miasta wynosiwynosiła 19 945 osób (2002), z czego 65,1% deklarujedeklarowało wyznanie rzymskokatolickie, 16,5% ewangelickie, 1,1% inne, pozostała część – bez wyznania.
 
Dolny Kubin dzieli się na dzielnice:
Linia 45:
* Brezovec.
 
Przez Dolný Kubín przebiega [[droga krajowa nrDroga I/59 (Słowacja)|droga krajowa nr 59]] ([[droga ekspresowa R3 (Słowacja)|R3]] / międzynarodowa trasa [[E77 (trasa europejska)|E77]]) z przejścia granicznego w [[Chyżne]]m przez [[Trzciana (Orawa)|Trzcianę]] do [[Rużomberk]]u. Od drogi tej odbija [[droga krajowa nrDroga I/70 (Słowacja)|droga krajowa nr 70]], która we wsi [[Stankovany]] łączy się z [[droga krajowa nrDroga I/18 (Słowacja)|drogą krajową nr 18]], stanowiąc skrót na drodze do [[Martin (Słowacja)|Martina]]. Przez miasto przebiega linia kolejowa z Martina do Trzciany.
 
== Historia ==
Najwcześniejsze ślady osadnictwa w okolicach miasta pochodzą ze średniej i młodszej epoki kamienia (IX-VII wiek p.n.e.) i pochodzą od ludów [[kultura łużycka|kultury łużyckiej]]. Stwierdzono również osadnictwo ludów [[kultura halsztacka|kultury halsztackiej]] typu orawskiego z VII-IV wieku p.n.e. i [[kultura lateńska|kultury lateńskiej]] od przełomu er do IV wieku n.e. Już w czasach [[Celtowie|celtyckich]] przez Orawę wiódł szlak handlowy łączący wybrzeże [[Morze Adriatyckie|adriatyckie]] z [[Morze Bałtyckie|bałtyckim]]. W średniowieczu szlak ten, od towaru dominującego w obrocie ([[Halit|sól kamienna]] z kopalń w [[Bochnia|Bochni]] i [[Wieliczka|Wieliczce]]), nazywano solnym.
 
Najstarsza pisemna wzmianka o osadzie ''Kubín'' pochodzi z 6 stycznia 1314. W 1325 osada została rozdzielona na dwie części: [[Vyšný Kubín]] przeszedł w ręce mieszczan z [[Revúca (miasto)|Revúcy]], zaś Dolny Kubin pozostał pod władzą królewską jako część dominium [[Zamek Orawski|Zamku Orawskiego]]. W XIV wieku powstały wsie stanowiące dziś przedmieścia Dolnego Kubína. W 1380 powstała w Dolnym Kubinie parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem [[Katarzyna z AleksandriiAleksandryjska|świętej Katarzyny Aleksandryjskiej]]. Osada rozwijała się jako ośrodek [[rzemiosło|rzemiosła]], szczególnie [[Kamieniarstwo|kamieniarstwa]], oraz handlu. W 1558 panami Orawy stali się [[Turzonowie|Thurzonowie]], którzy wspierali rozwój miasta. W 1604 Dolny Kubin został zajęty przez powstańców antyhabsburskich i niemal doszczętnie spalony. W 1624 Dolny Kubin liczył 340 mieszkańców. 14 maja 1632 hrabia [[Kacper Illesházy]] nadał Dolnemu Kubinowi prawa miejskie, obejmujące m.in. przywilej organizowania dwóch jarmarków rocznie oraz cotygodniowych targów. Przywilej ten zatwierdził 14 grudnia 1633 cesarz [[Ferdynand II Habsburg|Ferdynand II]]. Miastem był już od 1412 Veľký Bysterec, który jednak się nie rozwijał i pod koniec XVI wieku spadł do rzędu wsi.
 
W niespokojnym XVII wieku miasto wraz z okolicą zostało jeszcze raz spustoszone przez wojska – tym razem wojska [[Litwa|litewskie]], zmierzające w 1683 pod [[Wiedeń]]. Do Dolnego Kubina przeniesiono wówczas siedzibę powiatu z kompletnie zniszczonej sąsiedniej [[Veličná|Veličnej]]. W 1712 miasto stało się w końcu oficjalną siedzibą władz [[komitat]]u orawskiego. W XVII i XVIII wieku trwały w mieście spory między katolikami i ewangelikami, zakończone dopiero [[patent tolerancyjny|patentem tolerancyjnym]] cesarza [[Józef II Habsburg|Józefa II]] w 1784. Wiek XVIII, mimo wielkiego głodu lat 1715 i 1716, był okresem rozwoju miasta – zbudowano ratusz, nowy szpital, browar, gmach władz komitatu, aptekę i pierwszy, drewniany most przez Orawę. Powstały nowe cechy, które pod koniec XVIII wieku zjednoczyły się w jednolity cech ogólnorzemieślniczy (istniejący do 1871). Na początku XIX wieku przez miasto przeprowadzono cesarski gościniec z [[Kraľovany|Królewian]] do [[Trzciana (Orawa)|Trzciany]]. Rozwój trwał również w wieku XIX, mimo wielkiej powodzi w 1813 i wielkich pożarów w latach 1893 i 1895. Ważną datą był rok 1898, kiedy do Kubina dotarła linia kolejowa, biegnąca z Królewian w dolinie [[Wag]]u w górę doliny [[Orawa (rzeka)|Orawy]]. W 1910 ludność miasta liczyła 1,9 tys. osób, z czego 1,1 tys. [[Słowacy|Słowaków]], 600 [[Węgrzy|Węgrów]] i 200 [[Niemcy|Niemców]].
Linia 61:
 
Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] Dolný Kubín stał się lokalnym ośrodkiem przemysłowym (przemysł metalowy, elektrotechniczny). Powstały nowe osiedla mieszkaniowe (Bysterec, Pod Brezovcom), duży szpital, dom kultury. Działa tu Państwowy Instytut Weterynarii i Żywności (słow. ''Štátny veterinárny a potravinový ústav''), pięć szkół średnich, muzeum i galeria sztuki.
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.dolnykubin.sk Oficjalna strona] {{lang|sk}}
* [http://www.oravafoto.com/ Zdjęcia] {{lang|sk}}
 
== Miasta partnerskie ==
Linia 74 ⟶ 70:
* {{Flaga|POL}} [[Zawiercie]]
 
{{Przypisy}}|
<ref name="cp">{{Cytuj stronę | url = http://www.citypopulation.de/php/slovakia-zilinskykraj.php | tytuł = Slovakia: Žilinský kraj | praca = City Population | język = en | data dostępu = 2017-10-06}}</ref>
<ref name="obszar">{{Cytuj stronę | url = http://www.skgeodesy.sk/sk/ugkk/kataster-nehnutelnosti/registre-obnovenej-evidencie-pozemkov/ | tytuł = Registre obnovenej evidencie pozemkov | data = 2017-08-10 | opublikowany = Úrad geodézie, kartografie a katastra SR | język = sk | data dostępu = 2017-10-06}}</ref>
<ref name="zarządzający">{{Cytuj stronę | url = http://volby.statistics.sk/oso/oso2014/oso2014/sk/tab13.html | tytuł = Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí | data = 2014 | opublikowany = Štatistický úrad Slovenskej republiky | język = sk | data dostępu = 2017-10-06}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.dolnykubin.sk Oficjalna strona] {{lang|sk}}
 
{{Powiat Dolny Kubin}}