Dynastia Jin (265–420): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nous (dyskusja | edycje)
m poprawa linków
int.
Linia 4:
W [[263]] [[Wei (Okres Trzech Królestw)|państwo Wei]], wykorzystując swoją przewagę, podbiło leżące w [[Syczuan]]ie państwo [[Shu Han]]{{odn|Ebrey|1999|s=87}}. W [[249]] rodzina Sima przejęła władzę drogą zamachu stanu rozpoczęła eliminację sojuszników cesarskiegor rodu Cao{{odn|Lewis|2009|s=36}}. W [[265]] syn dowódcy armii Wei zmusił cesarza do abdykacji i sam zajął tron, przemianowując państwo na Jin. Po kilkunastoletnich wojnach, w których znaczącą rolę odgrywała marynarka wojenna, południowe [[Wu (Okres Trzech Królestw)|państwo Wu]] także zostało podbite i dynastia Jin powtórnie zjednoczyła Chiny{{odn|Ebrey|1999|s=87}}.
 
Władza cesarzy Jin okazała się jednak dość słaba: nie zdołali oni w pełni podporządkować sobie scentralizowanej biurokracji, a ustanowiony przez Wei system "dziewięciu„dziewięciu rang urzędniczych"urzędniczych”, w którym zdolności i umiejętności kandydatów były oceniane przez lokalnych urzędników podupadł, i w efekcie o stanowisku decydował status rodziny kandydata. Słabość władzy centralnej pogłębiały konflikty na dworze, gdzie silne klany cesarzowych atakowały się nawzajem i zagrażały rodowi cesarskiemu, czasem nawet urządzając zamachy na następców tronu{{odn|Ebrey|1999|s=89}}. W [[290]] wybuchła krótka, lecz krwawa wojna domowa między rodziną matki cesarza, a rodziną jego żony, którą wygrała w [[291]] ta ostatnia{{odn|Lewis|2009|s=50-51}}. Z kolei książęta, którym nadawano wielkie posiadłości ziemskie, wykorzystywali je do budowania własnych sił i do prób uzurpacji tronu{{odn|Ebrey|1999|s=89}}, co ostatecznie doprowadziło do tzw. Powstania Ośmiu Książąt w roku [[300]] i wojny domowej, w której aktywny udział, jako sojusznicy i najemnicy, brały niechińskie ludy zamieszkujące północne Chiny{{odn|Lewis|2009|s=51}}.
 
Gdy walki frakcyjne doprowadziły do upadku prestiżu władzy cesarskiej i osłabiły centrum polityczne, wodzowie ludów [[Xiongnu]] utworzyli koalicję, skupioną wokół [[Liu Yuan]]a, który twierdził, że jest potomkiem [[Dynastia Han|cesarskiego rodu Han]]{{odn|Lewis|2009|s=51}}. W II i III w. Xiongnu, nomadzi pochodzenia turkijskiego, byli osadzani w północnych Chinach, jako podporządkowane władzy chińskiej ludy pogranicza, stanowiące strefę buforową, zabezpieczającą przed najazdami nomadów z północy i służąc jako oddziały pomocnicze w armii chińskiej. W [[304]] Liu Yuan ogłosił się królem Han, i wraz ze swymi mniej lub bardziej zsinizowanymi sojusznikami wystąpił przeciwko znajdującej się w rozsypce dynastii Jin{{odn|Ebrey|1999|s=89}}. W [[311]] spustoszyli oni stolicę Jin, [[Luoyang]], a pięć lat opanowali równiny północnych Chin i zdobyli drugą ze stolic - [[Xi’an|Chang’an]]. Jin uszli na południe zakładając tzw. Wschodnią dynastię Jin, a północ stała się areną wojen między licznymi niezbyt dużymi państwami, rządzonymi przez nie-Chińczyków. Te tzw. [[Szesnaście Królestw]] panowało nad północnymi Chinami aż do roku [[439]]{{odn|Lewis|2009|s=51}}. Na południu Jin panowali do [[420]] roku, kiedy to zastąpiły ich cztery kolejne [[Dynastie Południowe i Północne|Dynastie Południowe]]: [[Dynastia Liu Song|Song]], Qi, [[Dynastia Liang|Liang]] i Chen ([[420]]-[[589]]){{odn|Ebrey|1999|s=91}}. Na zjednoczenie Chiny musiały poczekać do aż [[589]].