Zodiak: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 188.146.99.111 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Pilot Pirx.
Majepa (dyskusja | edycje)
drobne merytoryczne
Linia 1:
{{Inne znaczenia|astronomii i zachodniej astrologii|[[Zodiak (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}
'''Zodiak''' – pas na sferze niebieskiej w płaszczyźnie [[ekliptyka|ekliptyki]] o szerokości ok. 16°. W jego obszarze znajduje się widoczne z [[Ziemia|Ziemi]] [[Słońce]] zataczające w ciągu roku pełen obieg. Kąt pełny (360°) podzielony został na 12 równych części, stąd w astronomii wyróżnia się 12 znaków zodiaku. W rzeczywistościprzeciwieństwie do [[gwiazdozbiór|gwiazdozbiorów]] widocznych wprzecinających płaszczyźnieekliptykę, ekliptykiktórych jest 13 i mają one różne rozmiary. Dlatego nie można jednoznacznie utożsamiać znaków zodiaku z gwiazdozbiorami.
 
Punkty przecięcia [[równik niebieski|równika niebieskiego]] z ekliptyką nazywa się punktami [[równonoc]]y: [[równonoc wiosenna|wiosennej]] i [[równonoc jesienna|jesiennej]]. Chwilę przejścia Słońca przez punkt równonocy wiosennej przyjmuje się za kalendarzowy początek astronomicznej [[wiosna|wiosny]] – Słońce wchodzi w znak zodiaku Barana (nie mylić z gwiazdozbiorem Barana). Analogicznie początkiem [[jesień|jesieni]] jest równonoc jesienna, kiedy Słońce wchodzi w znak Wagi.
Linia 7:
Ekliptykę w starożytności podzielono na 12 równych części po 30°.
 
W czasach, gdy podzielono ekliptykę na znaki Zodiaku, [[punkt Barana]], który rozpoczyna znak Barana, znajdował się w obrębie współczesnego gwiazdozbioru Barana. Położenie znaków zodiaku pokrywało się wówczas w przybliżeniu z położeniem gwiazdozbiorów. Na skutek precesji osi ziemskiej punkt Barana od tego czasu przesunął się o około 30°, czyli na początek gwiazdozbioru Ryb. Również w wyniku późniejszychostatecznego reformustalenia mapgranic gwiazdozbiorów ichw granice pozmieniały się1930, doszedł do13 objęciagwiazdozbiór częściprzecinający ekliptykiekliptykę: przez kolejny, trzynasty gwiazdozbiór[[Wężownik]].
 
Słońce przesuwa się o niecały 1° dziennie wzdłuż linii ekliptyki. W związku z różnicą [[rok zwrotnikowy|roku zwrotnikowego]] i [[Rok|kalendarzowego]] Słońce wchodzi w dany stopień i znak zodiaku o innej porze dnia, a czasem w innym dniu miesiąca niż w roku ubiegłym. Pozycję Słońca w określonym czasie, względem określonego miejsca na Ziemi można sprawdzić w [[efemerydy (astronomia)|efemerydach]].