Antoni Gaudí: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprwaka Znaczniki: usuwanie dużej ilości tekstu (filtr nadużyć) VisualEditor |
m Wycofano edycje użytkownika 89.65.133.94 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Mirek46. |
||
Linia 36:
== Sztuka i styl ==
[[Plik:Casa Vicens (Gràcia) - 2.jpg|mały|Casa Vicens]]
Architekt w pierwszych swych dziełach zgodnie z duchem epoki czerpał z [[neogotyk]]u (inspirowanym projektami [[Francja|francuskiego]] architekta, [[Eugène Viollet-le-Duc|Eugène'a Viollet-le-Duca]]). W związku z tym projektował budynki o rysach gotycko-mauretańskich (te style krzyżowały się w [[Hiszpania|Hiszpanii]] często). Za manifest Gaudiego należy uznać [[Casa Vicens]] w Barcelonie (1883–1888), dom dla bogatego przedsiębiorcy [[Manuel Vicens|Manuela Vicensa]]. Widać w tym przykładzie zapowiedź nowego stylu, który już wkrótce Gaudí wypracował.
Styl Gaudiego był bardzo rzeźbiarski oraz [[secesja (sztuka)|secesyjny]]. Wykorzystywał [[łuk (architektura)|łuki]] [[parabola (matematyka)|paraboliczne]], fantastyczne formy i zawiłe desenie oraz organiczne kształty podpatrywane w przyrodzie. Nawiązywał niekiedy do płynności podwodnego świata. Dziś jest uważany za prekursora architektury biomorficznej.
[[Plik:Barcelona casa mila gaudì.jpg|mały|Casa Milà]]
Z narastaniem doświadczenia Gaudí zaczął mocniej eksperymentować w projektach. Wykorzystywał regułę równowagi [[Krzywa łańcuchowa|krzywej łańcuchowej]], tworząc model przestrzenny budynku i badając na nim [[grawitacja|siły grawitacji]]. Testował przy tym wytrzymałość różnych materiałów ([[bazalt]], [[granit]]). Eksperymentował także z różnymi rodzajami oświetlenia. Dla osiągnięcia ciekawszego efektu używał do projektowania luster, fotografii. Odwoływał się także do [[geometria nieeuklidesowa|geometrii innej niż Euklidesa]]. Do zdobienia powierzchni wykorzystywał kataloński styl mozaiki ''trencadis''. Z tego okresu pochodzą dzieła uważane za najdojrzalsze, np. Colonia Güell, Casa Milà czy Sagrada Familia.
Gaudí miał wielu krytyków wśród społeczeństwa i prasy. Koło sztuki, jaką uprawiał, nie sposób było przejść obojętnie. Jeden z ówczesnych filozofów, [[Francesc Pujols]], określił to następująco: ''W pracach Gaudíego zdumiewało to, że choć nikogo nie zachwycały, jednak nikt nie ośmielił się powiedzieć tego wprost, ponieważ jego styl sam się broni''.
Pod względem poglądów politycznych był katalońskim [[nacjonalizm|nacjonalistą]]. W swych budowlach nawiązywał do tradycji katalońskiej (szczególnie do gotyku), często umieszczał też symbole, manifestujące przynależność katalońską. Zdarzyło się nawet, że został aresztowany za odpowiadanie policjantowi po [[język kataloński|katalońsku]] (a mówił tylko w tym języku, nawet w obecności króla [[Alfons XIII Hiszpański|Alfonsa XIII]]) w czasach, w których władze uważały to za nielegalne<ref>{{lang|ca}} {{cytuj stronę|url=http://webs.racocatala.cat/cat1714/d/gaudi.pdf|tytuł=Dentenció de Gaudí l’11 de setembre de 1924, per Joan Crexell|data dostępu=2011-10-18}}</ref>.
Wśród wielu niezrealizowanych prac Gaudí pozostawił projekt [[wieżowiec|drapacza chmur]] – hotelu [[Hotel Attraction|Attraction]] w [[Nowy Jork|Nowym Jorku]]. Za kontynuatora architektonicznych idei Gaudiego uznać można wiedeńskiego architekta [[Friedensreich Hundertwasser|Friedensreicha Hundertwassera]].
== Uhonorowanie i nawiązania ==
Od roku 1992 trwa proces [[Beatyfikacja|beatyfikacyjny]] Gaudíego. Zebrano wiele świadectw pobożności architekta, ale wyrok poprzedzony być musi długą i staranną analizą materiału<ref>{{lang|ca}} {{cytuj stronę|url=http://www.324.cat/noticia/41309/altres/Sobre-el-proces-de-beatificacio-de-larquitecte-Antoni-Gaudi|tytuł=S'obre el procés de beatificació de l'arquitecte Antoni Gaudí|data dostępu=2011-10-18}}</ref><ref>{{lang|ca}} {{cytuj stronę|url=http://www.arqbcn.org/node/1169|tytuł=Gaudi, beatificat el 2016?|data dostępu=2011-10-18}}</ref>.
Rok 2002 – w 150 lat po urodzeniu artysty – został ogłoszony przez władze Barcelony międzynarodowym rokiem Gaudíego. W związku z tym powstało wiele opracowań i przewodników dla lepszego poznania tego architekta<ref>{{lang|pl}} {{cytuj stronę|url=http://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Miedzynarodowy-Rok-Gaudiego,wid,250604,wiadomosc.html?ticaid=1d38e&_ticrsn=3|tytuł=Międzynarodowy Rok Gaudiego|data dostępu=2011-10-18}}</ref><ref>{{lang|en}} {{cytuj stronę|url=http://www.bcn.es/gaudi2002/english/index.htm|tytuł=gaudí 2002|data dostępu=2011-10-18}}</ref>.
W 1987 Gaudiemu zadedykował swą płytę zespół [[The Alan Parsons Project|Alan Parsons Project]] i zatytułował ją „Gaudi”<ref>{{lang|en}} {{cytuj stronę|url=http://www.allmusic.com/album/gaudi-r14904|tytuł=Gaudi - The Alan Parsons Project|data dostępu=2010-11-09}}</ref>.
== Główne dzieła ==
chronologicznie wg roku rozpoczęcia budowy:
* [[Villa Qiujano]], 1883–1885
* [[Casa Vicens]], 1883–1888
* El Capricho w [[Comillas]], 1883–1889
* [[Sagrada Família]], 1883–1926
* [[Finca Güell]], 1884–1887
* [[Pałac Güell]], 1886–1888
* [[Colegio teresiano]] (część zakonu św. Teresy), 1888–1889
* [[Pałac biskupi w Astordze|Pałac biskupi]] w [[Astorga (Hiszpania)|Astordze]], 1889–1893
* [[Colegi de Santa Maria de Jesús]], 1889–1894
* [[Casa de los botines]] w [[León (Hiszpania)|León]], 1892–1893
* [[Bodegas Güell]], 1895
* [[Casa Calvet]], 1898–1900
* [[Bellesguard]], 1900–1909
* [[Park Güell]], 1900–1914
* [[Finca Miralles]], 1901–1902
* renowacja katedry w [[Palma de Mallorca]], 1903–1914
* [[Casa Batlló]], 1904–1906
* ogrody Artigas w [[La Pobla de Lillet]], 1905
* [[Casa Milà]] (''La Pedrera''), 1906–1910
* krypta w [[Colonia Güell]], 1908–1916
== Zobacz też ==
* [[modernizm (sztuka)|modernizm]]
* [[:Kategoria:Dzieła Antoniego Gaudíego|Dzieła Antoniego Gaudíego]]
{{przypisy}}
== Bibliografia ==
* ''Gaudi – wszystkie budowle'', Rainer Zerbst, Taschen/TMC Art 2010
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.gaudidesigner.com/uk/index.html Galeria prac Gaudiego] {{lang|en}} {{lang|es}} {{lang|fr}}
* [http://www.gaudiclub.com/index.asp Strona Klubu Gaudiego w Barcelonie] {{lang|en|es|ja|ca}}
* [http://www.gaudi2002.bcn.es/ Strona programu Gaudí 2002] {{lang|en|es|ja|ca}}]
{{Kontrola autorytatywna}}
{{DEFAULTSORT:Gaudí, Antoni}}
| |||