Chorągiew Krakowska ZHP: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia: zjazdy, Szare Szeregi, źródła/przypisy
Linia 52:
W 1918 powstała jedna z najstarszych jednostek harcerskich w Krakowie – 13 Krakowska Drużyna Harcerska „Czarna Trzynastka”, założona przez [[Józef Grzesiak (harcmistrz)|Józefa Grzesiaka „Czarnego”]], późniejszy Szczep „Czarnej Trzynastki Krakowskiej” im. [[Zawisza Czarny z Garbowa|Zawiszy Czarnego]]. Z kolei w 1932–1933 zawiązano [[Krakowska 19 Lotnicza|19 Krakowską Drużynę Harcerzy]] im. [[Franciszek Żwirko|Żwirki]] i [[Stanisław Wigura|Wigury]] (znaną jako „Krakowska Dziewiętnastka Lotnicza”), która później wyspecjalizowała się w lotnictwie i aeronautyce.
 
W okresie międzywojennym harcerki i harcerze krakowscy zainicjowali wiele działań programowych, które inspirowały cały ruch harcerski, w szczególności w zakresie obozownictwa i metodyki oraz w ruchu starszoharcerskim{{r|lhk}}.
 
W Krakowie odbył się VI Walny [[Zjazd ZHP]] w 1926 i XI Walny Zjazd w 1931.
 
=== Szare Szeregi – ZHP w czasie II wojny światowej ===
Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] liczne drużyny z regionu krakowskiego działały w konspiracji, m.in. w Pogotowiu Harcerek oraz w [[Szare Szeregi|Szarych Szeregach]] (ul „Smok”). W Krakowie zorganizowano kompanię Grup Szturmowych „Bartek”. Prowadzono podziemną działalność wydawniczą{{r|lhk}}.
 
Chorągiew Krakowska Szarych Szeregów nosiła kryptonim: '''Ul „Smok”''', a od 21 października 1944 – '''„Dzwon”'''. Była jedną z najliczniejszych, o najbardziej rozbudowanej strukturze terenowej – funkcjonowały środowiska szaroszeregowe w: Bochni, Brzesku, Chrzanowie, Dąbrowie Tarnowskiej, Dębicy, Gorlicach, Jarosławiu, Jaśle i okolicy (Błażowa, Czudec, Hyżne, Tyczyn), Krakowie, Krośnie, Krynicy, Krzeszowicach, Łańcucie, Mielcu, Mościcach, Myślenicach, Niebylcu i okolicy (Domaradz, Gwoźnica Górna, Lutcza, Połomia, Strzyżów), Nisku, Nowym Sączu, Olkuszu, Pilźnie, Przemyślu-Zasaniu, Przeworsku, Ropczycach, Rzeszowie, Sanoku, Sędziszowie, Stalowej Woli, Tarnobrzegu, Tarnowie, Zakopanem i Żabnie.
 
W Krakowie istniała bardzo silna organizacja [[Zawisza (Szare Szeregi)|Zawiszy]] (z komendantem Kazimierzem Lisińskim). Krakowskie Grupy Szturmowe składały się z kompanii „Bartek” (plutony „Danuta”, „Ewa” i „Felicja”) oraz organizującej się kompanii „Maciek” (plutony „Alicja” – tzw. podgórski, „Barbara” i „Cecylia”), w Mościcach funkcjonował dywersyjny pluton Grup Szturmowych „Dzika”. Hufiec Nowy Sącz organizował przerzuty na Węgry.
 
W Krakowie i Mościcach prowadzono podziemną działalność wydawniczą.
 
Krakowskie Szare Szeregi poniosły olbrzymie straty osobowe: [[Gestapo]] zamordowało trzech komendantów chorągwi, a w szczególnie tragicznym roku 1943 hitlerowcy przeprowadzili w mieście wiele aresztowań, zginęli liczni instruktorzy i harcerze<ref name="lhs">{{cytuj książkę |inni = Olgierd Fietkiewicz (red.)| tytuł = Leksykon harcerstwa| wydawca = Młodzieżowa Agencja Wydawnicza | miejsce = Warszawa | rok = 1988 | miesiąc = | strony = 431| isbn = 8320317797}}</ref>.
 
=== Działalność po II wojnie światowej ===