Medzilaborce: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków; Usunąłem dwa niedziałające, zewnętrzne linki
WP:SK, aktualizacja, źródła/przypisy, drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 1:
{{Miejscowość infobox
|nazwa = Medzilaborce
|nazwa oryginalna =
|zdjęcie = Medzilaborce-panorama.jpg
|opis zdjęcia = Widok spod cerkwi na główną ulicę miasteczka
|herb = Coat of arms of Medzilaborce.png
|flaga =
|dopełniacz nazwy = Medzilaborec
|państwo = SVKkraj preszowski
|1. jednostka administracyjna = [[Kraj preszowski|preszowski]]
|stanowisko zarządzającego = burmistrz
|zarządzający = LadislavVladislav DemkoVišňovský{{r|zarządzający}}
|powierzchnia = 47,48{{r|obszar}}
|wysokość = 326
|rok = 20032011
|liczba ludności = 66996809{{r|cp}}
|gęstość zaludnienia = 141143,0941
|numer kierunkowy = +421 57
|kod pocztowy = 06801
Linia 21:
|stopniN = 49 |minutN = 16 |sekundN = 18
|stopniE = 21 |minutE = 54 |sekundE = 15
|kod mapy = kraj preszowski =
|commons = Category:Medzilaborce
|www = httphttps://www.medzilaborce-urad.netsk
}}
'''Medzilaborce''' ([[język węgierski|węg.]] ''Mezőlaborc'', [[język rusiński|rus.]] ''Меджильабірці'') – miasto powiatowe we wschodniej [[Słowacja|Słowacji]], w [[kraj preszowski|kraju preszowskim]], w [[Regiony Słowacji|historycznym regionie]] [[Zemplin|Zemplín]].
 
Medzilaborce leżą na wysokości 326 m n.p.m. na południowych stokach [[Beskid Niski|Niskiego Beskidu]], nad rzeką [[Laborec]]. Liczba mieszkańców miasta wynosi 67416809 osób ''[20012011]'', powierzchnia – 3247,2948 km². Dzielnice miasta to ''Medzilaborce'' (centrum), ''Borov'' i ''Vydraň''.
 
Przez Medzilaborce przebiega droga lokalna nr 559 od granicy na [[Przełęcz Radoszycka|Przełęczy Radoszyckiej]]. 11 km na południe od granicy z drogą tą łączy się droga lokalna nr 575 ze [[Stropkov]]a. Przez miasto przebiega również międzynarodowa linia kolejowa Sanok – Humenné z przejściem granicznym w [[Nowy Łupków|Łupkowie]] na [[Przełęcz Łupkowska|Przełęczy Łupkowskiej]]. Do najbliższej polskiej miejscowości jest stąd 12 km. Do pierwszego większego miasta (Sanok) – 55 km.
 
Pierwsza wzmianka o osadzie pochodzi z [[1543]], gdy włączono je do włości węgierskiej magnackiej rodziny [[Drugethowie|Drugethów]]. Prawa miejskie zostały nadane w [[1964]], kiedy to również przyłączono do Medzilaborec kilka wsi. Region, w którym leżą Medzilaborce – Górny Zemplin – jest uważany za najuboższą część Słowacji. Oficjalny wskaźnik bezrobocia w mieście wynosi 20,63%. Wśród mieszkańców miasta przeważają [[Rusini]], mieszkają tu także [[Słowacy]] i [[Romowie|Cyganie]]. Ludność jest wyznania [[kościoły greckokatolickie|greckokatolickiego]], rzymskokatolickiego i [[prawosławie|prawosławnego]]. Miasto stanowi ośrodek narodowego ruchu rusińskiego, odbywają się tu coroczne festiwale kultury rusińskiej i ukraińskiej.
Miasto składa się z domków jednorodzinnych i osiedli bloków mieszkalnych, jest tu również kilka niewielkich zakładów przemysłowych. Medzilaborce są znane przede wszystkim z galerii sztuki nowoczesnej, mieszczącej się w miejscowym domu kultury, w której prezentowane są prace [[Andy Warhol|Andy'ego Warhola]] oraz jego braci Paula i Jamesa. Rodzina Warholów przed [[Migracja ludności|emigracją]] do [[Stany Zjednoczone|USA]] mieszkała we wsi ''Miková'' (17 km na zachód od miasta). Muzeum zostało otwarte staraniem miejscowej społeczności rusińskiej w [[1991]]. Poza tym w mieście warte obejrzenia są dwie cerkwie: prawosławna (pw. Świętego Ducha, wzniesiona w [[1949]] w stylu staroruskim) i greckokatolicka (św. Bazylego Wielkiego z XVIII wieku).
 
Miasto składa się z domków jednorodzinnych i osiedli bloków mieszkalnych, jest tu również kilka niewielkich zakładów przemysłowych. Medzilaborce są znane przede wszystkim z galerii sztuki nowoczesnej, mieszczącej się w miejscowym domu kultury, w której prezentowane są prace [[Andy Warhol|Andy'egoAndy’ego Warhola]] oraz jego braci Paula i Jamesa. Rodzina Warholów przed [[Migracja ludności|emigracją]] do [[Stany Zjednoczone|USA]] mieszkała we wsi ''[[Miková'']] (17 km na zachód od miasta). Muzeum zostało otwarte staraniem miejscowej społeczności rusińskiej w [[1991]]. Poza tym w mieście warte obejrzenia są dwie cerkwie: prawosławna (pw. Świętego Ducha, wzniesiona w [[1949]] w stylu staroruskim) i greckokatolicka (św. Bazylego Wielkiego z XVIII wieku).
Istnieje połączenie kolejowe z Sanokiem i Rzeszowem (soboty i niedziele)<ref>{{Cytuj|tytuł=W wakacje pociągiem z Rzeszowa i Sanoka do Medzilaborzec|czasopismo=eSanok.pl|data dostępu=2017-07-11|url=http://esanok.pl/2017/w-wakacje-pociagiem-z-rzeszowa-i-sanoka-do-medzilaborzec-00e8po.html|język=pl}}</ref>.
 
Istnieje połączenie kolejowe z Sanokiem i Rzeszowem (soboty i niedziele)<ref>{{Cytuj|tytuł=W wakacje pociągiem z Rzeszowa i Sanoka do Medzilaborzec|czasopismo=eSanok.pl|data dostępu=2017-07-11|url=http://esanok.pl/2017/w-wakacje-pociagiem-z-rzeszowa-i-sanoka-do-medzilaborzec-00e8po.html|język=pl}}</ref>.
 
== Gospodarka i infrastruktura ==
[[Plik:Glass LPS výrobné priestory.jpg|lewo|thumb|Glass LPS – producent kryształowych żyrandoli.]]
Miasto Medzilaborce ma największą tradycje w przemyśle szklarskim i maszynowym.
[[Plik:Medzilaborce-muzeum2.jpg|thumb|Muzeum Sztuki Nowoczesnej|left]]
[[Plik:Medzilaborce-warhol.jpg|thumb|Fontanna-posąg AndyAndy’ego Warhola|left]]
[[Plik:Medzilaborce-cerkiew.jpg|thumb|Prawosławna cerkiew Świętego Ducha|left]]
Miasto Medzilaborce ma największą tradycjetradycję w przemyśle szklarskim i maszynowym.
 
W przemyśle szklarskim od 1970 roku, byłdziałał czeskioddział oddziałczeskiego JablonecJablonexu, którektóry zatrudniał do 600 osób. Po prywatyzacji spółki oddział został zlikwidowany. Glass LPS jest następcą 45-letniej tradycji szklarstwa w Medzilaborcach i nadal produkuje elementy oświetlenia z kryształu i kryształowe żyrandole.
 
Przemysł maszynowy w Medzilaborcach rozpoczął Transporta, później Vihorlat, który zatrudniał 1200 pracowników. Prywatyzacja i kryzys w przemyśle maszynowym przyczynił się do upadku fabryki. Obecnie działające przedsiębiorstwa maszynowe to Kovostroj i Labstroj.
 
Przemysł maszynowy w Medzilaborcach rozpoczął Transporta, później Vihorlat, który zatrudniał 1200 pracowników. Prywatyzacja i kryzys w przemyśle maszynowym przyczyniłprzyczyniły się do upadku fabryki. Obecnie działające przedsiębiorstwa maszynowe to Kovostroj i Labstroj.
{{clear|left}}
; '''Ważni pracodawcy:'''
[[Plik:Glass LPS výrobné priestory.jpg|thumb|Glass LPS – producent kryształowych żyrandoli.]]
* Glass LPS
* Kovostroj
Linia 50 ⟶ 54:
 
; '''Zatrudnienie:'''
Urząd Pracy w Stropkovie w 2009 poinformował, że w powiecie Medzilaborce stopa bezrobocia osiągnęła 20,10%. W 2012 r. stopa bezrobocia sięgasięgnęła prawie 23%.
 
[[Plik:Medzilaborce-muzeum2.jpg|thumb|Muzeum Sztuki Nowoczesnej|left]]
[[Plik:Medzilaborce-warhol.jpg|thumb|Fontanna-posąg Andy Warhola|left]]
[[Plik:Medzilaborce-cerkiew.jpg|thumb|Prawosławna cerkiew Świętego Ducha|left]]
 
== Miasta partnerskie ==
Linia 63:
{{osobny artykuł|Przejście graniczne Radoszyce-Palota}}
 
{{Przypisy}}|
<ref name="cp">{{Cytuj stronę | url = http://www.citypopulation.de/php/slovakia-presovskykraj.php | tytuł = Slovakia: Prešovský kraj | praca = City Population | język = en | data dostępu = 2017-10-29}}</ref>
<ref name="obszar">{{Cytuj stronę | url = http://www.skgeodesy.sk/sk/ugkk/kataster-nehnutelnosti/registre-obnovenej-evidencie-pozemkov/ | tytuł = Registre obnovenej evidencie pozemkov | data = 2017-08-10 | opublikowany = Úrad geodézie, kartografie a katastra SR | język = sk | data dostępu = 2017-10-29}}</ref>
<ref name="zarządzający">{{Cytuj stronę | url = http://volby.statistics.sk/oso/oso2014/oso2014/sk/tab13.html | tytuł = Zoznam zvolených starostov a primátorov podľa obcí, miest a mestských častí | data = 2014 | opublikowany = Štatistický úrad Slovenskej republiky | język = sk | data dostępu = 2017-10-29}}</ref>
}}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://wwwtravel.spectacularslovakiaspectator.sme.sk/ss2002articles/56/medzilaborce.html Medzilaborce: muzeum sztuki nowoczesnej] {{lang|sk}}
* [http://www.slovakia.org/culture-warhol.htm Andy Warhol na Słowacji] {{lang|en}}
* [http://www.laborecko.net Laborecko] {{lang|sk}}
 
{{Powiat Medzilaborce}}