Prusy Dolne: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Historia: lit., drobne techniczne |
drobne merytoryczne, źródła/przypisy |
||
Linia 1:
[[Plik:Prusy historyczne.png|thumb|400px|Krainy historyczne dawnych Prus]]
'''Prusy Dolne''' ([[niemiecki|niem]]. ''Niederland'') – jedna z krain historycznych w obrębie [[Prusy (kraina historyczna)|Prus]], obejmująca ziemie dawnego [[Państwo zakonu krzyżackiego|państwa krzyżackiego]] położone na północ i wschód od [[Warmia|Warmii]].
Prusy Dolne zajmują nizinny obszar dorzecza [[Pregoła|Pregoły]] i dolnego biegu [[Łyna|Łyny]] (znany jako [[Nizina Staropruska]])
== Historia ==
[[Plik:Preussen verw.jpg|thumb|300px|Podział administracyjny państwa krzyżackiego: niebieski – komturie zakonne, różowe – posiadłości biskupów]]
We wczesnym etapie podboju Prus przez [[zakon krzyżacki]] zajmowane przez niego ziemie były rozdzielone [[Warmia|dominium warmińskim]] należącym do [[biskupi warmińscy|biskupów warmińskich]]. Część położoną na południe i zachód od Warmii określano jako [[Prusy Górne]] (''Oberland'') i obejmowała ona [[komturia|komturie]] [[Elbląg|elbląską]], [[dzierzgoń]]ską i [[Ostróda|ostródzką]]. Natomiast obszar na wschód i północ od Warmii stanowiły Prusy Dolne ("Niederland")<ref>Marian Biskup ''Wojna pruska'', str. 29: "Ukształtowanie terenowe Prus powodowało, że już w XV wieku dzielono je na tak zwane Prusy Górne (Oberland), sięgające od linii dolnej Wisły do Pasłęki, i Prusy Dolne (Niederland) obejmujące nizinne obszary na wschód [właśc. południe?] od Pregoły. Tereny na prawym brzegu Pregoły, od drugiej połowy XV wieku będące przedmiotem intensywnej kolonizacji litewskiej, zaczęto określać mianem Pruskiej Litwy. Granice z roku 1466 spowodowały, że Prusy Górne zostały odcięte klinem biskupiej Warmii od Prus Dolnych." (M. Biskup, ''Wojna pruska'', Oświecim 2014)</ref>.
Prusy Dolne obejmowały
W okresie [[wojny polsko-krzyżackie|wojen polsko-krzyżackich]] Prusy Dolne uniknęły tak znacznych zniszczeń, jakie dotykały resztę Prus. Komturie i miasta dolnopruskie jako jedyne nie poddały się [[Oblężenie Malborka (1410)|oblegającemu Malbork]] królowi polskiemu po [[bitwa pod Grunwaldem|bitwie pod Grunwaldem]] w [[1410]] roku. W niewielkim stopniu też objawił się tu [[Związek Pruski|bunt miast pruskich]]. Po [[wojna trzynastoletnia|wojnie trzynastoletniej]] w [[1466]] roku Prusy Dolne pozostały przy [[Państwo zakonu krzyżackiego|Prusach Zakonnych]], które przeniosły tu, do Królewca, swoją stolicę i środek ciężkości. Żyzne ziemie dorzecza [[Pregoła|Pregoły]] i dolnej [[Łyna|Łyny]] oraz [[Nizina Staropruska|Niziny Staropruskiej]] sprzyjały rozwojowi ziemiaństwa. Po [[sekularyzacja|sekularyzacji]] Zakonu w [[1525]] w Prusach Dolnych, podobnie jak w Prusach Górnych, zapanował [[protestantyzm]] (w odróżnieniu od sąsiedniej [[katolicyzm|katolickiej]] Warmii).
Linia 25:
Po 1945 niemiecka ludność Prus Dolnych została przesiedlona. Obwód kaliningradzki zasiedlili głównie [[Rosjanie]] i [[Białorusini]], a polską część osadnicy [[Polacy|polscy]] (przede wszystkim z [[Mazowsze|Mazowsza]] i dawnych [[Kresy Wschodnie|Kresów Wschodnich]]) oraz [[Akcja „Wisła”|przesiedleńcy]]
[[Ukraińcy|ukraińscy]].
{{Przypisy}}
== Bibliografia ==
| |||