Wybory parlamentarne w Polsce w 1930 roku: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne redakcyjne
,
Linia 3:
W wyborach do [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej|Sejmu]] [[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem|BBWR]] zdobył 46,7% głosów (249 posłów i 77 senatorów), [[Centrolew]] 17,3% (79 posłów i 13 senatorów), [[Stronnictwo Narodowe (1928–1947)|Stronnictwo Narodowe]] 12,7% (63 posłów i 12 senatorów), [[Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji]] 3,8% (14 posłów i 2 senatorów), pozostali 19,5% (w tym mniejszości narodowe 33 posłów i 7 senatorów oraz inni 6 posłów). Frekwencja w wyborach wynosiła 75% do Sejmu i 63% do Senatu<ref>Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polski, ''Statystyka Polski'', seria C, z. 4, s. XXX.</ref>.
 
Były to wybory przedterminowe, spowodowane rozwiązaniem parlamentu II kadencji przez Prezydenta Rzeczypospolitej [[Ignacy Mościcki|Ignacego Mościckiego]]. Decyzja o przyspieszonych wyborach została podjęta na wniosek [[Józef Piłsudski|Józefa Piłsudskiego]] przy aprobacie kierownictwa jego środowiska politycznego, tj. [[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem|Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem]]. Ówczesne koła rządowe obawiały się niemożności zmiany konstytucji w pożądanym przez nie kierunku (czyli ograniczenia władzy ustawodawczej na rzecz znacznego wzmocnienia władzy wykonawczej), a być może nawet perspektywy utraty władzy w obliczu konsolidowania się opozycji w Sejmie RP II kadencji. Poprzednie [[Wybory parlamentarne w Polsce w 1928 roku|wybory parlamentarne]] w [[1928]] dały co prawda zwycięstwo [[Bezpartyjny Blok Współpracy z Rządem|BBWR]], lecz polegało ono na jedynie względnej większości parlamentarnej – 125 mandatów poselskich (wraz z trzema małymi satelitami 135 posłów) – podczas gdy większość bezwzględna wynosiła 223 posłów. Jednocześnie siedem polskich partii opozycyjnych ([[Związek Ludowo-Narodowy]], [[Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji]], [[Narodowa Partia Robotnicza]], [[Polskie Stronnictwo Ludowe „Piast” (1913–1931)|PSL „Piast”]], [[Polskie Stronnictwo Ludowe „Wyzwolenie”|PSL „Wyzwolenie”]], [[Stronnictwo Chłopskie]], [[Polska Partia Socjalistyczna]]) zdobyło w [[1928]] aż 213 mandatów w Sejmie (nie licząc ugrupowań mniejszości narodowych i komunistów oraz posłów z list lokalnych – razem kolejnych 96 posłów) i brakowało im łącznie do większości parlamentarnej tylko 10 mandatów poselskich. Opozycja ta nie była jednak w stanie się zjednoczyć z racji ogromnych ideowych i programowych podziałów wewnętrznych – od partii narodowej, poprzez chadeckie i ludowe, do socjalistycznej. W konsekwencji podzielona przystąpiła do przedterminowych wyborów w [[1930]] na trzech oddzielnych listach:
* Lista Narodowa (były [[Związek Ludowo-Narodowy|ZLN]] przekształcony jeszcze w [[1928]] w [[Stronnictwo Narodowe (1928–1947)|Stronnictwo Narodowe]]),
* Katolicki Blok Ludowy ([[Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji|PSChD]]),