Zamach na Gabriela Narutowicza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Szoltys-bot (dyskusja | edycje)
m →‎Współczesne publikacje dotyczące zamachu na Prezydenta Gabriela Narutowicza: bot zamienia martwe linki zewnętrzne do wsp.krakow.pl na linki archiwalne
Lowdown (dyskusja | edycje)
poprawa linków
Linia 241:
Osoba prezydenta wzbudzała powszechne zainteresowanie publiczności, większe niż zgromadzone w galerii obrazy.
 
W momencie, gdy prezydent Gabriel Narutowicz zatrzymał się przed obrazem [[Teodor Ziomek|Teodora Ziomka]] ''Szron'' rozległy się trzy<!--W GW z 15 grudnia 2012 błędnie "cztery"--> szybko po sobie następujące wystrzały z rewolweru<ref name="Kijeński">{{Cytuj książkę | nazwiskoautor= [[Stanisław Kijeński | imię=Stanisław]] | tytuł= Proces Eligjusza Niewiadomskiego o zamach na życie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabryela Narutowicza w dniu 16 grudnia 1922 r. odbyty w Sądzie Okręgowym w Warszawie dnia 30 grudnia 1922 roku: specjalne sprawozdanie stenograficzne, mieszczące całkowity przewód sądowy, z podaniem dokumentów śledztwa wstępnego, przemówień stron, krótkiego życiorysu i podobizny oskarżonego | data=1923 | wydawca=Perzyński, Niklewicz | miejsce=Warszawa | isbn= | strony= | url=http://bc.bdsandomierz.pl/publication/744}}</ref><ref>W aktach sądowych zapisano, że Niewiadomski posiadał rewolwer od 1920.</ref>. Nastąpiło ogromne zamieszanie wśród zgromadzonej publiczności.
 
Prezydent zaczął się słaniać i upadł na podłogę. Obok była poetka [[Kazimiera Iłłakowiczówna]], która podtrzymywała jego głowę. Premier Nowak wzywał lekarza. Przybył dr Śniegocki znajdujący się przypadkiem w pobliżu. Stwierdził [[krwotok]] wewnętrzny płucny, „zaduszenie”, [[Nagłe zatrzymanie krążenia|zatrzymanie akcji serca]] i zgon prezydenta Gabriela Narutowicza{{r|autonazwa1}}<ref>M. Ruszczyc, ''Strzały w Zachęcie'', Katowice 1987, s. 164.</ref>.
Linia 353:
== Proces i osądzenie zamachowca ==
{{osobny artykuł|Eligiusz Niewiadomski}}
Rząd pod kierownictwem premiera Sikorskiego na posiedzeniu 19 grudnia 1922 rozważał możliwość przekazania sprawy zamordowania prezydenta Gabriela Narutowicza do rozpatrzenia sądowi doraźnemu. Argumentem za taką procedurą rozpatrzenia sprawy miał być oburzający charakter tej zbrodni i konieczność wymierzenia stanowczej i natychmiastowej kary. Jednak wobec przeciwnego stanowiska Sejmu sprawa Niewiadomskiego została skierowana do Sądu Okręgowego, a termin jej rozpoczęcia został wyznaczony na 29 grudnia 1922 Niewiadomskiemu przydzielono [[obrońca (prawo)|obrońcę]] z urzędu. Został nim [[mecenas (prawnik)|mecenas]] [[Stanisław Kijeński]], uchodzący za adwokata wytrawnego i wpływowego. Kijeński miał doświadczenie procesowe zdobyte w wielu głośnych procesach politycznych. Największą sensację zdobył, broniąc w 1905 socjaldemokraty B. Grucmana, aresztowanego razem z [[Marcin Kasprzak|Marcinem Kasprzakiem]].
 
Kijeński zamierzał wykorzystać proces do moralnej rehabilitacji zabójstwa dokonanego przez Niewiadomskiego, które to morderstwo ''acz straszne, było konieczne'', a sam Niewiadomski był ''mścicielem krzywd zdrowej większości narodu'', zagrożonej przez Piłsudskiego, lewicę, Żydów i masonów{{r|Kijeński}}.
Linia 475:
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Marschak | imię=Leopold | tytuł= Byłem przy tym...: wspomnienia 1914–1939 | data=1973 | wydawca=Czytelnik | miejsce=Warszawa | isbn= | strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko=Niewiadomski | imię=Eligiusz| tytuł= Kartki z więzienia – Eligjusz Niewiadomski | data=1923 (ponowne wydanie 1994) | wydawca=Wielkopolska Księg. Nakł. K. Rzepeckiego | miejsce=Poznań | isbn= | strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Kijeński | imię=Stanisław | autor link = Stanisław Kijeński | tytuł= Proces Eligjusza Niewiadomskiego o zamach na życie prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabryela Narutowicza w dniu 16 grudnia 1922 r. odbyty w Sądzie Okręgowym w Warszawie dnia 30 grudnia 1922 roku: specjalne sprawozdanie stenograficzne, mieszczące całkowity przewód sądowy, z podaniem dokumentów śledztwa wstępnego, przemówień stron, krótkiego życiorysu i podobizny oskarżonego | data=1923 | wydawca=Perzyński, Niklewicz | miejsce=Warszawa | isbn= | strony=}} [|url=http://wwwbc.sbc.orgcyfrowagalicja.pl/dlibrapublication/docmetadata?id=16930 pełny tekst]2160}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko= Sanojca | imię=Józef | tytuł= Winowajcy zbrodni: uwagi o zamordowaniu ś. p. prezydenta Narutowicza | data=1923 | wydawca=A. Fiderkiewicz i E. Rudziński | miejsce=Warszawa | isbn= | strony=}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko=Świerkowski | imię=Ryszard| tytuł= Głośno nad trumnami | data=1987 | wydawca=Krajowa Agencja Wydawnicza | miejsce=Warszawa | isbn=83-03-01811-6 | strony=}}