Parczew: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ); zmiany kosmetyczne
Linia 49:
== Historia ==
{{dopracować|sekcja|źródła=2010-04}}
Parczew otrzymał [[prawa miejskie]] w [[1401]] z rąk [[Władysław II Jagiełło|Władysława Jagiełły]]. W [[1413]] na [[Unia horodelska|zjeździe]] w [[Horodło|Horodle]], Parczew został wyznaczony na miejsce zjazdów [[Korona Królestwa Polskiego|polsko]]-[[Wielkie Księstwo Litewskie|litewskich]] [[sejm walny|sejmów]]. Stał się odtąd ważnym ośrodkiem życia politycznego kraju. Tu gościli kolejno wszyscy [[król]]owie z [[dynastia|dynastii]] [[Jagiellonowie|Jagiellonów]] i tu zapadło dla obu krajów wiele ważnych ustaleń. Ostatni sejm parczewski odbył się w [[1564]] za [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]].
 
Parczew był siedzibą [[starosta niegrodowy|starostwa niegrodowego]]. Jako miasto warowne posiadał trzy bramy: [[Lublin|Lubelską]], [[Chełm]]ską i [[Łomazy|Łomaską]]{{fakt|data=2009-02}}. Tuż obok miasta wznosiła się królewska rezydencja zwana Zamkiem. Na [[Rynek (urbanistyka)|rynku]] stał [[ratusz]], miasto posiadało dwie [[łaźnia publiczna|łaźnie]], cztery [[młyn zbożowy|młyny]] i kilka [[browar]]ów. Miało też [[prawo składu]] na [[sól kuchenna|sól]]. W [[XVI wiek]]u znajdowały tu się trzy [[kościół (budynek)|kościoły]], [[cerkiew (budynek)|cerkiew]] i [[synagoga]], a także [[szkoła (oświata)|szkoła]] i [[szpital]]{{fakt|data=2009-02}}. Król [[Zygmunt II August]] wraz z [[Senat (I Rzeczpospolita)|Senatem]] przyjął z rąk nuncjusza [[Giovanni Francesco Commendone|Giovanniego Francesca Commendonego]] księgę ustaw [[Sobór trydencki|soboru trydenckiego]] na [[sejm walny|sejmie]] w Parczewie [[7 sierpnia]] [[1564]] roku<ref> Piotr Aleksandrowicz, Przyjęcie przez króla i senat uchwał Soboru Trydenckiego w Parczewie w 1564 r., w: Prawo Kanoniczne : kwartalnik prawno-historyczny, Tom 9 ( 1966), Nr 3-4, s. 375-379.</ref>. W 1794 r. Parczew został wyznaczony na miejsce sądu ziemskiego, jednak wobec upadku Rzeczypospolitej, sąd został zlikwidowany<ref><span lang="DE">M. Pawlikowski, ''Sądownictwo ziemskie w
Linia 66:
Miasto stało się siedzibą [[Powiat parczewski|powiatu]] ponownie w [[1999]].
 
[[Plik:Parczew Poland Synagogue 2006 1.jpg|thumbmały|230px|[[Synagoga w Parczewie (ul. Piwonia 3)|Synagoga w Parczewie]]]]
Społeczność żydowska wywierała przez wieki duży wpływ na Parczew. Zygmunt August zezwolił w nim na zamieszkiwanie [[Żydzi|Żydów]] w [[1564]], chociaż [[Kahał|gmina żydowska]] istniała tutaj już dużo wcześniej. Władysław IV w [[1633]] odnowił przywilej posiadania przez gminę [[Synagoga|synagogi]] i [[kirkut]]u. Natomiast samo miasto żydowskie istniało poza murami miasta, a jego mieszkańcy zajmowali się zazwyczaj handlem. Przed samą wojna społeczność żydowska stanowiła 50% mieszkańców. Większość z nich znalazła się w [[Getto|getcie]] utworzonym tutaj przez Niemców. W [[1942]] getto zostało zlikwidowane, a mieszkańcy zostali wywiezieni do [[Obóz zagłady|obozu zagłady]] w [[Obóz zagłady w Treblince|Treblince]].
 
Linia 75:
<br />[[Plik:Piramida wieku Parczew.png|690x480px]]
== Zabytki ==
[[Plik:Zabytkowa dzwonnica z XVII wieku., Parczew.JPG|thumbmały|230px|Zabytkowa dzwonnica z XVII wieku]]
* drewniana dzwonnica z [[1675]]
* [[Synagoga w Parczewie (ul. Piwonia 3)|budynek dawnej synagogi]] z połowy [[XIX wiek]]u
Linia 118:
Parczew posiada [[Parczew (stacja kolejowa)|dworzec kolejowy]] i [[Parczew Kolejowa|przystanek kolejowy]] na [[Linia kolejowa nr 30|linii nr 30]] [[Łuków (stacja kolejowa)|Łuków]] – [[Parczew (stacja kolejowa)|Parczew]] – [[Lubartów (stacja kolejowa)|Lubartów]] – [[Lublin]].
 
W okresie od 2 kwietnia 2000 roku do 30 września 2013 roku nie kursowały tędy pociągi pasażerskie, ale po przerwie ruch został wznowiony<ref>[http://www.parczew.com/index.php/7-wiadomosci/517-nowa-trasa-oficjalnie-otwarta. Urząd Miejski w Parczewie - oficjalna strona miasta - Nowa trasa oficjalnie otwarta<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.
 
=== Osobowy drogowy ===
Linia 133:
 
== Wspólnoty wyznaniowe ==
[[Plik:Parczew Bazylika Mniejsza.JPG|thumbmały|230px|Neogotycka [[Sanktuarium Matki Bożej w Parczewie|bazylika kolegiacka]]]]
* [[Kościół łaciński|Kościół rzymskokatolicki]]:
** [[Parafia Opatrzności Bożej w Parczewie]]