Kępa Mieszczańska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MOs810 (dyskusja | edycje)
m int.
Linia 27:
W 1681 wzniesiono przy istniejącej przystani pierwszy duży żuraw portowy, przetrwał on do 1726, a po powodzi, która spustoszyła Kępę w 1736, musiano go już w 1752 ponownie wymienić; w 1768 zastąpiono go większym. W 1707 zbudowano przy przystani pierwsze magazyny i zaczął się kształtować tzw. ''Packhof'' (dziś w tym miejscu wciąż znajduje się budynek magazynów). Na mapach z pierwszej połowy [[XVIII wiek]]u widoczny jest przekop odcinający wschodni cypel Kępy od jej głównej części; wykonano go około 1730 roku w okolicy zbiegu współczesnych ulic Ks. Witolda i Zyndrama z Maszkowic. Powstała w ten sposób dodatkowa wysepka nazywana była „młyńską” i połączona drewnianymi mostkami z resztą Kępy Mieszczańskiej, z południowym brzegiem rzeki w okolicach ul. Kiełbaśniczej oraz z innym mostem, zwanym Długim<ref>Poprzednik [[mosty Uniwersyteckie|mostów Uniwersyteckich]] zwany był mostem Odrzańskim i już od XIII wieku prowadził od wylotu dzisiejszej ulicy Więziennej bezpośrednio na północny („polski”) brzeg Odry; most ten omijał Kępę Mieszczańską, której cypel w średniowieczu znajdował się nieco bardziej na wschód niż dziś; od XVII w. most ten nazywano Długim.</ref>, od którego wykonane było odgałęzienie w kierunku cypla wyspy. Przekop zlikwidowany został około roku&nbsp;1807.
 
[[Plik:KepaMieszczanska-Witolda-Herbapol.jpg|thumb|200px|left|osiemnastowiecznaOsiemnastowieczna rafineria cukru (1771-1772, projekt [[Carl Gotthard Langhans|C.G.Langhansa]]),<br />dziś magazyny Herbapolu]]
W końcu XVIII wieku powstała na południowym brzegu Kępy [[architektura klasycystyczna|klasycystyczna]] [[rafinacja cukru|rafineria cukru]] należąca do przedsiębiorcy Johannesa Gotlieba Gölnera, później podwyższona i przebudowana – obecnie mieści magazyny ''[[Herbapol]]u''. W 1791 Gölner uzyskał zgodę na budowę własnej przystani z żurawiem.
 
Linia 35:
Obecny kształt Kępy Mieszczańskiej zasadniczo utrwalił się ostatecznie pod koniec [[XIX wiek|XIX]] i na początku [[XX wiek|XX]] wieku, kiedy likwidując drewniane mosty Długi i [[mosty Pomorskie|Pomorski]]<ref>Dzisiejsze [[mosty Uniwersyteckie|mosty Pomorskie]] nosiły [[język niemiecki|niem.]] nazwę ''Werderbrücke'' – „most Kępiński” lub „Kępowy”; aż do roku 1930 przeprawa istniała tylko w miejscu, w którym znajduje się dziś most Pomorski Środkowy (zastąpiony kamiennym w 1879) i Południowy (zastąpiony kamiennym w 1904).</ref> przeniesiono je nieco i zastąpiono żeliwnymi kratownicowymi [[mosty Uniwersyteckie|mostami Uniwersyteckimi]] (1867) oraz kamiennymi [[mosty Pomorskie|Pomorskimi]] (1879-1904) i kiedy (w [[lata 20. XX wieku|latach 20. XX wieku]]) ostatecznie zlikwidowano istniejące tu młyny (Przedni, Średni, Nowy, Na Kępie i Pomorski) i folusze, a na ich miejscu wybudowano dolny stopień wodny na Odrze oraz dwie elektrownie wodne – na południowej i północnej odnogach rzeki, opływających Kępę z obu stron. Elektrownie te – [[Elektrownia Wodna Wrocław II|elektrownia północna]] (z dwiema turbinami po 500&nbsp;kVA) i [[Elektrownia Wodna Wrocław I|elektrownia południowa]] (2×800&nbsp;kVA) funkcjonują do dziś. W 1930 przerzucono z Kępy Mieszczańskiej na północny brzeg rzeki (obok elektrowni północnej) jeszcze jeden most – Pomorski Północny, a krótko potem poszerzono most Uniwersytecki, nadając mu formę spłaszczonych łuków [[blachownica|blachownicowych]].
 
[[Plik:KepaMieszczanska-Witolda-policja.jpg|thumb|200px|left|byłyByły Gł.Urząd Celny (''Hauptzollamt''),<br />dziś jeden z budynków oddziałów prewencji policji przy ul.Ks.Witolda]]
 
== po 1945 ==