Gaz z łupków: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m zamieniam magiczny ISBN na szablon |
m Bot: Dodanie tytułów do linków w przypisach (patrz FAQ); zmiany kosmetyczne |
||
Linia 1:
[[Plik:GasDepositDiagram.svg|
'''Gaz z łupków''' ('''gaz łupkowy''') – [[gaz ziemny]] występujący w [[skała macierzysta|skałach macierzystych]].
Pierwsze próby wydobycia gazu łupkowego miały miejsce pod koniec XIX wieku. Przemysłowa technologia wydobycia opracowana została w latach 80. XX wieku, natomiast wydobycie na dużą skalę ma miejsce w USA od lat 90. XX wieku<ref>{{Cytuj pismo | autor = Zhongmin Wang | autor2 = Alan Krupnick | tytuł = A Retrospective Review of Shale Gas Development in the United States. | url = http://www.rff.org/RFF/documents/RFF-DP-13-12.pdf | czasopismo = Resources for the Future | adres czasopisma = | oznaczenie = | wolumin = | wydanie = | strony = | data = | rok = 2013 | miesiąc = IV | odpowiedzialność = | wydawca = | miejsce = | issn = | doi = | doietykieta = | pmid = | oclc = | bibcode = | id = | cytat = | język = | data dostępu = | odn =}}</ref>. Globalny rynek gazu łupkowego w 2011 roku był warty 27 miliardów USD<ref>
Eksploatacja złóż tego typu staje się coraz poważniejszym źródłem gazu ziemnego w [[Stany Zjednoczone|Stanach Zjednoczonych]] w ostatnim dziesięcioleciu. Spore zasoby tego gazu czekają na eksploatację w [[Kanada|Kanadzie]], [[Europa|Europie]], [[Azja|Azji]] i [[Australia|Australii]]. Wśród krajów europejskich Polska jest pionierem w dziedzinie projektów poszukiwawczych tego surowca<ref>{{cytuj pismo | nazwisko = | imię = | tytuł = Kluczowe miesiące dla gazu łupkowego | czasopismo = Rzeczpospolita | wolumin = ekonomia24.pl| wydanie = | strony = B13| data = 28.09.2012| wydawca = | miejsce = | issn = | doi =}}</ref>.
Linia 20:
== Zasoby ==
[[Plik:Shale gas Poland Krynica2.jpg|
[[Ameryka Północna]] przoduje w rozwoju i produkcji gazu z łupków. Wielki sukces gospodarczy złoża [[Barnett Shale]] w [[Teksas]]ie zachęcił do poszukiwania innych złóż w [[Stany Zjednoczone|USA]] i [[Kanada|Kanadzie]]. Duże złoża gazu łupkowego odkryto też w [[Argentyna|Argentynie]], [[Chiny|Chinach]] a także w [[Afryka|Afryce]] Północnej i na [[Bliski Wschód|Bliskim Wschodzie]]<ref>[http://prnews.pl/komentarze/duza-nadwyzka-gazu-ziemnego-w-usa-68213.html ''Duża nadwyżka gazu ziemnego w USA'' na PRNews.pl (Dostęp: 2012-01-23)]</ref>.
Linia 35:
==== Polska ====
Pierwszy "polski" gaz łupkowy zaczął być wydobywany [[21 lipca]] [[2013]] r. z odwiertu [[Łebień (powiat lęborski)|Łebień LE-2H]] w pobliżu [[Lębork]]a, wykonanego przez firmę Lane Energy Poland, kontrolowaną przez amerykański koncern ConocoPhillips.
Z otworu w ramach testu produkcyjnego wydobywa się ok.
W 2012 [[Państwowy Instytut Geologiczny]] wydał raport, w którym oszacował, że wielkość polskich złóż z największym prawdopodobieństwem mieści się w przedziale 346–768 miliardów m³, przy szacunku minimalnym 38 mld m³ i maksymalnym rzędu 1,92 [[bilion|bln]] m³. Dla porównania szacowane zasoby gazu ze złóż konwencjonalnych są oceniane na 145 mld
Do sierpnia 2011 wydano 97 koncesji na poszukiwanie złóż gazu niekonwencjonalnego<ref>Ministerstwo Ochrony Środowiska, [http://www.mos.gov.pl/g2/big/2011_07/e7913ac7d542a96b12d15a704949a459.pdf ''Zestawienie podmiotów, które posiadają koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż ropy naftowej i gazu ziemnego łącznie konwencjonalnego i niekonwencjonalnego w Polsce'], 1 sierpnia 2011</ref>.
Linia 73:
W celu ułatwienia szczelinowania uwalniającego gaz do wody dodaje się wiele toksycznych i drażniących{{fakt|data=2014-11}}środków chemicznych, jak np.: [[kwas solny]], [[nadsiarczan amonu]], [[dimetyloformamid]], [[glikol etylenowy]]<ref>US Department of Energy, Ground Water Protection Council, ALL Consulting, ''Modern shale gas development in the United States'', US Department of Energy, kwiecień 2009, s. 63.</ref>. Jest to technika standardowo stosowana w Polsce od lat 60. XX wieku<ref>{{cytuj stronę |url=http://forsal.pl/artykuly/611640,szczelinowanie_hydrauliczne_polacy_od_60_lat_stosuja_kontrowersyjna_technologie.html
|tytuł=Szczelinowanie hydrauliczne: Polacy od 60 lat stosują kontrowersyjną technologię |data=2012 |opublikowany=Forsal.pl}}</ref>.
Woda jest zazwyczaj przechowywana w zbiornikach naziemnych, bądź wstrzykiwana z powrotem pod ziemię. W 2004 roku badania [[Environmental Protection Agency|EPA]] wykazały, że ma to minimalny wpływ na wody gruntowe<ref>[http://www.epa.gov/ogwdw/uic/pdfs/cbmstudy_attach_uic_final_fact_sheet.pdf Evaluation of Impacts to Underground Sources of Drinking Water by Hydraulic Fracturing of Coalbed Methane Reservoirs; National Study Final Report<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Badanie było krytykowane za nieuwzględnienie w nim m.in. jakości wody, pomoru ryb czy poparzeń kwasem<ref name="DammelNotes">{{cytuj pismo |rok=2011 |nazwisko=Dammel |imię=Joseph A. |tytuł=Notes From Underground: Hydraulic Fracturing in the Marcellus Shale |czasopismo=Minnesota Journal of Law, Science and Technology |wydanie=12(2)}}</ref>. Na podstawie zleconych raportów o wpływie prac poszukiwawczo-wydobywczych na środowisko wprowadzono [[moratorium]] na wydobycie gazu metodą szczelinowania hydraulicznego w [[Prowincja (podział administracyjny)|prowincji]] [[Quebec]] w [[Kanada|Kanadzie]], w [[Stan (podział administracyjny)|stanie]] [[Nowy Jork (stan)|Nowy Jork]] w [[Stany Zjednoczone|USA]], a także we [[Francja|Francji]]<ref>Dziennik [[Gazeta Prawna]]: {{cytuj stronę|url=http://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/513304,swiat_wydobycie_gazu_lupkowego_moze_byc_grozne_dla_srodowiska_pgnig_wiercenia_nie_szkodza.html|tytuł=Świat: wydobycie gazu łupkowego może być groźne dla środowiska. PGNiG: wiercenia nie szkodzą|data=2011-05-13|data dostępu=2011-08-19}}</ref>. Inny raport z USA o wpływie wydobywania gazu łupkowego na środowisko naturalne stwierdza, że szczelinowanie zanieczyszcza wody gruntowe. Jeden z republikańskich senatorów zarzucił brak wiarygodności raportowi, a jego ostateczna wersja będzie upubliczniona w 2012 roku<ref>
Film ''Unearthed''<ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.imdb.com/title/tt2836454/?ref_=fn_al_tt_6|tytuł = Unearthed na IMDB|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język = }}</ref><ref>{{Cytuj stronę|url = https://www.youtube.com/watch?v=mP0NV-4VBU0|tytuł = Zwiastun|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język = }}</ref> <ref>{{Cytuj stronę|url = http://www.un-earthed.com/|tytuł = Unearthed|autor = |data dostępu = |opublikowany = |język = en}}</ref>pokazywany na wielu festiwalach filmów dokumentalnych opisuje negatywny wpływ wydobycia gazu łupkowego. Autorka powołuje się na bezpośrednią relację ludzi mieszkających w Stanach Zjednoczonych dotkniętych negatywnym skutkami wydobycia gazu łupkowego.
|