Wielka akcja deportacyjna w getcie warszawskim: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
- wątpliwe bez źródła, uzupełnienie, drobne merytoryczne
drobne merytoryczne
Linia 4:
 
== Przebieg ==
22 lipca 1942 rokuszef „Komisarzsztabu przesiedleń”akcji „Reinhardt” SS-Sturmbannführer [[Hermann Höfle]] spotkałprzyjechał siędo z[[Budynek członkamiGłówny warszawskiej RadyGminy Żydowskiej (w Warszawie|siedziby]] warszawskiej [[Judenrat|Rady Żydowskiej]]u) i poinformował jego prezesa, [[Adam Czerniaków|Adama Czerniakowa]], o rozpoczęciu „przesiedlenia na wschód”. Czerniaków następnegoNastępnego dnia Czerniaków popełnił samobójstwo, ia zostałjego zastąpionystanowisko przezobjął MarkaMarek LichtenbaumaLichtenbaum. Po przybyciu do Warszawy pierwszych uciekinierów z Treblinki stało się jasne, że deportacje nie mają na celu przesiedlenia, lecz [[Ludobójstwo|eksterminację]].
 
Akcja rozpoczęła się 22 lipca i zakończyła 21 września 1942<ref name=JHI>{{Cytuj stronę | url = http://www.jhi.pl/psj/Wielka_Akcja | tytuł = Wielka Akcja | opublikowany = Żydowski Instytut Historyczny | data dostępu = 2016-12-08}}</ref>. Żydzi byli gromadzeni na [[Umschlagplatz w Warszawie|Umschlagplatzu]], skąd byli wywożeni pociągami towarowymi do [[Obóz zagłady w Treblince|obozu zagłady w Treblince]]. Do każdego wagonu zapędzano ponad 100 ludzi, dziennie przewożąc około 5-6 tysięcy Żydów, włączając w to pacjentów szpitala i dzieci z sierocińca. Jedną z bardziej znanych postaci tamtych wydarzeń był [[Janusz Korczak]], który, mając szansę na uniknięcie deportacji, sam zdecydował się na podzielenie losu swoich podopiecznych i bliskich przyjaciół.
 
W końcowej fazie akcji, w dniach 6–11 września, pomiędzy ulicami: [[Ulica Smocza w Warszawie|Smoczą]], [[Ulica Gęsia w Warszawie|Gęsią]], [[Ulica Ludwika Zamenhofa w Warszawie|Zamenhofa]], Szczęśliwą i placem Parysowskim zgromadzono ok. 100 tys. mieszkańców getta („kocioł na Miłej” lub „kocioł na Niskiej”)<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Engelking | imię = Barbara | tytuł = Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście | wydawca = Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów | miejsce = Warszawa | data = 2013 | strony = 746, 859 | isbn = 978-83-63444-27-3 | nazwisko2 = Leociak | imię2 = Jacek}}</ref>. W wyniku selekcji 32 tys. osób otrzymało „numerki na życie” i mogło pozostać w getcie, 2,6 tys. zastrzelono, a ponad 54 tys. wywieziono do Treblinki<ref>{{cytuj książkę | nazwisko = Engelking | imię = Barbara | tytuł = Getto warszawskie. Przewodnik po nieistniejącym mieście | wydawca = Stowarzyszenie Centrum Badań nad Zagładą Żydów | miejsce = Warszawa | data = 2013 | strony = 745–746 | isbn = 978-83-63444-27-3 | nazwisko2 = Leociak | imię2 = Jacek}}</ref>.
 
Ostatnim dniem Wielkiej Akcji był 21 września, w którym wypadało święto [[Jom Kippur]]<ref name="Libionka142">{{Cytuj książkę | nazwisko = Libionka | imię = Dariusz | tytuł = Zagłada Żydów w Generalnym Gubernatorstwie | wydawca = Państwowe Muzeum na Majdanku | miejsce = Lublin | data = 2017 | strony = 142 | isbn = 978-83-62816-34-7}}</ref>. 21Tego września 1942dnia zredukowano liczebność policji żydowskiej z 2400 do 380; wielu policjantów wraz z rodzinami trafiło na Umschlagplatz i zostało wywiezionych<ref name="Libionka142"/>.
 
Podczas Wielkiej Akcji wywieziono 265 tys. Żydów<ref name=JHI />. Na miejscu zamordowano ok. 10 tysięcy, w efekcie w getcie szczątkowym pozostało (legalnie bądź nielegalnie) ok. 70 tys. osób<ref name=JHI />. W wyniku akcji zamordowano ok. 80% mieszkańców getta, a jego powierzchnię ograniczono do terenów zajmowanych przez zakłady produkcyjne (tzw. szopy) w północnej części dzielnicy zamkniętej oraz szopu Tobbensa w rejonie [[Ulica Pańska w Warszawie|ul. Pańskiej]].