Egzegeza: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: {{Main}} jest redirectem {{Osobny artykuł}}
inne znaczenia
Linia 1:
{{Inne znaczenia|ezgezgezy tekstów, zwłaszcza religijnych|[[Hermeneutyka biblijna]] w judaizmie i chrześcijaństwie}}
'''Egzegeza''' ({{greka|ἐξήγησις}} ''eksegesis'' – wyjaśnienie, wyprowadzenie) – badanie i krytyczna interpretacja tekstów, zwłaszcza świętych i utworów [[hagiografia|hagiograficznych]] (opowiadających o żywotach świętych). Egzegeza jest sztuką rozumienia i wykładni ukrytych w utworach prawd, [[Alegoria|alegorii]], [[symbol]]icznych kodów sensów [[teologia|teologicznych]]; poznawania warstwy [[metafora|metaforycznej]].
 
Termin ''egzegeza'' używany jest często w sensie węższym w odniesieniu do ''egzegezy'' [[Biblia|biblijnej]], jest ważną częścią zarówno [[Judaizm|judaistycznych]], np. egzegeza [[rabin]]istyczna ([[Midrasz]], [[Kabała]], [[Talmud]]), jak i [[Chrześcijaństwo|chrześcijańskich]] studiów [[Teologia|teologicznych]], np. [[krytyka biblijna]], [[Metoda historii form|historia form]] etc.
 
== Egzegeza a hermeneutyka biblijna ==
Według [[Krzysztof Bardski|Krzysztofa Bardskiego]] różnica między interpretacją, czyli hermeneutyką a egzegezą tekstów biblijnych bierze się z rozróżnienia sensu dosłownego i sensu ''ponaddosłownego'' w Biblii. To ostatnie określenie, będące kalką angielskiego ''more-than-literal''{{odn|Brown|Schneidera|Wojciechowski|2001|s=1796}} odnosi się do treści zawartych w tekście biblijnym tradycyjnie określanych jako: sens duchowy, sens mistyczny i sens alegoryczny.
W przypadku poszukiwania sensu dosłownego proces interpretacji tekstu ma odmienny charakter niż w przypadku odnajdywaniu sensu ponaddosłownego. Stąd termin ''egzegeza'' należy zachować dla badań, mających na celu wydobycie znaczenia dosłownego tekstu. Poszukiwanie zaś adekwatnego znaczenia ''ponaddosłownego'' będzie interpretacją bądź odczytywaniem, czyli hermeneutyką{{odn|Bardski|2003|s=52}}.
 
Według tego ujęcia, to co uczynił Filip w opowiadaniu z 8 rozdz. [[Dzieje Apostolskie|Dziejów Apostolskich]] w. 30–31 było nie egzegezą, lecz hermeneutyką: wyjaśnił słowa starotestamentowego proroka Izajasza w sensie figuratywnym, typicznym – w związku z [[Pomazaniec|Chrystusem]], z perspektywy [[Historia zbawienia|historio-zbawczej]]. Zapewne hermeneutyka [[rabin]]istyczna podeszłaby do tekstu Izajasza inaczej, i Etiopczyk otrzymałby inną interpretację.
 
== Historia egzegezy biblijnej ==
Linia 37 ⟶ 44:
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj pismo |nazwisko = Bardski |imię = Krzysztof |tytuł = Patrystyczna egzegeza alegoryczna – użycie czy nadużycie tekstu biblijnego? |czasopismo = Vox Patrum |wolumin = 23 |wydanie = 2003 |strony =49–64 |odn = {{odn/id|Bardski|2003}}}}
* {{Cytuj książkę |inni = A. Di Berardino, B. Studer (Instytut Patrystyczny Augustinianum, redaktorzy) | tytuł = Historia Teologii | tom = 1 | tytuł tomu = Epoka patrystyczna | rozdział = Szkoła Aleksandryjska i jej losy | autor r = Henri Crouzel | wydawca = Wydawnictwo "M" | miejsce = Kraków | rok = 2003 | strony = 197-242 | isbn = 83-7221-546-4}}
* {{Cytuj książkę | tytuł = Exégèse médiévale, les quatre sens de l'Ecriture| nazwisko = De Lubac | imię = Henri| autor link = Henri de Lubac| rok = 1959 | |tom = 1 |odn = tak}}