Bitwa o Anglię: Różnice pomiędzy wersjami

|strona1 = {{państwo|DEU|1935}}<br />{{państwo|ITA|1861}}

|strona2 = {{państwo|GBR}}<br />{{państwo|POL}}<br />{{państwo|CAN|1921}}<ref>No. 1 Squadron RCAF.</ref><br />{{państwo|CSK}}<ref>No. 310 Squadron RAF.</ref><br />i inni sojusznicy

|dowódca1 = {{flaga|DEU|1935}} [[Hermann Göring]]<br />{{flaga|DEU|1935}} [[Albert Kesselring]]<ref>2. Flota Powietrzna.</ref><br />{{flaga|DEU|1935}} [[Hugo Sperrle]]<ref>3. Flota Powietrzna.</ref><br />{{flaga|DEU|1935}} [[Hans-Jürgen Stumpff]]<ref>5. Flota Powietrzna.</ref><br />{{flaga|ITA|1861}} [[Rino Corso Fougier]]<ref>[[Corpo Aereo Italiano]].</ref>

|dowódca2 = {{flaga|GBR}} [[Hugh Dowding]]<br />{{flaga|GBR}} [[Quintin Brand]]<ref>No. 10 Group RAF.</ref><br />{{flaga|GBR}} [[Keith Park]]<ref>No. 11 Group RAF.</ref><br />{{flaga|GBR}} [[Trafford Leigh-Mallory]]<ref>No. 12 Group RAF.</ref><br />{{flaga|GBR}} [[Richard Saul]]<ref>No. 13 Group RAF.</ref>

|siły1 = 1260 średnich bombowców<ref>[[Heinkel He 111]], [[Junkers Ju 88]], [[Dornier Do 17]], [[Dornier Do 215]].</ref><br />320 bombowców nurkujących<ref>[[Junkers Ju 87]].</ref><br />1080 myśliwców<ref>[[Messerschmitt Bf 109]] i [[Messerschmitt Bf 110|Bf 110]].</ref>

|siły2 = 754 myśliwce jednomiejscowe<ref>[[Hawker Hurricane]] i [[Supermarine Spitfire]].</ref><br />149 myśliwców dwumiejscowych<ref>[[Boulton Paul Defiant]], [[Bristol Beaufighter]] i [[Bristol Blenheim]].</ref><br />560 bombowców500bombowców<br />500 samolotów obrony wybrzeża

|straty2 = 1087 samolotów27samolotów<br />27 450 cywilów w wyniku bombardowań32bombardowań<br />32 138 rannych

'''Bitwa o Anglię''' lub '''bitwa o Wielką Brytanię''' ([[Język angielski|ang.]] ''Battle of Britain'', [[język niemiecki|niem.]] ''Luftschlacht um England'') – [[Kampania (wojskowość)|kampania]] powietrzna głównie nad południową i centralną [[Anglia|Anglią]], toczona między niemieckim lotnictwem [[Luftwaffe]] a brytyjskim [[Royal Air Force|RAF]]-em w czasie [[II wojna światowa|drugiej wojny światowej]], w okresie od [[10 lipca]] do [[31 października]] [[1940]] roku. Była to pierwsza kampania toczona wyłącznie za pomocą lotnictwaNielotnictwa<ref>Nie licząc [[artyleria przeciwlotnicza|obrony przeciwlotniczej]].</ref>.

W tym czasie samoloty Luftwaffe w atakach na [[Konwój|konwoje]] zatopiły 18 statków i 4 [[niszczyciel]]e, natomiast walki powietrzne kosztowały Brytyjczyków stratę 77 samolotów. Jeszcze boleśniejsza była śmierć 40 pilotów. Ubytek takiej liczby samolotów można było zniwelować w ciągu kilku dni, ale szkolenie lotników trwało o wiele dłużej. Co gorsza, szybko wykruszali się piloci, którzy zdobyli doświadczenie podczas [[Kampania francuska 1940|walk nad Francją]]. Ratunkiem w tej sytuacji było odwołaniaodwołanie się do pilotów cudzoziemskich, do których początkowo Brytyjczycy podchodzili z dużą rezerwą. W związku z tym zaczęto tworzyć dwa polskie i dwa czechosłowackie dywizjony myśliwskie oraz jeden kanadyjski. Niemcy w lipcowych walkach stracili niemal cztery razy więcej samolotów i odpowiednio większą liczbę lotników, jednak dzięki bardzo szeroko zakrojonemu programowi szkolenia ich rezerwy pilotów na tym etapie wojny były znacznie bogatsze. Po podpisaniu przez [[Adolf Hitler|Hitlera]], a dzień później przez [[Hermann Göring|Göringa]], rozkazów dotyczących działań lotniczych przeciwko Wielkiej Brytanii, lotnicy Luftwaffe szykowali się do zwiększenia intensywności nalotów na cele wroga. Początek sierpnia nie przyniósł jednak znaczącego wzrostu aktywności. Jeden z większych nalotów w tych dniach przeżyło [[Norwich]] (1 sierpnia). Niemcy atakowali tamtejsze zakłady przemysłu spożywczego i drzewnego. Przy typowej aktywności lotnictwa niemieckiego myśliwce brytyjskie wykonywały ok. 400 lotów dziennie. Dowódca [[RAF Fighter Command|Fighter Command]], marszałek [[Hugh Dowding]], wyciągnął wnioski z ostatnich działań (i strat swoich dywizjonów) i uznał, że RAF nie może sobie pozwolić na dalsze wciąganie swoich samolotów przez myśliwce Luftwaffe w walki nad kanałem La Manche, które nie dość, że toczą się przy przewadze liczebnej wroga, to jeszcze powodują większe straty wśród pilotów – po zestrzeleniu nad wodą nie zawsze udawało się ich odszukać i uratować. Pod tym względem Niemcy górowali nad Brytyjczykami, ponieważ mieli lepiej zorganizowany system [[Ratownictwo morskie|ratownictwa morskiego]]. Od tej pory myśliwce RAF-u miały czekać w pogotowiu na wysuniętych ku wybrzeżu lotniskach, by przechwytywać samoloty wroga już nad ziemią brytyjską. Marszałek był jedną z czołowych postaci, decydujących o obliczu alianckiej obrony. Michael Korda (''Bitwa o Anglię'') przypisuje mu największe zasługi na polu przygotowań do odparcia inwazji niemieckiej, dostrzegając jednocześnie, iż żelazna konsekwencja i skrupulatnie wcielany w życie plan Dowdinga pozwoliły Brytyjczykom na przetrwanie najtrudniejszych chwil w pierwszym tygodniu września 1940 roku, umożliwiając jednocześnie kontynuowanie walki.

Jednocześnie Niemcy kontynuowali akcje siłami samych samolotów myśliwskich Bf 109, które patrolowały przybrzeżne rejony Anglii w poszukiwaniu łatwych celów. 12 października 1940 Hitler pośrednio przyznał się do porażki w bitwie o Wielką Brytanię. Tego dnia feldmarszałek [[Wilhelm Keitel]], szef naczelnego dowództwa [[Wehrmacht]]u, wydał rozkaz, w którym stwierdzał, że wódz III Rzeszy zadecydował o kontynuowaniu do wiosny 1941 r. przygotowań do operacji „Lew Morski”. Oznaczało to w praktyce odłożenie planów desantu morskiego na Wyspy Brytyjskie na czas nieokreślony, 18 grudnia Hitler podpisał bowiem [[Atak Niemiec na ZSRR|plan ataku na ZSRR]], mającego rozpocząć się wiosną 1941 r. Odtąd wojna ze [[Józef Stalin|Stalinem]] miała mieć znaczenie priorytetowe w planach wojennych III Rzeszy. 25 października 1940 w nalotach na Wielką Brytanię po raz pierwszy wzięło udział [[Włoskie Siły Powietrzne|lotnictwo Włoch]]. Miał to być odwet za brytyjskie bombardowania włoskich zakładów przemysłowych. 16 włoskich bombowców [[Fiat BR.20]] wystartowało z jednego z lotnisk w okupowanej przez Niemców [[Belgia|Belgii]] na bombardowanie [[Harwich]]. 13 z nich odnalazło cel i po zrzuceniu bomb bez strat wróciły do bazy. Włosi, zachęceni tym sukcesem, 29 października 1940 r. podobnymi siłami dokonali nalotu na [[Ramsgate]]. Dwukrotne naloty dokonane przez [[Regia Aeronautica]] w listopadzie przyniosły Włochom ciężkie straty, co doprowadziło do wycofania ich z dalszych walk. W czwartek 31 października 60 myśliwców Bf 109 zrzuciło bomby na Londyn. Zgodnie z brytyjską periodyzacją był to ostatni dzień bitwy o Anglię. Niemieckie ataki lotnicze trwały wprawdzie dalej, ale były coraz rzadsze. Brytyjscy (i sprzymierzeni z nimi) lotnicy jako pierwsi przerwali pasmo zwycięstw armii III Rzeszy.

W bitwie o Anglię najpierw w składzie, a potem u boku RAF-u walczyły 4 polskie dywizjony: 2 bombowe ([[Dywizjon 300|300]] i [[Dywizjon 301|301]]), 2 myśliwskie ([[Dywizjon 302|302]] i [[Dywizjon 303|303]]) oraz 81 polskich pilotów w dywizjonach brytyjskich, w sumie 145 polskich pilotów (poległo 28 nie licząc [[Josef František|Josefa Františka]]), co stanowiło 5% ogółu pilotów RAF biorących udział w bitwie. Polacy zestrzelili około 170 samolotów niemieckich, uszkodzili 36, co stanowiło około 12%<ref>[http://www.ww2.pl/Bitwa,o,Anglie,i,lotnictwo,polskie,96.html Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie. Bitwa o Anglię].</ref> strat Luftwaffe. Dywizjon 303 był najlepszą jednostką lotniczą, biorącą udział w bitwie o Anglię – zgłosił zestrzelenie 126 maszyn [[Luftwaffe]]<ref>Zaloga and Hook 1982, str. 15.</ref>. Niewątpliwym jest, że wynik 126 zestrzeleń Dywizjonu 303 jest znacznie zawyżony{{fakt}}, lecz mimo to był on jednym z najlepszych dywizjonów alianckich. Według polskiego historyka Jacka Kutznera, 303. Dywizjon Myśliwski zestrzelił jedynie 50–52 samoloty<ref>{{cytuj książkę| imię = Jacek | nazwisko = Kutzner | tytuł = 303. Dywizjon Myśliwski w bitwie o Wielką Brytanię | wydawca = Rytm | rok = 2010 | strony =379|isbn = 9788373994218}}</ref>, co ciągle daje tej jednostce pierwsze miejsce spośród wszystkich dywizjonów lotniczych biorących udział w bitwie o Anglię.

** Użycie (w początkowej fazie) samolotów [[Junkers Ju 87|Ju 87]] o zbyt słabych osiągach na warunki ówczesnego pola walkiSamolotywalki<ref>Samoloty te były wolne i słabo opancerzone, przez co stawały się łatwym celem dla myśliwców RAF-u. Ich używanie wymagało całkowitego panowania w powietrzu, czego nauczyła Niemców dopiero bitwa o Anglię.</ref>.

** Dobry system przeciwdziałania skutkom nalotów w LondynieNaLondynie<ref>Na przykład wybudowanie schronów podziemnych, rozkaz zaciemnienia, całodobowe patrole policji i straży pożarnej.</ref>.