World Wide Web: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej) |
Tokyotown8 (dyskusja | edycje) m Wycofano edycje użytkownika 94.254.183.185 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Gdarin. Znacznik: Wycofanie zmian |
||
Linia 1:
{{Inne znaczenia|systemu internetowego|[[Wrocławski węzeł wodny]]}}
{{WWW}}
[[Plik:WWW logo by Robert Cailliau.svg|thumb|200px|Historyczne logo WWW zaprojektowane przez [[Robert Cailliau|Roberta Cailliau]]]]
[[Plik:Tim Berners-Lee.jpg|thumb|200px|Tim Berners-Lee|Sir [[Tim Berners-Lee|Timothy John „Tim” Berners-Lee]]]]
[[Plik:First Web Server.jpg|thumb|200px|Pierwszy serwer WWW zrealizowany na komputerze [[NeXT]]]]
'''World Wide Web''' [{{IPA|ˌwɜːldˌwaɪdˈwɛb}}] (po [[Język angielski|angielsku]]: „ogólnoświatowa sieć”, „światowa rozległa sieć internetowa”), w skrócie '''Web''' lub częściej '''WWW''' – [[hipertekst]]owy, [[multimedia]]lny, [[internet]]owy system informacyjny oparty na publicznie dostępnych, otwartych standardach [[Internet Engineering Task Force|IETF]] i [[World Wide Web Consortium|W3C]]. WWW jest [[usługa internetowa|usługą internetową]], która ze względu na zdobytą popularność bywa błędnie utożsamiana z całym [[Internet]]em{{przez kogo|data=2015-09}}.
== Historia ==
Linia 31 ⟶ 37:
* [[Uniform Resource Identifier]] (URI) – standard identyfikatora zasobów w Internecie.
== Prefiks WWW ==
Wiele adresów internetowych zaczyna się od „www” ze względu na długoletnią praktykę nazywania hostów internetowych (serwerów) zgodnie z usługami, które oferowały. Nazwa hosta dla serwera Web to najczęściej www, tak jak ftp dla [[File Transfer Protocol|serwera FTP]] czy news lub nntp dla serwerów informacyjnych [[Usenet]]. Te nazwy hostów ukazują się, jako [[subdomena|subdomeny]] w Domain Name System (DNS), jak w przykładzie ''www.example.com''. Stosowanie takich subdomen nie jest wymagane. Pierwszy na świecie serwer Web nazywał się nxoc01.cern.ch, a wiele stron internetowych istnieje bez prefiksu WWW, czy innych takich jak „www2”, „secure” itp. Prefiksy subdomen nie mają żadnego praktycznego znaczenia, są to zwykłe nazwy nadane przez administratorów. Wiele serwerów internetowych jest tak skonfigurowanych, aby korzystać z obu wersji adresu, zarówno samej domeny (''example.com''), jak i z subdomeną (''www.example.com''). W praktyce kierują one użytkownika dokładnie do tej samej strony.
W przypadku wpisania tylko jednego specyficznego słowa w pasku adresu przeglądarki, np.: ''apple'' <enter>, ''openoffice'' <enter> aplikacja może sama spróbować dodać przedrostek www i końcówkę np.: „.com”, „.org” lub „.net” i przekieruje nas np. na stronę „''<nowiki>http://www.apple.com/</nowiki>''”, czy ''<nowiki>http://www.openoffice.org/</nowiki>''. Funkcje te zostały wprowadzone we wczesnych wersjach przeglądarki [[Mozilla Firefox]] na początku roku [[2003]]. Natomiast [[Microsoft]] otrzymał w [[2008]] patent na to samo rozwiązanie, z tym, że tylko w odniesieniu do [[Urządzenie mobilne|urządzeń mobilnych]].
Przedrostki „<nowiki>http://</nowiki>” i „<nowiki>https://</nowiki>” należy rozróżniać. Hypertext Transfer Protocol (HTTP) i HTTP Secure wyznaczają protokół komunikacyjny, który ma zostać użyty do wysyłania i pobierania zawartości strony. Protokół HTTP jest podstawowym elementem działania struktury www, a HTTPS dodaje niezbędną warstwę ochronną w przypadku, gdy poufne informacje, takie jak hasła czy dane bankowe, mają być przesyłane w publicznej sieci Internet. Przeglądarki internetowe również automatycznie dopisują ten element (HTTPS), jeśli zostanie on pominięty. Ogólny zarys {{odn|ref=nie|RFC 2396}} określający postać adresów internetowych to: <protokół>://<host><ścieżka>?<zapytanie>#<fragment>, gdzie <host> to np. serwer internetowy (jak ''www.example.com''), a ścieżka identyfikuje konkretna podstronę. Serwer przetwarza <zapytanie>, które może np. za pośrednictwem formularza wysłać dane do zewnętrznej wyszukiwarki, poprzez to zawartość wyświetlanej strony jest zależna od odebranych informacji zwrotnych. <fragment> nie jest wysyłany do serwera. Określa, która część strony ma być wyświetlana użytkownikowi domyślnie.
W języku angielskim www wymawiane jest przez pojedyncze wypowiedzenie ciągu znaków (double-u double-u double-u). Niektóre kręgi użytkowników wymawiają dub-dub-dub, aczkolwiek ten sposób nie jest jeszcze zbyt powszechny. Angielski pisarz [[Douglas Adams]] zażartował kiedyś w „The Independent on Sunday” (1999): „World Wide Web jest z tego, co wiem, jedynym wyrażeniem, którego skrócona forma jest trzy razy dłuższa od pełnej”. Określenie World Wide Web jest powszechnie tłumaczone na język chiński jako: ''wan wei wǎng'', co dosłownie oznacza „mnóstwo wymiarów sieci”. Tłumaczenie to bardzo dobrze odzwierciedla koncepcję projektu i założenia WWW. Tim Berners-Lee zdefiniował, iż wyrażenie World Wide Web powinno być pisane jako 3 osobne słowa bez żadnych dodatkowych łączników.
== Prywatność ==
Linia 58 ⟶ 71:
Dostęp do WWW jest możliwy dla wszystkich, bez względu na to, czy użytkownik jest osobą w pełni czy niepełnosprawną. Niezależnie od rodzaju niepełnosprawności, sieć Web służy przesyłaniu, jak również pozyskiwaniu informacji oraz interakcji ze społeczeństwem, przez co niezmiernie ważne jest, aby umożliwić dostęp do sieci osobom niepełnosprawnym, często ograniczonym ruchowo. Tim Berners-Lee twierdzi, iż „potęga internetu polega na jego uniwersalności. Dostępność dla wszystkich, bez względu na niepełnosprawność jest jej głównym aspektem”. Wiele krajów wymaga od autorów witryn stosowania ułatwień dostępu. Międzynarodowa ustalenia w ramach „Inicjatywy dostępności do sieci” W3 Consortium ([[Web Accessibility Initiative]]) doprowadziły do wystosowania pewnych prostych wytycznych, które autorzy treści internetowych, jak również twórcy oprogramowania mogą wykorzystywać, aby umożliwić „surfowanie” po sieci osobom niepełnosprawnym.
== Obsługa różnych języków ==
W3C zapewnia, że usługa WWW będzie dostępna we wszystkich językach świata. Na początku 2004 r. [[Unicode]] zyskał znaczną popularność i ostatecznie w grudniu 2007 r., jako najczęściej używany system kodowania znaków w sieci Web, wyparł zarówno [[ASCII]], jak i zestaw znaków dla Europy Zachodniej. Pierwotnie zbiór {{odn|ref=nie|RFC 3986}} zezwalał obiektom sieci na identyfikację tylko poprzez adresy składające się ze znaków z podgrupy US-ASCII. {{odn|ref=nie|RFC 3987}} uznaje rozszerzony zakres znaków i od tej pory zasoby sieci mogą być identyfikowane poprzez adresowanie w każdym z języków.
== Prędkość transmisji ==
| |||