|
|www = http://www.sinead-oconnor.com/
}}
'''SinéadMagda MarieDavitt''' Bernadettedawniej znana jako '''Sinéad O’Connor''' (wymowa:[{{IPA|ʃɪˈneɪd oʊˈkɒnɚ}}], ur. [[8 grudnia]] [[1966]] w [[Dublin]]ie<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Gilmour|imię=Michael J. |tytuł=Call Me the Seeker: Listening to Religion in Popular Music|wydawca=Continuum International Publishing Group|data=2005|strony=216|isbn=9780826417145}}</ref>) – [[Irlandia|irlandzka]] wokalistka, kompozytorka i autorka tekstów piosenek<ref>{{cytuj stronę| url = http://kobiety-kobietom.com/80kobiet/person.php?art=1615| tytuł = Sinéad O’Connor| opublikowany = kobiety-kobietom.com| język = pl| data dostępu = 2011-02-04}}</ref>. Debiutowała w latach 80. z zespołem In Tua Nua, natomiast karierę solową rozpoczęła w 1986 roku. Największy hit SinéadMagdy O’ConnorDavitt to „[[Nothing Compares 2 U]]” (1990), [[cover]] piosenki napisanej przez [[Prince|Prince’a]], który następnie zaaranżował utwór specjalnie dla niej.
== Dzieciństwo i młodość ==
O’ConnorDavitt urodziła się w [[Glenageary]], dzielnicy [[Dublin]]a. Imię otrzymała po Sinéad de Valera, żonie irlandzkiego prezydenta [[Éamon de Valera|Éamona de Valery]], a zarazem matce lekarza odbierającego poród przyszłej wokalistki. Drugie imię otrzymała po św. [[Bernadeta Soubirous|Bernadetcie Soubirous]]. Miała czworo rodzeństwa: Josepha, Emeara, Johna oraz Eoina. [[Joseph O’Connor]] jest pisarzem. Jej rodzicami byli John O’Connor (inżynier budowlany, później adwokat) oraz Marie O’Connor. Rodzice artystki rozeszli się, gdy O’Connor miała osiem lat<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.rmf.fm/muzyka/biografia,341,Sinad,OConnor.html| tytuł = Sinéad O’Connor :: Biografia :: RMF FM| opublikowany = www.rmf.fm| język = pl| data dostępu = 2011-02-04}}</ref>. Troje starszych dzieci zamieszkało z matką. O’Connor skarżyła się, że matka znęcała się nad nią psychicznie<ref name="starpulse">{{cytuj stronę| url = http://www.starpulse.com/Music/OConnor,_Sinead/Biography/| tytuł = Sinead OConnor Biography| opublikowany = www.starpulse.com| język = en| data dostępu = 2011-02-05}}</ref>. Próby Johna O’Connora otrzymania opieki nad dziećmi w kraju, który zwykle przyznawał je matkom i nie dopuszczał do rozwodu, przyczyniły się do tego, że John został przewodniczącym Divorce Action Group i czołowym mówcą publicznym.
W roku 1979 SinéadMagda O’ConnorDavitt opuściła swoją matkę i zamieszkała z ojcem oraz jego nową żoną. W wieku 15 lat za popełnione kradzieże i wagarowanie trafiła do [[zakład poprawczy|domu poprawczego]] Grianán Training Centre, tzw. [[azyle sióstr magdalenek|azylu sióstr magdalenek]]<ref name="starpulse" />. Doświadczenie to wspominała później następującymi słowami: „Po niczym innym nigdy nie doświadczyłam i prawdopodobnie już nie doświadczę takiej paniki, strachu oraz udręczenia”<ref>{{cytuj pismo |nazwisko = |imię = |autor link = |tytuł = |czasopismo = [[Rolling Stone]]|wolumin = |wydanie = |strony = |data = kwiecień 1988|wydawca = |miejsce = |issn =}}</ref>. Pobyt ten miał także swoje zalety, gdyż Sinéad mogła skupić się tam na rozwijaniu swego talentu muzycznego. Jedna z opiekunek z Grianán Training Centre była siostrą Paula Byrne’a, perkusisty zespołu In Tua Nua, który usłyszał O’Connor śpiewającą utwór „Evergreen” [[Barbra Streisand|Barbry Streisand]] na przyjęciu weselnym swojej siostry<ref name="starpulse" />. Nagrała z nimi piosenkę pt. „Take My Hand”, jednak grupa uznała, że SinéadMagda (mająca wtedy 15 lat) była zbyt młoda by zostać członkiem zespołu.
W 1983 roku ojciec wysłał SinéadMagdę do ekskluzywnej [[Religijne Towarzystwo Przyjaciół|kwakierskiej]] szkoły z internatem Newtown w [[Waterford]], instytucji z dużo mniejszym rygorem niż w Grianán. Z pomocą i zachętą swego nauczyciela [[język irlandzki|irlandzkiego]], Josepha Falvy’ego, nagrała demo zawierające cztery utwory, w tym dwa [[cover]]y i dwie jej własne piosenki, które później pojawiły się na pierwszym albumie. Dzięki ogłoszeniu zamieszczonemu w magazynie ''Hot Press'' poznała [[Columb Farrelly|Columba Farrelly’ego]]. Razem zwerbowali kilku innych muzyków i uformowali zespół Ton Ton Macoute, nazwany od imienia [[zombie]] z [[Haiti|haitańskiego]] mitu. Jesienią grupa wyjechała do Waterford, kiedy O’Connor jeszcze uczęszczała do Newtown. Szybko rzuciła jednak szkołę i wyjechała za nimi do Dublina, gdzie za swoje występy dostawali pozytywne opinie mieszkańców. Na ich muzykę miały wpływ zainteresowania Farrelly’ego: czary, [[mistycyzm]] i [[world music|muzyka świata]]. 10 lutego 1985 w wypadku samochodowym zginęła matka O’Connor. Sinéad była wstrząśnięta, pomimo napiętych stosunków, jakie między nimi panowały. Niedługo potem odeszła z zespołu i wyjechała do [[Londyn]]u. Zespół Ton Ton Macoute nie uległ jednak rozpadowi.
== Kariera ==
Największy rozgłos piosenkarka zyskała jednak po wydaniu drugiej płyty, ''[[I Do Not Want What I Haven’t Got]]'' z 1990 roku. Znalazł się na niej utwór „[[Nothing Compares 2 U]]”, napisany przez [[Prince|Prince’a]]. Piosenka dotarła do pierwszych miejsc list przebojów w wielu krajach<ref>{{cytuj stronę| url = http://irish-charts.com/showitem.asp?interpret=Sin%E9ad+O%27Connor&titel=Nothing+Compares+2+U&cat=s| tytuł = Sinéad O’Connor – Nothing Compares 2 U| opublikowany = irish-charts.com| język = en| data dostępu = 2011-02-03}}</ref>, w tym także w Stanach Zjednoczonych na [[Hot 100|Billboard Hot 100]], stając się największym przebojem Sinéad w jej karierze. Utworowi towarzyszył słynny teledysk, nakręcony w [[Paryż]]u. Album spotkał się z ogromnym sukcesem: zdobył pozytywne recenzje i osiągnął status wielokrotnej [[Certyfikaty sprzedaży w przemyśle muzycznym|platyny]] na rynku brytyjskim<ref name="bpi" /> i amerykańskim<ref name="riaa" />. Kolejnym promującym go singlem zostało nagranie „The Emperor’s New Clothes”. W 1991 roku płyta ''I Do Not Want What I Haven’t Got'' została nagrodzona [[Nagroda Grammy|Grammy]] jako [[Nagroda Grammy w kategorii Best Alternative Music Album|najlepszy album muzyki alternatywnej]]<ref>{{cytuj stronę| url = http://grammy-awards.deepthi.com/grammy-1991.html| tytuł = Grammy Awards 1991| opublikowany = grammy-awards.deepthi.com| język = en| data dostępu = 2011-02-04}}</ref>.
Trzecia płyta SinéadMagdy, wydana jesienią 1992 roku, ''[[Am I Not Your Girl?]]'', zawierała covery [[jazz]]owych piosenek innych wykonawców. Znalazły się na niej takie [[lista standardów muzyki rozrywkowej i jazzowej|standardy]] jak „[[Black Coffee]]”, „[[Gloomy Sunday]]” czy „[[Don’t Cry for Me Argentina]]”. Pierwszym singlem została piosenka „Success Has Made a Failure of Our Home”. Płyta okazała się sukcesem, choć nie na miarę poprzedniego albumu. Kilka tygodni po premierze ''Am I Not Your Girl?'', 3 października 1992, podczas programu ''[[Saturday Night Live]]'' piosenkarka podarła zdjęcie papieża [[Jan Paweł II|Jana Pawła II]]. Zaprotestowała tym samym przeciwko tuszowaniu przez [[Stolica Apostolska|Watykan]] przypadków [[Przestępstwa i wykroczenia seksualne w Kościele katolickim|molestowania dzieci]] przez księży w Irlandii<ref name="onet">{{cytuj stronę| url = http://muzyka.onet.pl/publikacje/wywiady/wyznanie-wiary-irlandzkiej-buntowniczki,1,4546718,wiadomosc.html| tytuł = Wyznanie wiary irlandzkiej buntowniczki| opublikowany = muzyka.onet.pl| język = pl| data dostępu = 2011-10-31}}</ref>.
Jesienią 1994 roku SinéadMagda przedstawiła swoją czwartą płytę. Nosiła ona tytuł ''[[Universal Mother]]'', a promowały ją single „Thank You for Hearing Me” oraz „Fire on Babylon” (poruszający temat przemocy nad dziećmi). Producentem albumu był John Reynolds, z którym Sinéad zawarła wówczas związek małżeński. W tym samym roku nagrała piosenkę „You Made Me the Thief of Your Heart” do filmu ''[[W imię ojca]]'' [[Jim Sheridan|Jima Sheridana]]. W 1997 roku ukazały się dwie płyty Sinéad: [[EP|minialbum]] ''[[Gospel Oak]]'' oraz składanka jej największych przebojów ''[[So Far… The Best of Sinéad O’Connor]]'', promowane singlami „This Is to Mother You” oraz „This Is a Rebel Song”. Kompilacja ''So Far…'' osiągnęła kilkumilionowy nakład i jest jedną z najlepiej sprzedających się płyt w jej dyskografii.
W roku 2000 ukazał się jej kolejny album, ''[[Faith and Courage]]'', a dwa lata później [[muzyka folkowa|folkowa]] płyta ''[[Sean-Nós Nua]]'', z tradycyjnymi irlandzkimi utworami. W 2002 roku O’Connor po raz drugi wyszła za mąż. Jej wybrankiem został felietonista Nicholas Sommerlad, jednakże małżeństwo nie przetrwało długo i już po roku doszło do separacji. W 2003 roku wydała album ''[[She Who Dwells in the Secret Place of the Most High Shall Abide Under the Shadow of the Almighty|She Who Dwells...]]'', ogłaszając, że tym samym kończy swoją karierę<ref>{{cytuj stronę| url = http://wiadomosci.onet.pl/kiosk/sinead-oconnor-samobojstwo-i-odkupienie/ctrx1 | tytuł = Sinéad O’Connor: Samobójstwo i odkupienie| opublikowany = wiadomosci.onet.pl | język = pl | data dostępu = 2011-02-04}}</ref>.
== Życie prywatne ==
SinéadMagda O’ConnorDavitt jest [[biseksualizm|biseksualistką]]<ref name="nndb">{{NNDB|osoba|084/000026006|Sinéad O’Connor}}</ref>. W 2000 roku, w [[list otwarty|liście otwartym]] dla irlandzkiego magazynu „Hot Pres'”, ogłosiła, że pomimo licznych związków z mężczyznami, woli kobiety – okresliła się wówczas jako lesbijkę<ref>{{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/20090917040833/http://muzyka.interia.pl:80/wiadomosc_dnia/news/sinead-oconnor-jestem-lesbijka,19483| tytuł = Sinead O’Connor: Jestem lesbijką!| opublikowany = muzyka.interia.pl| język = pl| data dostępu = 2011-02-04}}</ref>. To samo wyznała kilka tygodni później, w telewizyjnym wywiadzie dla [[Howard Stern|Howarda Sterna]]<ref>{{cytuj stronę| url =http://archive.is/0Ot7| tytuł = Sinead O’Connor: Seksualność, masturbacja, i pieniądze| opublikowany = muzyka.interia.pl| język = pl| data dostępu = 2011-02-04}}</ref>. Pomimo tego, dwa lata później wyszła za mąż. W 2003 roku w wywiadzie udzielonym dla telewizji [[RTÉ One]] wyjaśniła, że interesuje się zarówno kobietami, jak i mężczyznami. W maju 2005 roku na łamach „[[Entertainment Weekly]]” ostatecznie potwierdziła swój biseksualizm, ogłaszając: ''Jestem w trzech czwartych heteroseksualna, a w jednej czwartej homoseksualna''.
W przeszłości była związana m.in. z piosenkarzem [[Peter Gabriel|Peterem Gabrielem]], a także czterokrotnie zamężna: z Johnem Reynoldsem, Nicholasem Sommerladem, Steve’em Cooneyem (rozwód w kwietniu 2011) oraz Barrym Herridgem (ślub 8 grudnia 2011 w [[Las Vegas]]<ref>{{cytuj stronę|url=http://plotki.newsweek.pl/sinead-o-connor-sie-rozwodzi--po-18-dniach,86320,1,1.html|tytuł=Sinead O’Connor się rozwodzi. Po 18 dniach|autor=MJ/PAP|data=2011-12-27/2011-12-30|opublikowany=[[Newsweek Polska]]|data dostępu=2012-01-06}}</ref>, rozwód odwołany<ref>{{cytuj stronę|url=http://plotki.newsweek.pl/sinead-o-connor-zmienila-zdanie--jednak-sie-nie-rozwiedzie,86796,1,1.html|tytuł=Sinead O’Connor zmieniła zdanie. Jednak się nie rozwiedzie|autor=Am/PAP|data=2012-01-05|opublikowany=Newsweek Polska|data dostępu=2012-01-06}}</ref>). Ma czworo dzieci: synów Jake’a (ur. 1994<ref name="nndb" />), Shane’a (ur. 2004<ref name="nndb" />) i Yeshuę Francisa Neila (ur. 19 grudnia 2006<ref name="Yeshua" />; ojcem jest Frank Bonadio<ref name="Yeshua">{{cytuj stronę|url=http://celebritybabies.people.com/2007/01/05/introducing_yes/|tytuł=Introducing Yeshua Francis Neil Bonadio|data=2007-01-05|praca=Celebrity Baby Blog|opublikowany=[[People.com]]|język=en|data dostępu=2011-12-28}}</ref>) oraz córkę Roisin (ur. 1996<ref name="nndb" />).
W jednym z wywiadów w 1989 roku wyraziła swoje poparcie dla [[Irlandzka Armia Republikańska|Irlandzkiej Armii Republikańskiej]], za co została skrytykowana<ref>{{cytuj stronę| url = http://www.allmusic.com/artist/p110558/biography| tytuł = Sinéad O’Connor| opublikowany = www.allmusic.com| język = en| data dostępu = 2011-02-05}}</ref>. Opinię tę podtrzymała rok później<ref name="biography.com" />.
Wywołała oburzenie, kiedy w 1990 odmówiła występu w [[New Jersey]], ponieważ przed jej występem miał zostać odśpiewany [[hymn Stanów Zjednoczonych Ameryki]], na co O’ConnorDavitt się nie zgodziła<ref name="biography.com" />.
[[Plik:Sinéad O’Connor.jpg|thumb|Sinéad O’Connor podczas koncertu w 2008 roku]]
W 1991 roku artystka zbojkotowała galę rozdania nagród [[Nagroda Grammy w 1991|Grammy]] – miał to być protest przeciwko komercjalizacji ceremonii. Sinéad wygrała wówczas w kategorii [[Nagroda Grammy w kategorii Best Alternative Music Album|Najlepszy Album Muzyki Alternatywnej]] krążkiem ''[[I Do Not Want What I Haven’t Got]]'', lecz nie zaakceptowała tej nagrody i nie pojawiła się na gali<ref name="biography.com">{{cytuj stronę| url = http://www.biography.com/people/sinead-oconnor-9542316 | tytuł = Sinead O’Connor Biography| opublikowany = www.biography.com| język = en| data dostępu = 2011-02-05}}</ref>.
Piosenkarka skrytykowała [[Kościół katolicki]] za negatywny stosunek do kwestii [[homoseksualizm]]u. Jak przyznała: „Nauczanie przeciwko homoseksualizmowi jest bluźnierstwem”<ref>{{cytuj stronę| url = http://archive.is/Hh4L| tytuł = Sinead O’Connor kontra księża| opublikowany = muzyka.interia.pl| język = pl| data dostępu = 2011-02-04}}</ref>.
W kwietniu 1999<ref name="priest">{{cytuj stronę|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/entertainment/328709.stm|tytuł=O’Connor becomes a 'priest'|data=1999-05-04|opublikowany=[[BBC News]]|język=en|data dostępu=2012-02-20}}</ref> roku SinéadMagda O’ConnorDavitt została [[Kapłaństwo i ordynacja kobiet|ordynowana]] na duchownego Irlandzkiego Ortodoksyjnego Kościoła Katolickiego i Apostolskiego. Ceremonię zorganizowano w Grand Hôtel de la Grotte w [[Lourdes]] we Francji. Piosenkarka przyjęła imię Mother Bernadette Mary (Matka Bernadetta Maria) z rąk byłego biskupa [[Kościół Palmariański|Kościoła Palmariańskiego]], [[Michael Cox (biskup)|Michaela Coxa]]<ref name="priest" />.
W 2007 roku skrytykowała ówczesnego prezydenta Stanów Zjednoczonych, [[George W. Bush|George’a W. Busha]], za to, iż „przynosi chrześcijaństwu złą reputację”<ref>{{cytuj stronę| url = http://web.archive.org/web/20091219234602/http://muzyka.interia.pl:80/alternatywa/news/bush-zlym-chrzescijaninem,958051| tytuł = Bush złym chrześcijaninem| opublikowany = muzyka.interia.pl| język = pl| data dostępu = 2011-02-05}}</ref>.
|
