Thot: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m zamieniam magiczny ISBN na szablon |
|||
Linia 30:
{{hieroglify|<hiero>G26-t:Z4</hiero> <br />'''lub'''<br /><hiero>d-H-w-t:Z4-R8</hiero><br /> '''lub''' <br /><hiero>G26:t*Z4</hiero>|Thot}}
'''Thot''' (lub '''Thoth''') – egipski bóg [[Księżyc]]a, patron mądrości. Zaliczano go do bogów-stwórców i uważano za wynalazcę egipskiego [[pismo|pisma]] – [[hieroglify|hieroglifów]], [[kalendarz egipski|kalendarza]], a także [[arytmetyka|arytmetyki]], [[geometria|geometrii]], [[muzyka|muzyki]], [[liczba|liczby]] i rysunków. W związku z tym był przede wszystkim opiekunem i patronem pisarzy oraz ludzi nauki i sztuki.
== Kult i rola ==
W okresie predynastycznym czczony na terenie Delty, dość wcześnie należał do bóstw bardzo ważnych w religii egipskiej. Jako Pan Księżyca zastępował na nocnym niebie nieobecne słońce i przy [[Atum]]ie-[[Ra (bóg)|Re]] pełnił istotną funkcję towarzyszącą, sprawując nadzór nad porządkiem cyklu astralnego. Stąd też często przypisywana mu rola sędziego. W funkcji bóstwa księżycowego zwany był "Panem Rachunków" i "Rachmistrzem Lat", gdyż na podstawie [[
Nazwa '''Thoth''' (czy '''Thot'''), wymawiana jako "tot", jest [[język grecki|greckim]] imieniem nadanym egipskiemu bóstwu, którego prawidłową nazwą jest '''Djehuty''' (a występującego też pod nazwami '''Tahuti''', '''Tehuti''', '''Zehuti''', '''Techu''', '''Tetu'''). Niekiedy zwano go również '''Semsu''', tj. "Stary". W epoce Starego Państwa centrum jego kultu znajdowało się w [[Hermopolis]] – stolicy XV [[Nomy#Nomy Dolnego Egiptu|nomu]] [[Górny Egipt|Górnego Egiptu]], którego znakiem był [[pawian]]. O doniosłości kultu bóstwa w tej epoce świadczy wymownie fakt, iż królowe (małżonki [[faraon]]ów) nosiły tytuł jego kapłanek. Jeszcze w okresie ptolemejsko-rzymskim często noszono [[amulet]]y z wyobrażeniem Thota-ibisa masowo wyrabiane z barwnego [[fajans]]u.
== W mitologii ==
Przy wykorzystaniu magicznych zaklęć Thot miał być nawet stwórcą bogów i ludzi, uczestniczył w przywróceniu do życia [[Ozyrys
[[Plik:Edwin Longsden Long - Alethe Attendant of the Sacred Ibis in the Temple of Isis at.jpg|left|thumb|180px|Edwin Long - ''Opiekunka świętych ibisów'' (1888)]]
Legenda przypisuje mu autorstwo [[Księga umarłych|''Księgi umarłych'']]. W [[zaświaty|zaświatach]] skazywał tych, którzy krzywdzili zwierzęta, był także pomocnikiem ("sekretarzem") Ozyrysa podczas ceremonii sądzenia zmarłych (ważenia serc). Według niektórych pism był bratem-małżonkiem bogini prawdy i sprawiedliwości [[Maat]], ale np. w [[kosmogonia|kosmogonii]] ozyriackiej towarzyszył na niebie Izydzie jako jej brat.
W [[mitologia grecka|mitologii greckiej]] identyfikowany z [[Hermes]]em i w tym wcieleniu w okresie [[
== Współcześnie ==
| |||