Sepsa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Aktualizacja danych w związku z nowymi wytycznymi definiowania i leczenia sepsy z 2016 roku. |
|||
Linia 87:
}}
[[Plik:Sepsis interrelantionships.svg|right|300px|Wzajemne korelacje pomiędzy zakażeniem, SIRS i sepsą]]
'''Sepsa, posocznica, endotoksemia''' ({{łac.|sepsis}}) – specyficzna reakcja organizmu na [[zakażenie]]. Sepsa nie jest samodzielną jednostką chorobową, a obecnie definiuje się ją jako
Dawniej sepsą nazywano '''[[zespół ogólnoustrojowej reakcji zapalnej]]''' ('''SIRS''') wywołany zakażeniem.
W ujęciu historycznym utożsamiana była z zakażeniem krwi – [[bakteriemia|bakteriemią]]. Aktualnie do rozpoznania sepsy nie jest niezbędne stwierdzenie obecności drobnoustrojów we krwi, aczkolwiek w większości przypadków dochodzi do rozsiewu drobnoustrojów drogą układu krwionośnego. Sepsa stanowi poważny problem epidemiologiczno-terapeutyczny, zwłaszcza na [[Oddział intensywnej terapii|oddziałach intensywnej terapii]], ale występuje także w warunkach pozaszpitalnych. Najczęściej przyczyną sepsy są infekcje w obrębie jamy brzusznej, [[zapalenie płuc]], [[zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych]] i infekcje układu moczowego, lecz u osób predysponowanych może ją wywołać każde inne zakażenie. Z bakteriologicznego punktu widzenia przyczyną sepsy może być każdy drobnoustrój, stosunkowo rzadko są to pasożyty, wirusy i [[bakterie atypowe]] (np. [[prątek gruźlicy]]). W warunkach szpitalnych sepsę wywołują najczęściej [[patogen]]y, które w normalnych warunkach nie są groźne (tzw. ''potencjalnie chorobotwórcze''). Są to głównie [[bakterie Gram-ujemne]] – ''[[Acinetobacter baumannii]]'', ''[[pałeczka ropy błękitnej|Pseudomonas aeruginosa]]'', ''[[pałeczka okrężnicy|Escherichia coli]]'', ''[[pałeczka zapalenia płuc|Klebsiella pneumoniae]]'', ale również [[bakterie Gram-dodatnie]] – ''[[gronkowiec złocisty|Staphylococcus aureus]]'', [[paciorkowce]]. W warunkach pozaszpitalnych bakterią najczęściej kojarzoną z piorunującymi postaciami ciężkiej sepsy jest [[dwoinka zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych]] (''Neisseria meningitidis'') i inne patogeny wywołujące zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
Linia 104 ⟶ 106:
* niewydolności określonych narządów i układów w przypadku braku lub nieodpowiedniego leczenia pojawiają się objawy niewydolności określonych narządów i układów.
Rozpoznanie sepsy
Leczenie ciężkiej sepsy jest długotrwałe i obarczone dużym ryzykiem niepowodzenia. Powinno się odbywać na oddziałach intensywnej terapii. Stosuje się w nim antybiotykoterapię, płynoterapię, [[kortykosteroidy]], leki obkurczające naczynia krwionośne i pobudzające kurczliwość mięśnia sercowego, aktywowane [[białko C]] i inne. Nie istnieje szczepionka, która zabezpieczałaby przed wystąpieniem sepsy. Szczepienia mogą jedynie zmniejszyć częstość infekcji patogenami, które mogą doprowadzić do sepsy (np. szczepionka przeciwko ''Neisseria meningitidis'' wywołującej zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych).
Linia 113 ⟶ 115:
Termin ''posocznica'' pochodzi od słowa "posoka" czyli "zepsuta krew" (za ''Wielkim Słownikiem Medycznym'', PAN, Warszawa, PZWL, 1996). Łacińskim odpowiednikiem jest ''septicemia'', obecnie nieużywany.
Jako "'''ciężką sepsę'''" '''(ciężka posocznica, zespół septyczny)'''
[[Wstrząs septyczny]] rozwija się w chwili, kiedy pomimo prawidłowego nawodnienia, dochodzi do uporczywego spadku [[ciśnienie tętnicze|ciśnienia tętniczego]] powodującego upośledzenie [[perfuzja|perfuzji]] narządowej (spadek przepływu tkankowego krwi). Jest to stan, który wymaga podawania leków obkurczających naczynia ([[wazopresory|wazopresorów]]).
Linia 407 ⟶ 409:
# ''Patofizjologia sepsy''. Opracowanie prof. Bogdana Kamińskiego na podst. Snowden Ch., Kirkman E. ''The pathophysiology of sepsis''. Br. J. Anaesth. CEPD Reviews, 2002;2:11-14 [http://web.archive.org/web/20070929060735/http://www.klubanest.com.pl/pdf/sepsa.pdf Pełny tekst w formacie pdf]
# ''Zasady postępowania w przypadku zakażeń ośrodkowego układu nerwowego wywołanych przez Neisseria meningitidis i inne drobnoustroje''. Opracowanie Krajowego Ośrodka Referencyjnego ds. Diagnostyki Bakteryjnych Zakażeń Ośrodkowego Układu Nerwowego (KOROUN). Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego. 2004. [http://web.archive.org/web/20070928042746/http://www.gis.gov.pl/pdf/meningokoki/wytyczne.pdf Pełny tekst w formacie pdf]
# {{Cytuj książkę|nazwisko=Kübler|imię=Andrzej|tytuł=Sepsa|rok=2017|wydawca=Edra Urban&Partner|miejsce=Wrocław|strony=|isbn=978-83-65835-07-9}}
== Zobacz też ==
|