Wrzodziejące zapalenie jelita grubego: Różnice pomiędzy wersjami

 

'''Wrzodziejące zapalenie jelita grubego''' ({{w języku|la|colitis ulcerosa}}, CU), zaliczane do grupy [[nieswoiste zapalenia jelit|nieswoistych zapaleń jelit]], jest przewlekłym procesem zapalnym błony śluzowej odbytu lub jelita grubego o nieustalonej dotychczas etiologii.

 

== Etiopatogeneza ==

* '''genetyczne''' – świadczy o tym rodzinne występowanie. Ustalono kilka [[gen]]ów podatności na zachorowanie – leżą one na [[chromosom]]ach 3, 7, 12 i 16.

* '''środowiskowe''' – Istnieje korelacja pomiędzy stanem psychicznym pacjentów (takim jak uraz psychiczny i nieprawidłowa reakcja na stres) a występowaniem choroby. Ponadto [[flora bakteryjna jelita|flora bakteryjna]] u osób chorych na ''colitis ulcerosa'' różni się jakościowo i ilościowo od flory występującej u osób zdrowych, jednak nie wiadomo, czy jest to przyczyna czy raczej skutek choroby. Szczególny wpływ mają niektóre szczepy [[pałeczka okrężnicy|Escherichia coli]] i [[Bacteroides vulgatus]]. Z [[Badanie kliniczno-kontrolne|badań kliniczno-kontrolnych]] wynika, że osoby z wyciętym [[wyrostek robaczkowy|wyrostkiem robaczkowym]] przed 20 rokiem życia rzadziej chorują<ref>{{Cytuj pismo | autor=Matsushita M., Uchida K., Okazaki K | tytuł=Role of the appendix in the pathogenesis of ulcerative colitis | rok=2007 | czasopismo=Inflammopharmacology | doi=10.1007/s10787-007-1563-7 | wydanie=15 | wolumin=4 | miesiąc=sierpień | pmid= 17701017 | strony=154–7}}</ref>. W ostatnich latach pojawiły się [[metaanaliza|metaanalizy]] donoszące o zwiększonym ryzyku zachorowania u osób, które nie palą bądź zaprzestały palenia papierosów; równocześnie palenie może zmniejszyć dolegliwości<ref>{{Cytuj pismo | autor=Lakatos PL., Szamosi T., Lakatos L | tytuł=Smoking in inflammatory bowel diseases: good, bad or ugly? | rok=2007 | czasopismo=World journal of gastroenterology : WJG | doi= | wydanie=13 | wolumin=46 | miesiąc=grudzień | pmid= 18069751 | strony=6134–9}}</ref>.

 

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego może być [[objaw kliniczny|objawem klinicznym]] depresji maskowanej (to jest takiego rodzaju depresji, w którym [[zaburzenia depresyjne|endogenny zespół depresyjny]] maskowany jest przez inne objawy)<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Psychiatria : pod redakcją Stanisława Dąbrowskiego, Jana Jaroszyńskiego, Stanisława Pużyńskiego|wydawca=Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich|miejsce=Warszawa|rok=1987|strony=136|tom=1|isbn=83-200-1228-7}}</ref>.

 

Główne objawy mogące wskazywać na wrzodziejące zapalenie jelita grubego to:

* bóle brzucha,

* skórne ([[piodermia zgorzelinowa]], [[rumień guzowaty]]).

 

 

W diagnostyce wrzodziejącego zapalenia jelita grubego znaczenie mają:

* badania krwi – spadek wartości [[hemoglobina|HGB]], poziomu żelaza i białka, podwyższony wskaźnik [[odczyn Biernackiego|OB]];

* badanie kału – umożliwia wykrycie drobnych krwawień z przewodu pokarmowego ([[test na krew utajoną w kale|krew utajona]]), wykluczenie biegunki bakteryjnej, badanie na zawartość kalprotektyny<ref>http://www.diaglab.pl/component/option,com_docman/task,doc_download/gid,202/</ref> i i laktoferyny (pozwala na odróżnienie zapalenia jelita od np. jelita drażliwego);

* badania [[endoskopia|endoskopowe]] jelita grubego – [[rektoskopia]], [[kolonoskopia]], z pobraniem wycinków do badań [[histopatologia|histopatologicznych]];

 

== Powikłania ==

=== Leczenie dietetyczne ===

Dieta jest ważną częścią procesu leczniczego w trakcie leczenia i jest integralną jego częścią. Zalecenia dietetyczne różnią się w zależności od fazy choroby<ref>[http://web.archive.org/web/20070927111910/http://www.unipharm.pl/artykuly/Dolegliwosci_gastrycz/WK_leczenie_zachowawcze_niespecyficznych.pdf Gryglewski A.:''Leczenie zachowawcza niespecyficznych zapaleń jelit'']</ref>.

* Dieta w fazie zaostrzenia – w czasie zaostrzenia, wskutek nasilenia biegunki dochodzi do odwodnienia i wskutek utraty krwi do [[niedokrwistość|niedokrwistości]]. Towarzyszy temu także [[niedożywienie]] wskutek nadmiernej utraty [[białka]] i wzmożonego [[katabolizm]]u. Stopień utraty masy ciała koreluje z śmiertelnością w tej chorobie. U 25 – 80% chorych w fazie zaostrzenia stwierdza się objawy niedożywienia. W trakcie badań nie stwierdzono przewagi [[żywienie pozajelitowe|żywienia pozajelitowego]] nad [[żywienie dojelitowe|żywieniem dojelitowym]], jednak wymagane jest stosowanie diety dojelitowej bezresztkowej, stosowanej doustnie bądź bezpośrednio dojelitowo. Uważa się, że ten sposób postępowania przyspiesza odbudowę śluzówki uszkodzonego jelita. Dożylnie natomiast trzeba wyrównać stwierdzone niedobory wody, elektrolitów, białka i niekiedy krwi.

 

=== Aminosalicylany ===

* Sulfasalazynę stosuje się w dawkach 3,0–4,0 grama na dobę w fazach zaostrzeń, zmniejszając dawkę w fazie remisji do 1,5 g na dobę (niezalecane jest stosowanie mniejszych dawek, gdyż zwykle nie podtrzymują remisji).

Działania niepożądane sulfasalazyny to bóle brzucha, nudności, wymioty, brak apetytu, skórne objawy alergiczne, [[leukopenia]], wzrost aktywności [[aminotransferaza alaninowa|AlAT]] i [[aminotransferaza asparaginianowa|AspAT]]. U mężczyzn może też wywołać [[impotencja|impotencję]].

* Mesalazyna jest lekiem o podobnym działaniu i mniej wyrażonych działaniach niepożądanych. Oba leki mogą być stosowane doustnie i doodbytniczo (tylko w przypadkach zajęcia procesem chorobowym [[odbytnica|odbytnicy]] i [[esica|esicy]] ma to sens) w postaci wlewek doodbytniczych lub w postaci czopków.

 

 

Z uwagi, że glikokortykosteroidy nie podtrzymują remisji wycofuje się je z leczenia w przeciągu 2–3 miesięcy. Natomiast brak poprawy klinicznej po ich włączeniu do leczenia jest wskazaniem do rozważenia leczenia operacyjnego w przypadku ciężkiego zaostrzenia choroby. W leczeniu mogą być też stosowane preparaty o mniejszym ogólnosystemowym działaniu takie jak [[Budezonid|budesonid]].

Najwięcej badań klinicznych potwierdza skuteczność infliskymabu<ref>[http://www.openmedica.pl/mod/news/3828_infliximab_skuteczny_leczeniu.html Openmedica pl.(wymaga rejestracji)]</ref>, który jest stosowany najczęściej w dawce 5 miligramów na kilogram masy ciała w iniekcji co 8 tygodni<ref>[http://www.gastrohighlights.ch/presseberichte2006/darmerkrankung2006.htm Gastrohighlights]</ref>.

Leczenie jest dobrze tolerowane i opisywane jako bezpieczne. Jednakże w trakcie stosowania leków biologicznych obserwowane są objawy niepożądane i skutki uboczne, takie jak:

* reakcje poprzetoczeniowe zarówno pod postacią [[anafilaksja|anafilaksji]] jak i [[choroba posurowicza|choroby posurowiczej]];

* możliwość indukcji chorób z autoagresji, gdyż w trakcie stosowania pojawiają się [[przeciwciała przeciwjądrowe]] i podwójnej nici DNA. Opisano też przypadki polekowego [[toczeń rumieniowaty układowy|tocznia układowego]].

 

 

Trwają badania III fazy oceniające skuteczność [[wikipedia:Etrolizumab|etrolizumabu]] w leczeniu choroby Leśniowskiego-Crohna [https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02394028?term=GA29144&rank=2] oraz wrzodziejącego zapalenia jelita grubego [https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02163759?term=GA28948&rank=][https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02171429?term=GA28949&rank=1][https://clinicaltrials.gov/ct2/show/NCT02165215?term=GA29102&rank=1]. Jest to humanizowane przeciwciało monoklonalne skierowane przeciwko podjednostce ß7 integryn α4ß7 i αEß7. Wskutek czego lek ten selektywnie moduluje procesy zapalne w obrębie jelit. [http://www.thelancet.com/pdfs/journals/lancet/PIIS0140-6736(14)60661-9.pdf] '' ''

=== Leczenie bupropionem ===

{{dopracować|sekcja|zweryfikować|remisja choroby Crohna na bupropionie, ale u człowieka, czy myszy?}}

Dalsze badania nad tego typu leczeniem są prowadzone za granicą (głównie w [[Stany Zjednoczone|USA]]).

 

 

{{Zastrzeżenia|Medycyna}}{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Choroby autoimmunologiczne]]

[[Kategoria:Choroby układu pokarmowego]]