Wanta (żeglarstwo): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Glovacki (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
m poprawa przek., int., jęz., wikizacja, drobne redakcyjne
Linia 2:
[[Plik:Mast-rigging.svg|thumb|120px|Schemat masztu wraz z olinowaniem stałym na żaglowcu:<br />1. [[Kolumna masztu]] <br />2. [[Stenga]]<br /> 3. [[Bramstenga]]<br /> 4. Wanty z [[wyblinka (lina)|wyblinkami]]<br /> 5. Stenwanty<br /> 6. Bramstenwanty]]
 
'''Wanta''' (z [[Język{{w niemieckijęzyku|niem.]]de|Want}}, ''a to z {{w języku|nl|want''}}) – lina [[olinowanie stałe|olinowania stałego]] stabilizująca [[maszt]] w płaszczyźnie prostopadłej do płaszczyzny symetrii [[jednostka pływająca|jednostki pływającej]]. Wanty występują symetrycznie parami na obu [[burta]]ch, a na większych [[jacht]]ach i [[żaglowiec|żaglowcach]] jest ich zwykle kilka par. Zazwyczaj wykonane są z lin plecionych z drutów ze stali węglowej powlekanych antykorozyjną warstwą cynku. Na większych jednostkach mogą być zastąpione prętami. Końce want są zagniatane bądź zaplatane, by umożliwić ich przytwierdzenie do okuć masztu i podwięzi. Rozmiar, liczba oraz układ want zależy od wielkości masztu i przeznaczenia jednostki pływającej.
 
== Rodzaje ==
Nazewnictwo want pochodzi od części masztu, do którego są przymocowane; i tak wyróżniamy: wanty kolumnowe, stenwanty, bramstenwanty, topwanty, wanty krzyżowe.
 
===Wanta kolumnowa===
Usztywnia [[kolumna masztu|kolumnę masztu]] i mocowana jest do niej w miejscu występowania salingu, skąd biegnie w kierunku pokładu. W przypadku masztu wielosegmentowego zazwyczaj występuje parami na burtę.
 
===Stenwanta===
Usztywnia [[stenga|stengę]]. Mocowana jest do masztu przy [[stensaling]]u. Rozparta salingiem biegnie do podwięzi w pokładzie.
 
===Bramstenwanta===
Usztywnia [[Bramstenga|bramstengę]]. Mocowana jest do masztu przy bramstensalingu i rozparta przez stensaling oraz ewentualnie saling biegnie do pokładu.
 
===Topwanta===
Biegnie od topu masztu do pokładu rozparta o najwyższy saling.
 
===Wanta krzyżowa===
Inaczej diamentowa lub krojcwanta. Współcześnie rzadko spotykana. Biegnie od topu masztu i rozparta przez najwyższy saling wraca z powrotem do mocowania w maszcie.
 
== Użycie ==
Możliwe jest regulowanie napięcia want przez co i pochylanie masztu. Wykonuje się to poprzez zmianę jej długości, często przez skręcanie lub rozkręcanie [[Śruba rzymska|ściągacza]].
Możliwe jest regulowanie napięcia want, a przez to i pochylanie masztu. Wykonuje się to poprzez zmianę jej długości, często przez skręcanie lub rozkręcanie [[Śruba rzymska|ściągacza]]. Na jachtach sportowych, szczególnie wyczynowych, regulacji want można dokonywać również w trakcie żeglugi.
Współczesne jachty klasy turystycznej wyposażone są zazwyczaj w 2 lub 3 wanty na każdej burcie. Ich ilość jest zależna od elementów konstrukcyjnych statku, użytych materiałów, typu ożaglowania, przeznaczenia statku. Regulacja tak zaprojektowanych want (i całego olinowania stałego) jest sporadyczna, wymaga zazwyczaj jedynie kontroli poprawności mocowania do podwięzi wantowych.
 
Współczesne jachty klasy turystycznej wyposażone są zazwyczaj w 2 lub 3 wanty na każdej burcie. Ich ilość jest zależna od elementów konstrukcyjnych statku, użytych materiałów, typu ożaglowania, przeznaczenia statku. Regulacja tak zaprojektowanych want (i całego olinowania stałego) jest sporadyczna, wymaga zazwyczaj jedynie kontroli poprawności mocowania do podwięzi wantowych.
{{fakt|W tekstach [[szanta (pieśń)|szant]] i piosenek żeglarskich wanty są często stosowanym motywem, w znaczeniu miejsca, gdzie wiatr gra melodie.|data=2012-12}}. Na żaglowcach niekiedy wiązano wyblinki pomiędzy wantami tworząc tzw. [[drabinka Jakuba|drabinkę Jakuba]] łączącą top masztu i platformę stensalingu.
 
{{fakt|W tekstach [[szanta (pieśń)|szant]] i piosenek żeglarskich wanty są często stosowanym motywem, to na nich wiatr wygrywa melodie.|data=2012-12}}.
 
{{fakt|W tekstach [[szanta (pieśń)|szant]] i piosenek żeglarskich wanty są często stosowanym motywem, w znaczeniu miejsca, gdzie wiatr gra melodie.|data=2012-12}}. Na żaglowcach niekiedy wiązano wyblinki pomiędzy wantami tworząc tzw. [[drabinka Jakuba|drabinkę Jakuba]] łączącą top masztu i platformę stensalingu.
 
== Zobacz też ==