Prześladowania Świadków Jehowy w III Rzeszy: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Opinie na temat postawy Świadków Jehowy w obozach koncentracyjnych: źródła/przypisy |
|||
Linia 54:
== Prześladowania ==
[[Plik:Nowy Dzień 1936 no. 04.JPG|thumb|240px|„Nowy Dzień” (polski odpowiednik „Złotego Wieku”, 15 listopada 1936) ujawniający zbrodnie dokonywane przez III Rzeszę.]]
Jeszcze przed dojściem [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]] do władzy, począwszy od 1929 roku, zdarzało się, że [[narodowy socjalizm|nazistowskie]] bojówki [[Sturmabteilung|SA]] napadały na Świadków Jehowy, dopuszczając się pobić i przerywając zebrania religijne<ref>{{Cytuj stronę | url = https://www.ushmm.org/m/pdfs/20010321-jehovahs-witness-bklt.pdf | tytuł = Jehovah's Witnesses: Victims of the Nazi Era | autor = United States Holocaust Memorial Museum | opublikowany = ushmm.org | data dostępu = 2017-02-28}}</ref>. Celem działań nazistów wobec Świadków Jehowy nie była [[ludobójstwo|polityka eksterminacji]], lecz złamanie siły ich woli{{odn|Jolene Chu|2010|s=408, 409}}. Ponieważ niemieccy Świadkowie Jehowy byli zarówno Aryjczykami, jak i osobami niezaangażowanymi politycznie, naziści uważali, że można ich zmienić<ref name="ReferenceA">{{Cytuj książkę | autor = Hans Hesse | tytuł = „Najodważniejsi byli zawsze Świadkowie Jehowy” | wydawca = Wydawnictwo A PROPOS | miejsce = Wrocław | data = 2010 | strony = 23 | isbn = 978-83-61387-21-3 | rozdział = Kategorie więźniów w obozach koncentracyjnych | nazwisko r = Henry Friedlander}}</ref>. Dlatego starali się zniszczyć nie tyle samych ludzi, co wyznawaną przez nich religię, którą uważali za konkurencyjny względem nazistowskiego państwa obiekt lojalności{{odn|Jolene Chu|2010|s=408, 409}}. Pierwsze udokumentowane przypadki umieszczania Świadków Jehowy w obozach koncentracyjnych miały miejsce w styczniu 1935 roku{{odn|Jürgen Harder/Hans Hesse (2)|2010|s=420}}. 17 grudnia 1935 roku przeprowadzono proces przeciwko Paulowi Balzereitowi, nadzorcy działalności Świadków Jehowy w Niemczech i ośmiu innym osobom uznanym za przywódców działalności Świadków Jehowy<ref>{{Cytuj książkę | autor = Watchtower | tytuł = Działalność Świadków Jehowy w Niemczech w czasach nowożytnych | wydawca = [[Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe|Towarzystwo Strażnica]] | strony = 61}}</ref>.
W dniach od 7 do 9 września 1934 roku zorganizowano kongres w [[Bazylea|Bazylei]], na który przybył Joseph F. Rutherford. Uczestniczyło w nim również blisko 1000 delegatów z Niemiec. Rutherford zamierzał dokładnie zapoznać się z sytuacją w kraju. Ponieważ sytuacja Świadków Jehowy w Niemczech stawała się coraz trudniejsza, opracowano plan jednolitego działania. Do wszystkich zborów w Niemczech wysłano list J.F. Rutherforda, w którym nakazał przeprowadzenie specjalnego zebrania w dniu 7 października, odczytania listu i wysłania wcześniej zredagowanej depeszy<ref>{{Cytuj książkę | autor = Watchtower | tytuł = Działalność Świadków Jehowy w Niemczech w czasach nowożytnych | wydawca = [[Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe|Towarzystwo Strażnica]] | strony = 50–55}}</ref>. 7 października 1934 roku członkowie zborów Świadków Jehowy w Niemczech wystosowali do rządu Hitlera list o treści: „''Wasze prawo pozostaje w całkowitej sprzeczności z prawem Bożym (...) Niniejszym oświadczamy zatem, że za wszelką cenę będziemy przestrzegać przykazań Boga, zgromadzać się w celu studiowania jego słowa, będziemy wielbić go i mu służyć, tak jak polecił''”. Tego samego dnia Świadkowie Jehowy z 49 krajów świata zgromadzili się w celu wysłania do Hitlera telegramów o treści: „''Złe traktowanie świadków Jehowy oburza wszystkich porządnych ludzi na ziemi i zniesławia imię Boga. Zaniechajcie prześladowania świadków Jehowy, bo w przeciwnym razie Bóg zniszczy Was razem z Waszą nacjonalistyczną partią''”. W odpowiedzi naziści wzmogli prześladowania. Natomiast w 1938 roku na dorocznym zjeździe partii w [[Norymberga|Norymberdze]] na Zeppelinwiese Hitler grzmiał: „''Ten wróg Wielkich Niemiec, ten pomiot Międzynarodowych Badaczy Pisma Świętego zostanie w Niemczech wytępiony!''”<ref group=uwaga>Według notarialnie poświadczonego oświadczenia złożonego 13 listopada 1947 roku przez Karla R. Wittiga, który był pełnomocnikiem generała [[Erich Ludendorff|Ericha Ludendorffa]], Hitler zapoznał się z treścią kilku telegramów podczas spotkania 7 października 1934 roku u dr. [[Wilhelm Frick|Wilhelma Fricka]], ministra spraw wewnętrznych Rzeszy i Prus. Właśnie wtedy miał po raz pierwszy użyć słów: ‚Ten pomiot zostanie wytępiony w Niemczech.’</ref> W miarę jak nasilały się prześladowania, konsolidowała się też nieugięta postawa Świadków Jehowy{{odn|Przebudźcie się!|1995|s=8}}<ref name="Wurm">{{Cytuj pismo | autor = Watchtower | tytuł = Moja nienawiść zamieniła się w miłość | czasopismo = Przebudźcie się! | wydawca = [[Strażnica – Towarzystwo Biblijne i Traktatowe|Towarzystwo Strażnica]] | wolumin = XCI | strony = 27–31 | issn = 1234-1169 | data = 8 czerwca 1997}}</ref>.
Linia 93:
Na przestrzeni lat 1933–1945 naziści nie zawsze wykorzystywali oświadczenia o tej samej treści. W Moringen pierwsze „Oświadczenia” (''Verpflichtungserklärungen'') dawane do podpisania od 14 grudnia 1937 roku miały treść: „''Zobowiązuję się, że po moim zwolnieniu z aresztu prewencyjnego powstrzymywać się będę od wszelkiej działalności wywrotowej i zagrażającej państwu. Poinformowano mnie, że z tytułu odbytej kary pozbawienia wolności nie mam prawa do żadnych roszczeń wobec państwa. W przypadku, gdyby zagrożone było moje bezpieczeństwo, udam się dobrowolnie do aresztu politycznego''”. Nie wymagały więc one wyrzeczenia się wiary. W Moringen dawano je do podpisu nie tylko Świadkom Jehowy. 20 grudnia 1937 roku dokument ten uzupełniano pismem maszynowym o treść: „''Zostałam też poinformowana o skutkach ponownego działania na rzecz IBV. Jest mi wiadomo, że w żadnym wypadku nie wystarczy tylko zaniechanie działalności propagandowej, lecz że oczekuje się ode mnie zupełnego odstąpienia od IBV. Oznajmiono mi, że nakaz aresztu prewencyjnego zostanie uchylony dopiero wówczas, gdy moje zachowanie będzie bez zarzutu, i że w przeciwnym wypadku muszę się liczyć z ponownym uwięzieniem nawet z błahego powodu''”. Dodane słowa zwiększały siłę pierwszego dokumentu, choć dalej nie wymagały wyrzeczenia się wiary, lecz w gruncie rzeczy zaprzestania działalności. Ten dokument świadczył już o innym sposobie traktowania przez nazistów więźniarek będących Świadkami Jehowy{{odn|Jürgen Harder/Hans Hesse (1)|2010|s=62}}.
21 grudnia 1938 roku z zarządzenia Himmlera oświadczenie zostało ujednolicone. Ta wersja „Oświadczenia” (''Erklärung'') stosowana we wszystkich obozach już jednoznacznie wymagała wyrzeczenia się wiary. Zawierało ono zobowiązanie do wyrzeczenia się swojej wiary, wystąpienia ze wspólnoty religijnej i wydania byłych współwyznawców. Niewielu podpisało taką deklarację, a odrzucenie propozycji oznaczało godzenie się na „dobrowolny” pobyt w obozie<ref
=== Bergen-Belsen ===
Linia 118:
W obozie [[Sachsenhausen (KL)|Sachsenhausen]] uwięziono przeszło 890 Świadków Jehowy. Imiennie ustalono personalia ponad 650 więźniów z Niemiec, 29 z Austrii, 152 z Holandii i Belgii, 6 z Polski, 3 z Francji oraz 2 z Czechosłowacji. W obozie przebywało również wielu więźniów IBV z Polski, Belgii, Czechosłowacji i Związku Radzieckiego o nieustalonej tożsamości. W latach 1938–1943 w obozie zmarło co najmniej 168 Świadków Jehowy. Pomimo perspektywy surowej kary lub nawet śmierci więźniowie IBV stanowczo odmawiali wykonywania wszelkich prac sprzecznych z ich wierzeniami. Grupa ta kierowała się wysokim poczuciem solidarności oraz ostrożnie dzieliła się swoimi wierzeniami z innymi więźniami. W obozie kilku Ukraińców i Polaków zostało Świadkami Jehowy i zostali ochrzczeni w wannie należącej do izby chorych. Od 1942 roku niedzielnymi popołudniami w bloku nr 59 organizowano grupowe studium Biblii. Przez cały okres funkcjonowania obozu według szacunków zmarło co najmniej 200 Badaczy Pisma Świętego, w trzech przypadkach przeprowadzono oficjalną egzekucję<ref>{{Cytuj książkę | autor = Hans Hesse | tytuł = „Najodważniejsi byli zawsze Świadkowie Jehowy” | wydawca = Wydawnictwo A PROPOS | miejsce = Wrocław | data = 2010 | strony = 95–119 | isbn = 978-83-61387-21-3 | rozdział = Świadkowie Jehowy w obozie koncentracyjnym Sachsenhausen | nazwisko r = Antje Zeiger}}</ref>.
15 września 1939 roku w obozie tym przeprowadzono egzekucję [[August Dickmann|Augusta Dickmanna]], na którego wydano wyrok śmierci za odmowę przyjęcia karty powołania do wojska. Był to pierwszy w Niemczech więzień skazany na śmierć z tego powodu podczas II wojny światowej. Egzekucję przeprowadzono w obecności wszystkich 8500 więźniów obozu, w tym również setek Świadków Jehowy, wśród których był Heinrich Dickmann, brat Augusta<ref name="Dickmann">{{Cytuj stronę | url = https://www.jw.org/pl/wiadomo%C5%9Bci/wiadomo%C5%9Bci/regiony/niemcy/miejsce-pami%C4%99ci-sachsenhausen-upami%C4%99tnia-%C5%9Bwiadka/ | tytuł = Uroczystość upamiętniająca Świadka Jehowy zamordowanego przez nazistów w Sachsenhausen | autor = Watchtower | data = 12 września 2014 | opublikowany = [[jw.org]] | data dostępu = 2017-03-01}}</ref>. Po oddaniu strzałów przez komando egzekucyjne z dowodzącym [[Rudolf Höß|Rudolfem Hössem]], komendant obozu [[Hermann Baranowski]] zagroził taką samą karą śmierci innym Świadkom Jehowy, których w obozie było wówczas około 400–500 – jeśli odmówią podpisania oświadczenia o porzuceniu przynależności religijnej oraz swoich wierzeń. Mimo to żaden z nich nie ustąpił, a dwie osoby, które wcześniej podpisały oświadczenia, wystąpiły z szeregu i oświadczyły, że je wycofują{{odn|Jolene Chu|2010|s=416}}. Postawę Augusta Dickmanna oraz ponad 890 więźniów będących Świadkami Jehowy upamiętniono tablicami pamiątkowymi w 1999 roku{{r|Dickmann}}.
Osadzony w tym obozie sługa Oddziału Świadków Jehowy w Niemczech [[Erich Frost]] w okresie uwięzienia skomponował pieśń „Naprzód Świadkowie!”, która znalazła się później w [[Pieśni Królestwa|śpiewniku]] używanym przez tę grupę religijną. Miała ona pokrzepić i dodać otuchy współwyznawcom osadzonym w Sachsenhausen. Słowa tej pieśni zostały przemycone do Szwajcarii, a stamtąd trafiły do [[Biuro Główne Świadków Jehowy|Biura Głównego Świadków Jehowy]] w Nowym Jorku. Chór Świadków Jehowy wykonał ją po raz pierwszy 1 sierpnia 1948 roku na [[Kongres (Świadkowie Jehowy)|kongresie]] Świadków Jehowy. Od tego czasu znajduje się ona w śpiewniku Świadków Jehowy<ref>{{cytuj pismo | tytuł = Naprzód świadkowie! | czasopismo = [[Strażnica Zwiastująca Królestwo Jehowy]] | data = nr 9/1988 | strony = 19}}</ref><ref>{{cytuj stronę | url = https://tv.jw.org/#pl/mediaitems/MakingMusic/pub-jwbiv_201605_1_VIDEO | tytuł = Pieśń, która dodawała sił więźniom | data dostępu = 2016-09-06 | autor = Watchtower | opublikowany = tv.jw.org | data = 2017-03-02}}</ref>.
| |||