Kwarcyt: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 78.159.92.172 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Paweł Ziemian BOT.
Linia 2:
[[Grafika:SwanPeakQuartziteOutcrop.jpg|thumb|Kwarcyt]]
 
'''Kwarcyt''' - [[Skała zwięzła|zwięzła skała]], której dominującym składnikiem ziarnistym jest [[kwarc]] [[Frakcja piaskowa|frakcji piaskowej]], a [[Spoiwo (geologia)|spoiwem]] [[Rekrystalizacja (geologia)|rekrystalizowana]] [[krzemionka]]<ref name="Niemczynow, Burchart s. 109">Niemczynow, Burchart s. 109</ref><ref name="Roniewicz s. 91, 92">Roniewicz s. 91, 92</ref>. Cechami charakterystycznymi kwarcytów są bardzo duża twardość, spoistość i to, że ziarna kwarcu nie są dostrzegalne makroskopowo (gołym okiem)<ref> name="Niemczynow, Burchart s. 109<"/ref><ref> name="Roniewicz s. 91, 92<"/ref>. Kwarcyty mogą być [[Skały osadowe|osadowe]] (ortokwarcyty) lub [[skały metamorficzne|metamorficzne]] (metakwarcyty)<ref>Roniewicz s. 91, 92, 124, 125</ref>.
 
Kwarcyty o genezie metamorficznej powstają na drodze [[metamorfizm]]u [[piaskowiec|piaskowców]] kwarcowych (zbudowanych niemal wyłączne z ziaren kwarcu). Kwarcyty powstają już przy słabym [[Epizona|metamorfizmie]] i przy silniejszym metamorfizmie (w [[mezozona|mezozonie]] i [[katazona|katazonie]]) nie przechodzą w inny rodzaj skały<ref>Roniewicz s. 124-125</ref>. W [[Polska|Polsce]] metakwarcyty występują głównie w masywach metamorficznych [[Sudety|Sudetów]]<ref>Roniewicz s. 125</ref>.
 
Kwarcyty o genezie osadowej (ortokwarcyty) powstają na drodze silnej rekrystalizacji pierwotnego spoiwa krzemionkowego piasków lub piaskowców kwarcowych w trakcie [[Diageneza|diagenezy]]<ref> name="Niemczynow, Burchart s. 109<"/ref><ref> name="Roniewicz s. 91, 92<"/ref>. Gdy rekrystalizacja spoiwa zaszła tylko częściowo, takie mniej twarde skały nazywa się [[piaskowiec kwarcytowy|piaskowcem kwarcytowym]]<ref name="Roniewicz s. 92">Roniewicz s. 92</ref>.
Do kwarcytów osadowych należą górno[[kambr]]yjskie kwarcyty [[Góry Świętokrzyskie|Gór Świętokrzyskich]] ([[formacja piaskowców z Wiśniówki]]), tworzące główne partie [[Łysogóry|Łysogór]]<ref> name="Roniewicz s. 92<"/ref> i tamtejsze [[gołoborza]].
 
[[Plik:PL kwarcyt złoża.png|thumb|300px|Złoża kwarcytu w Polsce]]
 
Kwarcyty bywają jasnoszare, szaroniebieskie, brązowe lub żółtoczerwone {{fakt}}.
 
Kwarcyty są niesłychanie odporne na obróbkę mechaniczną. Na tym polu mają one przewagę nad tak twardą skałą jak np. [[granit]] {{fakt}}.
Mają zastosowanie w przemyśle materiałów ogniotrwałych oraz jako [[tłuczeń]] w budownictwie drogowym<ref> name="Niemczynow, Burchart s. 109<"/ref>.
 
{{Przypisy}}