Kanał Żerański: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: przenoszę odnośniki bezpośrednio za poprzedzający tekst (WP:CHECK#67)
Linia 33:
 
== Historia ==
Pierwotnie w XVII wieku w miejscu północnego odcinka dzisiejszego Kanału Żerańskiego, powstał [[Kanał Królewski (Długa-Narew)|Kanał Królewski]] z polecenia króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]]. Zadaniem tego kanału było ''"ściągnąć wody z puszczy"'' (Puszczy Słupeckiej), czyli uregulowanie rzeki [[Długa (rzeka)|Długiej]] na odcinku od [[Kobiałka (Warszawa)|Kobiałki]] do [[Narew|Narwi]], która zagrażała wylewami dworowi myśliwskiemu Wazów w [[Nieporęt|Nieporęcie]]. Kanał Królewski, na odcinku od Aleksandrowa do Nieporętu, został wykorzystany przy budowie Kanału Żerańskiego.<ref name="nieporet.pl"/>. Na południe od rzeki Czarnej, Kanał Królewski przebiega po zachodniej stronie ul. Granicznej w Stanisławowie Pierwszym, a na terenie Warszawy pomiędzy ulicami Ruskowy Bród a Olesin.<ref>[http://lopacinski.com/wordpress/?page_id=28 Kanał Królewski], [dostęp 21.12.2015]</ref>.
 
[[Plik:Kanal Zeranski.JPG|thumb|250px|Kanał Żerański koło [[Kobiałka (Warszawa)|Kobiałki]], widok w stronę [[Nieporęt]]u]]
Linia 45:
Pierwsze prace ruszyły dopiero w [[1919]] r., ale szybko zostały przerwane. Kolejne prace podjęte w latach [[1935]]-[[1938]] zaowocowały budową wąskiego kanału na Żeraniu o długości ok. 2,5 km, który służył odprowadzaniu wody z Kanału Bródnowskiego.
 
Do pomysłu powrócono w [[1950]] r. i już w [[1951]] r. na początku współczesnego Kanału Żerańskiego wybudowano port oraz śluzę. Dwustronna [[śluza im. inż. Tadeusza Tillingera]]<ref>[http://www.ngp.pl/str/tekst712.html Śluza Żerań], [dostęp 21.05.2016]</ref> pomiędzy [[port Żerański|portem Żerańskim]] a Wisłą ma komorę o wymiarach 85x12 oraz długość 104 m i do niedawna była drugą na świecie co do wielkości i typu, po śluzie pod [[Asuan]]em na [[Nil]]u w [[Egipt|Egipcie]]. Prace nad budową Kanału poprzedziły badania prowadzone przez prof. [[Czesław Zakaszewski|Czesława Zakaszewskiego]], który opracował raport pt: "Wpływ kanału żeglugi Żerań-Zegrze na stosunki wodne tarasu praskiego".<ref>[http://wislawarszawa.pl/pl/aktualnosci/kana%C5%82-%C5%BCera%C5%84ski Kanał Żerański], [dostęp 21.12.2015]</ref>.
 
W nocy z 29 na [[30 maja]] [[2008]] r. pomiędzy 3 a 6 nad ranem został podniesiony most kolejowy na modernizowanej do większych prędkości pociągów [[Linia kolejowa nr 9|linii kolejowej nr 9]] nad Kanałem Żerańskim o masie 150 ton i przeniesiony przez największy w Polsce dźwig gąsienicowy. Most został postawiony na podporach na nabrzeżu kanału i przejazd pociągów nastąpił po sąsiednim moście, który został poddany remontowi we wrześniu 2009 r.<ref>Grzegorz Lisicki, [http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34862,5264202,Herkules_dzwignal_145_tonowy_most_na_Zeraniu.html Herkules dźwignął 145-tonowy most na Żeraniu], [[Gazeta Wyborcza|Gazeta Stołeczna]] 2008-05-30, [dostęp 1.06.2008]</ref>
Linia 52:
Kanał Żerański przebiega w przybliżeniu z północy na południe. Około połowa długości kanału znajduje się w granicach administracyjnych [[Warszawa|Warszawy]]. Z [[Jezioro Zegrzyńskie|Jeziorem Zegrzyńskim]] kanał łączy się w skrajnie południowym punkcie, z Wisłą na terenie [[Żerań|Żerania]], na południu dzielnicy [[Białołęka]]. [[Śluza wodna|Śluzy]] kanału znajdują się w [[Warszawa|Warszawie]], przy samej [[Wisła|Wiśle]]. Nad kanałem jest 10 mostów drogowych i 3 kolejowe.
 
Kanał ma też duże znaczenie lokalne. W miejscu połączenia z Wisłą jest druga co do wielkości warszawska [[elektrociepłownia]] - [[Elektrociepłownia Żerań]]. Zakład ten używa kanału jako zbiornika wody technologicznej. Przy śluzie jest też port o stałym poziomie lustra wody służący m.in. jako magazyn dla barek transportowych. Kanał jest też jednym z najbardziej cenionych terenów wędkarskich w Warszawie, regularnie odbywają się tam zawody wędkarskie.<ref>[http://www.ww.media.pl/?page=PArticleViewer&nid=5129 Kanał Żerański], [dostęp 21.12.2015]</ref>. Z powodu zrzutu wody technologicznej z elektrociepłowni do portu woda w kanale jest zdecydowanie cieplejsza niż np. w Wiśle, co wpływa na liczebność ryb.
 
Ze względu na swoją charakterystykę, tereny nad Kanałem Żerańskim są wykorzystywane do rekreacji, zarówno jeżeli chodzi o sporty wodne,<ref>[http://www.polskatimes.pl/artykul/105709,kajakiem-przez-malowniczy-kanal-zeranski,id,t.html Kajakiem przez malowniczy Kanał Żerański] [dostęp 21.12.2015]</ref>, jak również turystykę pieszo-rowerową.<ref>[http://tustolica.pl/bialoleka-na-rowery-wycieczki-z-przewodnikiem-ciekawostki-piknik_73308 Białołęka na rowery: wycieczki z przewodnikiem, ciekawostki, piknik], [dostęp 21.05.2016]</ref> Wzdłuż Kanału biegnie jedna z najpopularniejszych tras rowerowych w stolicy, łącząca ją z Zegrzem i Nieporętem.<ref>[http://jazda-na-poziomie.pl/2011/10/05/wycieczka-rowerem-nad-zegrze-wzdluz-kanalu-zeranskiego/ Wycieczka rowerem nad Zegrze wzdłuż Kanału Żerańskiego], [dostęp 21.12.2015]</ref> Kanał Żerański stanowi również arenę zmagań podczas zawodów łodzi smoczych,<ref>[http://tvnwarszawa.tvn24.pl/informacje,news,chinskie-kolosy-na-kanale-zeranskim,44771.html Chińskie kolosy na Kanale Żerańskim], [dostęp 21.12.2015]</ref>,, a także regat długodystansowych stanowiących trening dla polskiej kadry wioślarskiej.<ref>[http://eurosport.onet.pl/wioslarstwo/wioslarska-kadra-inauguruje-sezon-na-kanale-zeranskim/x17vbw Wioślarska kadra inauguruje sezon na Kanale Żerańskim], [dostęp 21.12.2015]</ref>. W okolicy zlokalizowano także przystanek statku "Zefir" pływającego do [[Serock]]a, w ramach jednej z linii turystycznych [[ZTM Warszawa]].<ref>[http://ztm.waw.pl/?c=148&l=1 statek do Serocka], [dostęp 21.05.2016]</ref>.
[[File:Ścieżka rowerowa nad Kanałem Żerańskim, prowadząca do Nieporętu.jpg|250px|thumb|Ścieżka rowerowa nad Kanałem Żerańskim, prowadząca do Nieporętu]]
 
== Gazociąg wysokiego ciśnienia ==
[[File:Tereny zielone nad Kanałem Żerańskim.jpg|250px|thumb|Tereny zielone nad Kanałem Żerańskim]]
W związku z planowaną modernizacją [[Elektrociepłownia Żerań|Elektrociepłowni Żerań]], spółka PGNiG Termika planuje budowę gazociągu wysokiego ciśnienia wzdłuż Kanału Żerańskiego, na odcinku Żerań-Rembelszczyzna. Ze względu na znaczącą ingerencję w środowisko (m.in. konieczność wycinki od 1400<ref>[http://www.ngp.westsidegroup.pl/str/tekst4531.html 1400 drzew do wycięcia nad Kanałem Żerańskim], [dostęp 21.05.2016]</ref> do 3000 drzew<ref>[http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34862,19636868,juz-wycinaja-drzewa-nad-kanalem-zeranskim-wyrabia-nawet-trzy.html Już wycinają drzewa nad Kanałem Żerańskim. Wyrąbią nawet trzy tysiące?], [dostęp 21.05.2016]</ref>), inwestycja spotkała się z krytyką części mieszkańców Białołęki<ref>[http://warszawa.wyborcza.pl/warszawa/1,34862,18994270,kanal-zeranski-ogoloca-z-drzew-i-krzewow-przez-rure-z-gazem.html Kanał Żerański ogołocą z drzew i krzewów. "Przez rurę z gazem"], [dostęp 21.12.2015]</ref>. W wyniku rozmów w grudniu 2015 r. powołano Radę Konsultacyjną złożoną z przedstawicieli mieszkańców,<ref>[http://www.rdc.pl/informacje/wytna-tysiace-drzew-pod-budowe-gazociagu-wszystko-zalezy-od-dobrej-woli-inwestora-posluchaj/ Wytną tysiące drzew pod budowę gazociągu? "Wszystko zależy od dobrej woli inwestora"], [dostęp 21.12.2015]</ref>, a spółka PGNiG Termika zobowiązała się do wykonania nasadzeń zastępczych i zagospodarowania terenu po realizacji inwestycji, m.in. poprzez budowę traktu pieszo-rowerowego wzdłuż całej trasy gazociągu<ref>[http://tustolica.pl/co-dalej-z-gazociagiem-wzdluz-kanalu-zeranskiego-bedzie-spotkanie_71743 Co dalej z gazociągiem wzdłuż Kanału Żerańskiego?], [dostęp 21.12.2015]</ref>.
 
Powołując się na aspekty prawne, w listopadzie 2015 r. spółka PGNiG Termika wraz z inwestorem, spółką [[Gaz-System]], zdecydowały się na realizację gazociągu w trybie specustawy<ref>[http://tustolica.pl/goraco-w-sprawie-gazociagu-specustawa-zamiast-konsultacji_72091 Gorąco w sprawie gazociągu. Specustawa zamiast konsultacji?], [dostęp 21.05.2016]</ref>. Poskutkowało to zmianą w wydawaniu decyzji administracyjnych, bowiem za procedowanie inwestycji odpowiada od tej pory [[Wojewodowie mazowieccy|wojewoda mazowiecki]]. W toku rozmów Wiceprezydent Warszawy [[Michał Olszewski]] zobowiązał się do stworzenia spójnej koncepcji zagospodarowania terenu po budowie inwestycji, która zostanie wyłoniona podczas warsztatów konsultacyjnych z mieszkańcami<ref>[http://www.bialoleka.waw.pl/aktualnosc-27-720-budowa_gazociagu_zagrozenie_czy_szansa.html Budowa gazociągu: zagrożenie czy szansa dla Kanału Żerańskiego – relacja ze spotkania mieszkańców z Zastępcą Prezydenta Warszawy Michałem Olszewskim w sprawie inwestycji], [dostęp 21.05.2016]</ref><ref>[http://tvnwarszawa.tvn24.pl/informacje,news,mniej-betonu-wiecej-zieleni-nie-dla-bulwaru-nad-kanalem-zeranskim,199305.html Mniej betonu, więcej zieleni. "Nie" dla bulwaru nad Kanałem Żerańskim], [dostęp 21.05.2016]</ref>.