Apacze: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot odlinkowuje artykuł Wojny Indian; zmiany kosmetyczne
Linia 1:
{{Inne znaczenia|'''zespołu grup etnicznych'''|[[Apacze (film)|film o takim tytule]]}}
[[Plik:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|thumbmały|400px|Geronimo (po prawej) i jego wojownicy]]
 
'''Apacze''' (''N'de'' lub ''Dine'é'' („Ludzie”)) – zespół grup etnicznych [[Indianie Ameryki Północnej|Indian Ameryki Północnej]], spokrewnionych prawdopodobnie z [[Atabaskowie|Atabaskami]], zamieszkujący głównie stan [[Nowy Meksyk]].
Linia 13:
Zajmowali się wówczas łowiectwem (w tym polowaniami na [[bizon amerykański|bizony]]) i prymitywnym rolnictwem, ale stali się znani przede wszystkim jako wojownicy. Nazwa ''Apache'' pochodzi z języka Zuni i znaczy ''wrogowie'' lub ''waleczni ludzie''. Zła reputacja Apaczów uwieczniona została w świecie poprzez nazwanie ich mianem paryskich rzezimieszków ([[apasz]]e).
 
[[Plik:Apachean ca.18-century.png|300px|thumbmały|Apacze i Nawahowie ok. XVIII w.: Ch - Chiricahua, J - Jicarilla, L - Lipan, M - Mescalero, N - Nawahowie, Pl - Kiowa-Apacze, WA - Apacze Zachodni]]
Apacze zorganizowani byli w samodzielne ekonomicznie [[Matrylinearny system pokrewieństwa|matrylinearne]] grupy. Po rozpoczęciu [[kolonizacja|kolonizacji]] Ameryki przez Europejczyków wyróżnili się [[Wojny Indian|walkami]] najpierw z Hiszpanami, a następnie z [[Meksyk]]anami i Amerykanami. Kulminacja walk przypadła na lata przymusowych wysiedleń (1848-1886), kiedy wodzami byli [[Cochise (wódz Apaczów)|Cochise]] i [[Geronimo (wódz Indian Chiricahua)|Geronimo]]. Wojny Apaczów z białymi i okres [[Nomada|koczowniczego]] trybu życia plemienia skończyły się z chwilą poddania się Geronima (1886). Rozpoczął się trudny okres adaptacji do nowych warunków życia w [[Rezerwat Indian|rezerwatach]], dezintegracji tradycyjnych struktur i asymilacji.
 
Apacze, pomimo poddania się Geronimo, nie zgodzili się w części z rządami białych. Do ostatniej potyczki z kolonialistami doszło w 1924 roku w Arizonie<ref name="legendsofamerica.com"/>.