Joseph de Maistre: Różnice pomiędzy wersjami

Próba wcielenia w życie tych [[aprioryzm|apriorycznych]] projektów, których celem jest uczynienie człowieka wolnym i szczęśliwym, prowadzi do konfrontacji istniejącej rzeczywistości społecznej z myśleniem utopijnym. Gdy to myślenie zwycięży, do władzy dochodzi zideologizowana grupa polityczna budująca system despotyczny o charakterze antycypującym [[totalitaryzm]]. Tak też ocenione zostaną rządy jakobińskie oparte na [[terror]]ze, a także despotyzm [[Napoleon Bonaparte|Napoleona Bonaparte]]. Wedle J. de Maistre’a, człowiek stoi przed wiecznym dylematem: [[tradycja]] albo [[utopia]], co oddaje dualistyczny charakter samego człowieka: konserwatywnej, rozumnej natury i pełnej pychy natury namiętnej. Klasycznym przykładem myślenia utopijnego, które przez J. de Maistre’a było szczególnie atakowane, jest pomysł, że [[władza]] ma prawo zmieniać historyczną konstytucję [[naród|narodu]], poprzez nadanie mu nowej, spisanej konstytucji (którą liberałowie uważali za gwarancję praw ludu wobec kapryśnej władzy tradycyjnej): „Któż nie przyznałby, że najlepsza konstytucja polityczna jest to ta, która powstała w wyniku deliberacji i została napisana przez znawców polityki, doskonale oddając charakter narodu i przewidziawszy wszelkie okoliczności? Tym niemniej nic fałszywszego. Lud najlepiej ukonstytuowany to ten, który ma najmniej pisanych praw konstytucyjnych; bowiem wszelka konstytucja pisana jest niczym” (J. de Maistre: Les soirées de Saint-Petersbourg ou entretiens sur le gouvernement temporel de la Providence. Paris 1960, s. 267-268).

 

 

Cechą konstytuującą trwałość takiego [[państwo|państwa]] jest ograniczenie procesów emancypacyjnych ludzkiego [[rozum]]u, czyli destrukcja pysznej strony natury ludzkiej. Rozumowi przeciwstawione zostaną tu: 1/ [[autorytet]]y, które wskazują słabej intelektualnie jednostce ludzkiej (skalanej przez [[grzech pierworodny]]) co jest, a co nie jest prawdą. Do najważniejszych autorytetów w [[polityka|polityce]] zaliczał J. de Maistre władcę i dziedziczną [[arystokracja|arystokrację]], a w dziedzinie religijnej, [[Kościół katolicki]], wyrażający swoją niezawodną opinię ustami [[papież]]a. Prowadzi to de Maistre’a na pozycje przychylne [[Absolutyzm władzy|absolutyzmowi]] i [[ultramontanizm]]owi; 2/ [[przesąd]]y, wyrażające ludowe i powszechne mądrości. Przesąd – choć w ocenie [[indywidualizm|indywidualistycznego]] i oświeceniowego umysłu jest zabobonem – wyraża oceny wynikłe z doświadczenia pokoleń. Dlatego też w popularnych ideach i obyczajach zawarte są głębokie prawdy o naturze [[społeczeństwo|społeczeństwa]] i człowieka, oraz [[empiryzm|empirycznie]] potwierdzone opinie o związkach przyczynowo-skutkowych; 3/ częścią przesądów jest także [[tradycja]].