Wojna sześciodniowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Fałszywe pogłoski: Zostały zmienione na pogłoski, ponieważ było to PRAWDĄ
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawa: linki wewnętrzne, apostrofy, cudzysłowy itp.
Linia 41:
13 listopada 1966 izraelska armia przeprowadziła operację odwetową, wkraczając siłami 3 tys. żołnierzy do Jordanii. Podczas tej operacji zajęte zostały arabskie wioski Es Samu, Kirbet El-Markas i Kirbet Jimba w pobliżu [[Hebron]]u, w [[Judea|Judei]]. W trakcie trwania operacji doszło do starcia z jordańskimi siłami, które interweniowały w rejonie wioski Es Samu. W walce zginęło 15 jordańskich żołnierzy i 3 cywili, rannych zostało 54 żołnierzy i 29 cywili. Zginął także 1 izraelski spadochroniarz, a 10 zostało rannych. W wiosce Es Samu zniszczonych zostało 125 domów<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Bowen|imię= Jeremy|tytuł= Six Days: How the 1967 War Shaped the Middle East|wydawca= Simon & Schuster|miejsce= Londyn|rok= 2003|strony= 23-30|isbn= 0743230957}}</ref>.
 
Izraelska operacja odwetowa spotkała się z wielką krytyką ze strony Jordanii i innych arabskich sąsiadów. Jedną z konsekwencji tej operacji było ogłoszenie 20 listopada przez króla [[Husajn ibn Talal]]a mobilizacji jordańskiej armii. Zwiększało to napięcie w całym regionie i stwarzało zagrożenie wybuchu kolejnej wojny. W rezultacie 25 listopada [[Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych|Rada Bezpieczeństwa ONZ]] przyjęła [[Rezolucja nr 228|Rezolucję nr 228]] potępiając Izrael za operację wojskową w Jordanii.
 
==== Nasilenie konfliktu ====
Linia 63:
23 maja Izrael cytując międzynarodowe prawo oświadczył, że zamknięcie cieśnin jest nielegalne i zapowiedział rozważenie kroków zapobiegawczych. Oficjalne oświadczenie uznawało ogłoszenie blokady morskiej cieśnin jako wyraźny akt agresji – jako pierwszy strzał w nowej wojnie<ref>{{cytuj książkę|tytuł= United Nations Conference on the Law of the Sea|wydawca= UN Publications|miejsce= Genewa|rok= 1958|strony= 132–134|isbn=}}</ref>. Egipt i pozostałe państwa arabskie uznały w odpowiedzi, że jakiekolwiek działanie ofensywne Izraela byłoby nieusprawiedliwioną prawnie samoobroną, ponieważ nie nastąpił żaden zbrojny atak. Dodatkowo Egipt oświadczył, że rejon [[Zatoka Akaba|Zatoki Akaba]] zawsze znajdował się na jego wodach terytorialnych i prawo korzystania z tej drogi wodnej przysługuje jedynie państwom zaprzyjaźnionym – Jordanii i Arabii Saudyjskiej. Nie uwzględniono przy tym twierdzenia, że w Zatoce Akaba znajduje się także izraelski port [[Ejlat]].
 
25 maja 1967 [[Siły Obronne Izraela]] ukończyły pośpiesznie przeprowadzoną częściową mobilizację. Przygotowując się do wojny przygotowano około 14 tys. miejsc w szpitalach i zaczęto kopanie grobów na około 10 tys. ciał. Państwowe linie lotnicze [[El Al]] zawiesiły wszystkie loty, a zagraniczne linie pośpiesznie zabierały z [[Port lotniczy Tel Awiw-Ben GurionGuriona w Tel Awiwie|lotniska Lod]] setki spanikowanych turystów, którzy pośpiesznie opuszczali Bliski Wschód.
 
26 maja egipski prezydent Naser powiedział: ''„Zamierzamy przypuścić frontalny atak na Izrael. To będzie wojna totalna. Naszym podstawowym celem będzie unicestwienie Izraela”''. 28 maja Naser dodał: ''„samo istnienie Izraela stanowi agresję”''. Równocześnie zagroził on całkowitym zamknięciem Kanału Sueskiego, gdyby jakiekolwiek państwo spróbowało interweniować w trakcie wojny egipsko-izraelskiej<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Stone|imię= David|tytuł= Wars of the Cold War|wydawca= Brassey's|miejsce= Genewa|rok= 2004|strony= |isbn= 1857533429}}</ref>. 29 maja Naser zażądał od Izraela oddania portu Ejlat i innych terenów położonych wzdłuż linii demarkacyjnej.
Linia 72:
Tego samego dnia Irak, Sudan, Kuwejt i Algieria ogłosiły mobilizację swoich wojsk. W świecie arabskim głoszone było hasło: „Cel, jaki nam przyświeca – to całkowita zagłada Izraela!” 31 maja iracki prezydent [[Abd ar-Rahman Arif]] powiedział: „Obecność Izraela to pomyłka, która musi być naprawiona... Nasz cel jest jasny – zmieść Izrael z mapy.”<ref name=autonazwa1 />
 
3 czerwca Egipt przerzucił drogą powietrzną do [[Amman]]u dwa [[batalion]]y komandosów z zadaniem przeniknięcia na terytorium Izraela i przeprowadzenia licznych działań [[sabotaż]]owo-[[Dywersja|dywersyjnych]]<ref name=autonazwa2>{{cytuj książkę |nazwisko= SegevSegew|imię= Samuel|tytuł= A Red Sheet: the Six Day War|wydawca= |miejsce= |rok= 1967|strony= 82, 175-191|isbn=}}</ref>.
 
== Zgromadzone siły ==
Linia 108:
 
==== Strefa Gazy ====
84. Dywizja Pancerna (3 brygady dowodzone przez generała [[Jisra’el Tal|Jisra’ela Tala]]) uderzyła na pozycje egipskie w Strefie Gazy, na linii [[Chan Junus]]–[[Rafah]]. Izraelczycy szybkim manewrem oskrzydlającym obeszli pod Chan JunisJunus pozycje Egipcjan i zaatakowali od tyłu stanowiska artylerii, niszcząc je i zmuszając przeciwnika do opuszczenia pozycji obronnych. Następnie skierowali się wzdłuż brzegu morza w stronę Rafah, gdzie ciężkie walki trwały aż do wieczora, kiedy to miasto zostało zdobyte, a tym samym oddziały egipskie broniące [[Gaza (Palestyna)|Gazy]] zostały okrążone. W trakcie walk pod Rafah wyróżnili się izraelscy komandosi 35. Brygady Spadochronowej T'zanhanim, którzy byli specjalnie szkoleni do prowadzenia działań rozpoznawczych, szturmowych oraz dywersyjnych na terytorium nieprzyjaciela.
 
Wieczorem siły izraelskie z rejonu Rafah uderzyły w kierunku silnie bronionej egipskiej bazy [[Al-Arisz]]. W nocnych walkach umocnienia zostały przełamane i o świcie 6 czerwca Izraelczycy zdobyli ten ważny węzeł komunikacyjny. Równocześnie, o świcie 6 czerwca rozpoczęło się natarcie z rejonu Chan Junus w kierunku [[Gaza (Palestyna)|Gazy]]. Po ciężkich walkach, w południe zostały zdławione ostatnie punkty egipskiego oporu w Strefie Gazy.
Linia 193:
W tej walce niezwykle ważnym czynnikiem okazała się [[Organizacja Wyzwolenia Palestyny]], która wykorzystała osłabienie militarne Egiptu i rozpoczęła prowadzenie coraz bardziej samodzielnej polityki. Poglądy jej przywódców stopniowo radykalizowały się, aż w 1969 przywództwo nad OWP przejął [[Jasir Arafat]], wieloletni nieprzejednany wróg kompromisu z Izraelem<ref>{{cytuj stronę| url = http://encyklopedia.wp.pl/encid,1721534,sz_tresc.html?ticaid=15c04| tytuł = Organizacja Wyzwolenia Palestyny| data dostępu = 21 kwietnia 2008| autor = Encyklopedia PWN| język = en}}</ref>.
 
Natomiast w Izraelu, [[Trzynasty rząd Izraela|lewicowy rząd]] premiera [[Lewi Eszkol|Lewiego Eszkola]]a doprowadził do uchwalenia 27 czerwca 1967 przez [[Kneset]] trzech ustaw dotyczących Jerozolimy. Pierwsza rozszerzała izraelską jurysdykcję na Wschodnią Jerozolimę. Druga powiększyła trzykrotnie powierzchnię miasta Jerozolima. Trzecia ustawa zapewniała ochronę wszystkich obiektów sakralnych i swobodny dostęp do nich dla wyznawców wszystkich religii.
 
=== Rezolucja ONZ nr 242 ===
22 listopada 1967 [[Rada Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych|Rada Bezpieczeństwa ONZ]] wystosowała [[Rezolucja nr 242|Rezolucję nr 242]], wzywającą do „utworzenia sprawiedliwego i trwałego pokoju na Bliskim Wschodzie”, który miał być osiągnięty poprzez przyjęcie następujących zasad:
# wycofanie izraelskich wojsk z terenów zajętych w wojnie sześciodniowej,
# wycofaniu wszystkich żądań sprzed wojny,
Linia 205:
23 listopada 1967 [[Sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych]] [[U Thant]] upoważnił [[Szwecja|szwedzkiego]] dyplomatę [[Gunnar Jarring]]a, aby jako specjalny wysłannik [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] nadzorował wprowadzenie Rezolucji 242 w życie. Jarring umieścił swoją główną kwaterę na [[Cypr (wyspa)|Cyprze]] i rozpoczął konsultacje z Izraelem, Egiptem, Jordanią i Libanem. Syria odmówiła udziału w jakichkolwiek konsultacjach w sprawie porozumienia z Izraelem. Konsultacje prowadzone przez Jarringa były niezwykle trudne, gdyż delegacja izraelska nalegała na jak najszybsze rozpoczęcie bezpośrednich rozmów pokojowych twierdząc, że żadne ustępstwa terytorialne nie mogą być poczynione, zanim nie powstanie perspektywa uzyskania trwałego pokoju. Natomiast państwa arabskie popierane przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich utrzymywały, że bezpośrednie rozmowy z Izraelem mogą rozpocząć się dopiero po wycofaniu jego wojsk z zajętych terenów. Impas w negocjacjach doprowadził do zerwania konsultacji przez państwa arabskie. W rezultacie komunistyczne państwa Europy Wschodniej (z wyjątkiem [[Rumunia|Rumunii]]) zerwały stosunki dyplomatyczne z Izraelem<ref>{{cytuj stronę| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=4574362| tytuł = Izrael. Historia.| data dostępu = 21 kwietnia 2008| autor = Encyklopedia PWN| język = en}}</ref>.
 
W październiku 1973 arabskie armie podjęły próbę odzyskania utraconych ziem, podejmując atak podczas najważniejszego święta judaizmu [[Jom Kippur]]. Wojna ta przeszła do historii pod nazwą [[Wojnawojna Jom Kippur|wojny Jom Kippur]].
 
=== Konteksty kulturowe ===