Krzemieniec (miasto): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
korekta błędu - wikipedyście pomyliły się kościoły |
|||
Linia 81:
** 3 lipca 1941 r., dzień po zajęciu Krzemieńca przez [[Wehrmacht]], w mieście doszło do antysemickiego [[pogrom]]u dokonanego przez [[nacjonalizm ukraiński|nacjonalistów ukraińskich]], w którym zginęło co najmniej 130<ref name="Musiał171" >{{Cytuj książkę |nazwisko = Musiał |imię = Bogdan|autor link = Bogdan Musiał |tytuł = Rozstrzelać elementy kontrrewolucyjne. Brutalizacja wojny niemiecko-sowieckiej latem 1941 roku |wydawca = Stowarzyszenie Kulturalne Fronda|miejsce = Warszawa|rok = 2001|strony=171|isbn = 83-88747-40-1}}</ref>, a według niektórych źródeł nawet od 300 do 500 Żydów<ref>''Холокост на территории СССР: Энциклопедия'', Moskwa 2009, {{ISBN|978-5-8243-1296-6}}, s. 478.</ref>. Pretekstem do pogromu było [[Masakra w więzieniu w Krzemieńcu|wymordowanie przez NKWD]] w więzieniu w Krzemieńcu około 100–150 więźniów (głównie Ukraińców, lecz także Polaków) tuż przed wycofaniem się Sowietów z miasta<ref name="Musiał171" /><ref name="siemaszko478" />.
** 28 lipca 1941 r. na podstawie listy ułożonej przez nacjonalistów ukraińskich, Niemcy aresztowali przedstawicieli [[inteligencja (społeczeństwo)|inteligencji]] polskiej z Krzemieńca, głównie nauczycieli [[Liceum Krzemienieckie]]go. W dniach 28–30 lipca 1941 r. 30 z tych osób zostało przez Niemców rozstrzelanych pod Górą Krzyżową<ref name="siemaszko478">Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, ''Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na ludności polskiej Wołynia 1939–1945'', Warszawa 2000, s. 478.</ref>.
** 1 marca 1942 r. Niemcy utworzyli w Krzemieńcu [[Getto w Krzemieńcu|getto]] dla ludności żydowskiej. W sierpniu 1942 roku getto zostało „zlikwidowane” przez [[Sicherheitsdienst]], [[Ordnungspolizei|niemiecką żandarmerię]] i złożony z Ukraińców [[Schutzmannschaft]]. Żydów w liczbie ok. 8 tys. rozstrzeliwano w rejonie dawnej fabryki tytoniowej i wrzucano do dołów i rowów<ref>''Холокост на территории СССР: Энциклопедия'', op.cit.</ref>. W celu wygonienia Żydów z kryjówek getto zostało podpalone<ref>Władysław Siemaszko, Ewa Siemaszko, ''Ludobójstwo…'', op.cit., s. 479.</ref>. Trwający kilka dni pożar zniszczył zabytkowe centrum miasta<ref>
* 1945–1991 – w składzie [[Ukraińska Socjalistyczna Republika Radziecka|Ukraińskiej SRR]]
* W 1989 liczyło 24 570 mieszkańców<ref>[http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу]</ref>.
Linia 111:
* zespół klasztorny [[Jezuici|oo. jezuitów]]
** klasztor jezuitów – [[Liceum Krzemienieckie]] jest najbardziej charakterystyczną budowlą Krzemieńca, która powstała w latach 1731–1753<ref>Jako data zakończenia budowy podawany jest też rok 1742.</ref> według projektu architekta – jezuity [[Paweł Giżycki (jezuita)|Pawła Giżyckiego]] z fundacji książąt Wiśniowieckich.
** kościół pw. [[Kościół św. Ignacego Loyoli i św. Stanisława Kostki w Krzemieńcu|św. Ignacego Loyoli i św. Stanisława]]. Po kasacji zakonu jezuitów w 1773 r. kościół zamieniono w parafialny, a następnie w 1832 roku w cerkiew prawosławną<ref name="Tokarski">{{cytuj książkę | autor = Tokarski J.| tytuł = Lwów i okolice| wydawca = Pascal| miejsce = Bielsko-Biała| rok =2007 | strony = 339–340| isbn = 978-83-7304-776-1}}</ref>, kiedy to został odebrany katolikom, którzy odzyskali go w 1920 roku w czasach [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]]. Po wojnie budowla używana była jako sala sportowa, a później jako skład mebli<ref>Grzegorz Rąkowski, ''Wołyń...", s. 372</ref>. Po upadku ZSRR kościół zamieniono na cerkiew Przemienienia Pańskiego należącą do [[Ukraiński Autokefaliczny Kościół Prawosławny|Ukraińskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego]]<ref>J. Tokarski: ''Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Ukrainie''. T. 2. Burchard Edition 2001, {{ISBN|83-87654-11-6}}, s. 119.''</ref><ref>Grzegorz Rąkowski, ''Wołyń...", s. 372</ref>.
* rzymskokatolicki kościół pw. św. Stanisława Biskupa z lat 1853–1857 został wybudowany na wzór [[Kościół św. Katarzyny w Sankt Petersburgu|kościoła św. Katarzyny w Sankt Petersburgu]]. Wewnątrz znajduje się pomnik Juliusza Słowackiego. Do jego zachowania w czasach sowieckich przyczynili się miejscowi Polacy, przekonując Rosjan, że chodzi tu o upamiętnienie „rewolucyjnego poety”.
* kościół, który jako fara został przekazany [[Zakon Braci Mniejszych|franciszkanom]] w początkach XVII w., ufundowała w roku 1538 [[Bona Sforza|królowa Bona Sforza]]. Franciszkanów sprowadził biskup łucki Marcin Szyszkowski. Istniejącą dziś świątynię ufundowali w 1606 Książęta Wiśniowieccy i Zbarascy – oni sfinansowali też budowę klasztoru. Kościół znacznie przebudowano i powiększono w połowie XVII w. Wówczas też powstała dzwonnica. W roku 1832 w ramach represji po upadku powstania listopadowego, klasztor zamknięto, a świątynię przekazano wiernym prawosławnym. Obecnie sobór pw. św. Mikołaja
* żeński [[monaster Objawienia Pańskiego w Krzemieńcu|monaster Objawienia Pańskiego]] stoi przy ulicy Szewczenki (do 1939 Szerokiej). Jest on kontynuatorem tradycji prawosławnego klasztoru założonego w 1636, który w XVIII w. został przejęty przez [[jezuici|jezuitów]], następnie przekazany [[Zakon Bazylianów Świętego Jozafata|bazylianom]]. W 1805<ref>Dylewski w przewodniku po Ukrainie podaje datę 1807.</ref> [[Tadeusz Czacki]] doprowadził do przeniesienia zakonników do budynków osiemnastowiecznego klasztoru [[Franciszkanie reformaci|reformatów]] (ufundowany w 1750 przez Stanisława Potockiego, wojewodę poznańskiego), zaś dawny obiekt klasztorny włączył do kompleksu budynków [[Liceum Krzemienieckie]]go. Bazylianie działali w Krzemieńcu do 1832, gdy w ramach represji po [[powstanie listopadowe|powstaniu listopadowym]] decyzją władz carskich budynek został przejęty na katedrę przez [[Rosyjski Kościół Prawosławny]] i przebudowany w stylu bizantyjskim. W czasach [[II Rzeczpospolita|II Rzeczypospolitej]] rezydował tutaj prawosławny [[diecezja wołyńska|biskup wołyński]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Pawluczuk | imię = U. | tytuł = Życie monastyczne w II Rzeczypospolitej| wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku| miejsce = Białystok| rok = 2007| strony = 129–| isbn = 978-83-7431-127-4}}</ref><ref>J. Tokarski, ''Ilustrowany przewodnik…'', s. 120.</ref>
| |||