Cesarstwo Nicejskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m Dodaję nagłówek przed Szablon:Przypisy
m lit.
Linia 189:
W tym samym roku Jan uderzył też na posiadłości łacinników, wykorzystując fakt, iż Baldwin przebywał wówczas na francuskich i angielskich dworach, błagając o pomoc dla swego państwa. Watatzes opanował Tzurulos i Bizię. Pasmo sukcesów Nicei zostało przerwane genueńskim atakiem na Rodos. Genueńczycy wykorzystali nieobecność zarządcy wyspy, Jana Gawalasa. Było to dla Greków tym bardziej niespodziewane, że [[Genua]] była sojusznikiem cesarstwa Nicei, a jej kupcy korzystali z pewnych swobód i przywilejów na terenie państwa Watatzesa. Krótko po ataku genueńskim na Rodos wylądował książę Achai, który pozostawił tu silny garnizon z setką rycerzy na czele. Wyspę ostatecznie udało się jednak odzyskać, a spór z Genueńczykami został załagodzony.
 
Kariera Jana III dobiegała powoli końca. Jego ostatnia znaczniejsza ekspedycja militarna była skierowana przeciwko Michałowi II, despocie Epiru. Władca ten zawarł przymierze z Niceą, a jego najstarszy syn, Nicefor, miał poślubić Marię, wnuczkę Jana III. Porozumieniu temu stanęły na drodze intrygi oślepionego Teodora, dawnego cesarza tesalonickiego. Po oddaniu insygniów cesarskich i otrzymaniu tytułu despoty, wykroił on sobie malutkie, na poły niezależne księstwo wokół Edessy. Teodor namówił Michała II do zaatakowania posiadłości nicejskich w Macedonii. Na wieść o poczynaniach wrogów Jan szybko wylądował ze znacznymi siłami w Tesalonice, skąd pomaszerował na Edessę, którą zajął, i zmusił Teodora do ucieczki. Wojska nicejskie pomaszerowały za przeciwnikiem w stronę Epiru. Wówczas Jan Petralifas, który dowodził wojskami despotatu broniącymi Kastorii, przeszedł na stronę Jana i wydał mu twierdzę wraz z bronionymi przez nią przełęczami gór Pindos. Droga do Epiru stanęła otworem, a spanikowany despota [[Michał II Angelos|Michał]] chciał za wszelką cenę zawrzeć pokój. Doszło wówczas do porozumienia, na mocy którego Jan zyskiwał PriłepPrilep, Albanopolis i wszystkie ziemie leżące na północ od drogi łączącej Dyrrachium z Tesaloniką. Michał musiał również oddać swego syna, [[Nicefor I Angelos|Nicefora]], jako zakładnika. Został on jednak potraktowany ze wszystkimi honorami i otrzymał od Jana tytuł despoty. Teodor, który w końcu wpadł w ręce Nicejczyków, został zmuszony do wycofania się z życia publicznego i do końca swoich dni pozostawał w klasztorze.
 
=== Dyplomacja, gospodarka, społeczeństwo ===
Linia 225:
Tym razem na czele nicejskiej armii, która wylądowała w Europie, stanął [[Michał VIII Paleolog|Michał Paleolog]], członek możnego rodu stanowiącego część cesarskiej elity wojskowej. Michał w czasie ostatniej wojny z Bułgarami był gubernatorem Nicei, ale na wieść o aresztowaniu swojego wuja zbiegł do sułtana seldżuckiego, porzucając miasto. Jego zachowanie mogło świadczyć, że był zamieszany w spisek, ale dochodzenie nie potwierdziło tych podejrzeń. Michał słał również listy do Teodora, zapewniając go o swojej niewinności. Ostatecznie, po konsultacjach z biskupem Ikonion, cesarz zezwolił Paleologowi na powrót.
 
Przybycie świeżych sił nicejskich pod dowództwem Michała Paleologa do Tesaloniki zmieniło przebieg wojny. Nicejczycy przeszli do kontrofensywy, a Michał poprowadził ich na Edessę. Nieopodal miasta doszło do starcia z Epirotami, w którym zginął Teodor, nieślubny syn Michała II. Zwycięstwo pod Edessą otworzyło Michałowi drogę do Dyrrachium. Po drodze odwiedził PriłepPrilep, gdzie rozmówił się z dowódcą twierdzy. Kiedy jednak ruszył w dalszy marsz, despota Epirski ponownie zajął pobliskie przełęcze, a miejscowi podnieśli bunt, przerywając komunikację między Dyrrachium a Tesaloniką. Garnizon w PriłepPrilep, nie widząc żadnych szans na obronę, skapitulował. Kampania 1257 roku nie rozstrzygnęła losów wojny.
 
Na domiar złego epilepsja Teodora II zaczęła się nasilać. Zrozpaczony Laskarys zaczął podejrzewać, że nagłe pogorszenie się jego stanu zdrowia jest wynikiem jakichś magicznych zabiegów jego nieprzyjaciół, co doprowadziło do wielu intryg na nicejskim dworze, w wyniku których wielu ludzi, często bardzo oddanych cesarzowi, zostało skazanych za zdradę i spiski. Podejrzenia dotknęły również rodzinę Paleologów, a siostra Michała, Maria, została aresztowana. Teodor, obawiając się o wierność swego dowódcy, wysłał do Europy swoich zaufanych ludzi, którzy aresztowali Paleologa, zanim doszły do niego informacje o oskarżeniach wobec Marii. Michał został przewieziony do Azji Mniejszej, do Magnezji, gdzie rezydował cesarz. Michałowi jednak ponownie udało się przekonać suzerena o swojej niewinności i w wyniku tej sprawy zyskał on sobie przychylność Teodora, który postrzegał go odtąd jako wiernego sługę rodu Laskarysów.
Linia 241:
 
=== Wojna z koalicją ===
Wzrastająca potęga Nicei, która powoli dominowała scenę polityczną na południowym wschodzie Europy, doprowadziła do zmiany w polityce Hohenstaufów rządzących południowymi Włochami. Nowy władca Sycylii, Manfred, w przeciwieństwie do swojego ojca, Fryderyka II, nie postrzegał Nicei jako sojusznika w rywalizacji z papiestwem o wpływy w chrześcijańskim świecie. Był on za to żywo zainteresowany ekspansją na Bałkanach i na Bliskim Wschodzie, a cesarstwo wydawało się być najpoważniejszym rywalem. W 1258 roku Mafred poczynił przygotowania pod kampanię na wschodzie. Zajął [[Korfu]] i najważniejsze miasta na wybrzeżach Epiru: [[Durrës|Dracz]], [[Awlona|Awlonę]] i [[Butrint]]. Despota Michał II z uwagi na wojnę z Niceą, był gotów poświęcić część swoich posiadłości, jeśli miał w zamian za nie otrzymać pomoc wojskową. Oddał więc Manfredowi jego nabytki i nakłonił go do ślubu ze swoją córką, co ostatecznie przypieczętowało sojusz. Dołączył do nich [[Wilhelm II Villehardouin]], książę Achai, która przeżywała właśnie okres rozkwitu. Sojuszników poparł władca serbski, [[Stefan Urosz I]], który pod koniec 1258 roku zajął nicejskie Skopje, PriłepPrilep i Kiczewo.
 
Reakcja Nicei nastąpiła w 1259 roku, kiedy to do Europy, na czele silnych wojsk przeprawił się Jan Paleolog, brat cesarza Michała. Jego armia składała się w dużej mierze z doświadczonych oddziałów kumańskich i tureckich. Wkroczenie wojsk nicejskich do Górnej Macedonii wywołało popłoch w wojsku epirockim, skoncentrowanym wokół Kastorii. Jan niemal bez walki zajął Ochrydę, Devol, Pelagonię, Prespę i kilka pomniejszych terytoriów i fortec. Michałowi II udało się zreorganizować wojska nieopodal gór Pindos i oczekiwał tam na wsparcie od swoich łacińskich sojuszników. Gdy dotarły do niego oddziały achajskie i sycylijskie, rozpoczął kontrofensywę. Nieprzyjacielskie armie [[Bitwa pod Pelagonią|starły]] się w dolinie Pelagonii we wrześniu 1259 roku. Bitwa zakończyła się całkowitym zwycięstwem Nicejczyków, a armia koalicji nie dość, że została rozbita, to poniosła jeszcze ogromne straty. Wielu łacińskich rycerzy albo zginęło, albo, na czele z księciem Achai, dostało się do greckiej niewoli.
Linia 307:
* Angold Michael, ''A Byzantine Government in Exile: Government and Society under the Laskarids of Nicaea (1204–1261)'', Wydawnictwo Uniwersytetu Oxford, 1975
* Balard Michel, Łaciński Wschód. XI-XV wiek, WAM, 2010.
* Bekker Immanuel (edycja), ''[http://archive.org/details/demichaeleetand01bekkgoog| De Michaele et Andronico Palaeologis libri tredecim]'', 1835.
* Bekker Immanuel (edycja), ''Nicephori Gregorae Byzantina historia: Graece et Latine'', cześć [http://archive.org/details/nicephorigregor08schogoog| 1], [http://archive.org/details/nicephorigregor02schogoog| 2] i [http://archive.org/details/nicephorigregor07schogoog| 3].
* Finlay George, ''History of the Byzantine and the Greek Empires from 1057 to 1453'', Wiliam Balckwod and Sons, Londyn, 1854.
* Gregory Timothy E., ''A History of Byzantium'', Wiley-Blackwell, 2010.
Linia 332:
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{Władcy greccy 1204 - 1479}}
 
[[Kategoria:Bizancjum]]
Linia 340 ⟶ 342:
[[Kategoria:Państwa historyczne w Azji]]
[[Kategoria:Państwa historyczne w Europie]]
 
{{Władcy greccy 1204 - 1479}}