Edward Gallaudet: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Joanna Kośmider (dyskusja | edycje)
m →‎Życie rodzinne: poprawa linków → archiwum
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Bot poprawa: linki wewnętrzne, apostrofy, cudzysłowy itp.
Linia 23:
=== Dom rodzinny ===
[[Plik:US-CT(1891) p125 HARTFORD, DEAF AND DUMB ASYLUM.jpg|thumb|240px|''Asylum for the Deaf and Dumb'' w Hartford{{r|Asylum}} (1817)]]
Był najmłodszym z ośmiorga dzieci Thomasa Hopkinsa Gallaudeta ([[pastor]]a w Hartford) i jego żony, Sophii Fowler. Sophia Gallaudet była osobą niesłyszącą. Rodzice Edwarda zamieszkali w roku 1811 w sąsiedztwie rodziny znanego lekarza–chirurga, Masona Cogswella, i jego żony, Mary. Dziewięcioletnia córka sąsiadów była izolowana przez inne dzieci z powodu [[głuchota|głuchoty]], kojarzonej wówczas z [[Niepełnosprawność intelektualna|niedorozwojem umysłowym]]. Thomas Gallaudet podjął próby nawiązania kontaktu z dziewczynką i nauczenia jej [[Komunikacja interpersonalna|komunikowania się]] z otoczeniem za pomocą obrazków i pisanych na piasku liter. Wraz z dr. Cogswellem doprowadził do utworzenia szkoły dla niesłyszących dzieci z okolicy. W czasie 15-miesięcznego pobytu w Europie – finansowanego przez rodziny i przyjaciół{{r|Clerc}} – poznał metody nauczania stosowane w Paryżu, w pierwszej publicznej szkole dla niesłyszących dzieci, założonej w roku 1755 przez [[Charles-Michel de L'ÉpéeL’Épée|de l'ÉpéegoL’Épéego]] (''L'Institut National de Jeunes Sourds de Paris''{{r|INJS}}){{odn|Sacks|2011|s=45-46}}. Charles-Michel de l'ÉpéeL’Épée stosował język [[język migowy]], porównując go do „języka uniwersalnego”, o którym marzyli m.in. [[Jean-Jacques Rousseau|Rousseeau]]<ref group=uwaga>Jean-Jacques Rousseau, ''O początkach nierówności między ludźmi'' i ''Esej o pochodzeniu języka''.</ref> i [[Gottfried Wilhelm Leibniz|Leibniz]], zrozumiałego dla wszystkich – takiego, który „nie byłby środkiem do przekazywana myśli i [[Emocja|uczuć]], lecz w pewien magiczny sposób sam byłby myślą i uczuciem” (Sacks, 2011){{odn|Sacks|2011|s=38}}.
 
Thomas Gallaudet wrócił do Hartford w roku 1816. Towarzyszył mu [[Laurent Clerc]]{{r|Clerc}}, [[Głuchoniemota|głuchoniemy]] instruktor ze szkoły paryskiej (asystent de l'ÉpéegoL’Épéego), zatrudniony na stanowisko nauczyciela w planowanej lokalnej szkole dla głuchoniemych – pierwszej amerykańskiej szkole tego typu. W kwietniu 1817 roku w Hartford rozpoczął działalność ''Asylum for the Deaf and Dumb'' (ośrodek opiekuńczy dla głuchoniemych){{r|Asylum}}{{odn|Sachs|2011|s=45-46}}. Pierwszą uczennicą była Alice, a po roku mury szkoły wypełniali uczniowie w wieku od 10 do 51 lat{{r|Clerc}}.
 
W następnych latach Thomas Gallaudet i Laurent Clerc wytrwale rozwijali specyficzne metody edukacji głuchoniemych oraz amerykańską odmianę francuskiego języka migowego (''ASL'' – ''American Sign Language''){{odn|Sacks|2011|s=47}}. Zyskali wielu entuzjastycznych naśladowców – otwierano liczne podobne szkoły z internatami, w których rozwijała się specyficzna [[kultura Głuchych]]{{odn|Sachs|2011|s=204-207}}.
Linia 39:
|szerokość2 = 220
|alt2 = 2
|opis2 = ''ASL'' (''American Sign Language'')<ref group=uwaga>ASL nie przypomina BSL (języka brytyjskiego). Jest stosowany w Kanadzie i [[Meksyk]]u. (zob. też [[polski język migowy]], [[system językowo-migowy]]).</ref>{{r|alfabet}}<br /> <small>'''Po lewej:''':</small> <br />Pomnik Thomasa Gallaudeta z&nbsp;Alice&nbsp;Cogswell{{odn|Sacks|2011|s=46}} pokazującą ''A''{{r|Tribute-Gallaudet}}<ref group=uwaga>Pomnik jest zlokalizowany w kampusie ''Gallaudet University'' w [[Waszyngton]]ie (rzeźbiarz: [[Daniel Chester French]], 1889).</ref><br /><small>'''Po prawej:''':</small><br />[[Laurent Clerc]], pionier edukacji niesłyszących w&nbsp;[[Stany Zjednoczone|USA]]{{odn|Sachs|2011|s=45-46}}
|grafika3 = LaurentClerc reduit2.jpg
|szerokość3 = 225
Linia 77:
}}
[[Plik:Handshape equiv2.png|thumb|200px|Znaki ASL [[SignWriting]] i&nbsp;odpowiednie układy dłoni]]
Mimo sukcesów ''National Deaf-Mute College'' i ''Gallaudet College'' oraz ich absolwentów, zgodne z koncepcjami de l'ÉpéegoL’Épéego i Laurenta Clerca metody nauczania i wychowania nie zostały zaakceptowane powszechnie. Rozwój tej uczelni i podobnych szkół dla niesłyszących napotykał na opór ze strony wpływowych środowisk, skłaniających się do opinii [[Alexander Graham Bell|Alexandra Bella]]{{odn|Sacks|2011|s=208}}.
 
Graham Bell (ur. 1847), [[logopeda]] i wynalazca ([[telefon]], [[głośnik]], [[mikrofon]]) był przekonany, że nauczanie niesłyszących musi polegać na przymuszaniu ich do rezygnacji z korzystania z naturalnego języka migowego – i do nauczenia się języka mówionego. Problemy niedosłyszących (m.in. matki, która żyła samotnie, nie chcąc przyznać się do głuchoty) próbował rozwiązać metodami technicznymi. Preferował nauczanie rozumienia mowy (języka ludzi słyszących) z użyciem wzmacniaczy [[dźwięk]]u oraz uczenie wzrokowego czytania z ust osoby mówiącej w określonym lokalnym języku. Aby przyspieszyć nabywanie tej umiejętności niesłyszącym dzieciom krępowano ręce. Przeciwdziałano kontaktowaniu się dzieci niesłyszących (w grupach obserwowano spontaniczne tworzenie się własnych języków migowych). Taki system edukacji nie sprzyjał ich umysłowemu i psychicznemu rozwojowi, jednak był dość powszechnie akceptowany – w czasie międzynarodowej konferencji w [[Mediolan]]ie (1880) uznano, że ustna metoda edukacji jest lepsza od korzystającej z języka migowego – systemu znaków przekazywanych rękami (w tym [[SignWriting]], analogiczny do współczesnego [[polski język migowy|PJM]]). Sprzeciwiała się temu jedynie delegacja amerykańska{{r|Milan1880}}. Wbrew mediolańskiej deklaracji Edward Gallaudet zdecydował się utrzymać w swojej uczelni język ''sign'' obok innych metod. Uważa się obecnie, że ta decyzja miała fundamentalne znaczenie dla dalszego rozwoju edukacji niesłyszących{{r|Milan1880}}.